Ommaviy axborot vositalari

 “Ommaviy axborot vositalari” 

Oʻzbekiston ommaviy axborot vositalari 2002-yilda hukumat qarori bilan davlat senzurasi rasman bekor qilingan boʻlsa-da, u mustaqil jurnalistikani, xususan, 2005-yildagi Andijon qoʻzgʻolonidan keyin qattiq cheklashda davom etdi. Litsenziyalash va tartibga solish Davlat matbuot qoʻmitasi va idoralararo muvofiqlashtirish qoʻmitasining vakolati boʻlib, ular oʻz vakolatlaridan foydalanib, mustaqil ommaviy axborot vositalari faoliyatini taʼqib qilish va kechiktirishdir. 2006-yil oxirida hukumat barcha ommaviy axborot vositalarini malakaviy tekshiruvdan oʻtmasdan qayta roʻyxatdan oʻtkazishni talab qilib, davlat nazoratini yanada kuchaytirdi. 2005-yilda 30 dan 40 tagacha mustaqil televideniye va yettita mustaqil radiostantsiya faoliyat koʻrsatgan, biroq Oʻzbekiston Teleradiokompaniyasi tomonidan boshqariladigan toʻrtta davlat telekanali bozorda hukmronlik qilgan. Jonli dasturlashga ruxsat berilmas edi lekin hozirgi kunda barcha xususiy telekanallarga joni efirlar uchun ruxsat berilgan.Gazeta oʻquvchilarining umumiy soni atigi 50 000 kishini tashkil qiladi; gazeta bozorida davlat tassarufida boʻlgan „Pravda Vostoka“, „Xalq soʻzi“ va „Narodnoye slovo“ gazetalari ustunlik qiladi. Eng yirik xususiy gazetalar: „Novosti Uzbekistana“, "Noviy vek ", „Noviy Den“ va „Mohiyat“. Davlat gazeta tarqatish va materiallar taʼminotini nazorat qiladi. 2000-yillar boshida gazeta maqolalarida hukumat siyosati va ijtimoiy sharoit tanqid qilingan.Oʻzbekiston Milliy axborot agentligi davlat tomonidan nazorat qilinadi. Agence France-Presse, Anadolu Ajansi (Turkiya), Associated Press, Interfax (Rossiya) va Reuters Oʻzbekistonda vakolatxonalari boʻlgan xorijiy agentliklardir. Hukumat 2005-yil oxirida Ozod Yevropa — Ozodlik radiosini Toshkentdagi vakolatxonasini yopishga majbur qildi. 2006-yil boshida OAV toʻgʻrisidagi yangi qonun Oʻzbekistonda xorijiy axborot tashkilotlari faoliyatiga qoʻshimcha cheklovlar qoʻydi^[1]2011-yilda mamlakatdan chiqayotgan axborot oqimi rasmiylar tomonidan qattiq nazoratda qolmoqda. Uznews.net axborot sayti 2006-yildan beri faoliyat koʻrsatib kelmoqda va hanuzgacha Oʻzbekistondagi kundalik voqealar haqida xabar beruvchi jurnalistlar tarmogʻiga ega boʻlgan kam sonli manbalardan biridir^[2].Boshqa mamlakatlar kabi Oʻzbekistonda ham jurnalistika xavfli kasb, bir qancha muxbirlar faoliyati sabab qamalgan. Oʻzbekiston mintaqadagi jurnalistlar qamoqxonasida yetakchi hisoblanadi. 2011-yilda Oʻzbekistonda panjara ortida oʻn bir nafar jurnalist bor edi^[3].
Televideniye
Oʻzbekistonda televideniye birinchi marta 1956-yilda Oʻzbekiston SSR Sovet Ittifoqi tarkibida boʻlganida joriy etilgan. Birinchi milliy telekanal Oʻzbekiston boʻlib, u Oʻzbekiston translyatsiyasi boshlangan paytdayoq joriy etilgan. Rangli televizor ham 1970-yillarda paydo boʻlgan. Oʻsha paytlarda „Oʻzbekiston“ yagona telekanal boʻlib, kuniga bir necha marta efirga uzatilardi. Oʻzbekistonning birinchi xususiy televideniyesi STV 1991-yil 15-mayda oʻz faoliyatini boshlagan.
2005-yilda 30 dan 40 tagacha mustaqil telekanallar faoliyat koʻrsatgan, biroq Oʻzbekiston Teleradiokompaniyasi tomonidan boshqariladigan toʻrtta davlat telekanali bozorda hukmronlik qilgan. Jonli dasturlashga ruxsat berilmaydi. Shunday boʻlishiga qaramadan bugungi kunda barcha xususit telekanallar jonli efir olib borishmoqda va unga qonuniy cheklov qoʻyilmagan.
Raqamli Uzdigital
Oʻzbekistonning birinchi va yetakchi raqamli platformasi Uzdigital 2009-yilda ishga tushirilgan. 2013-yilda tijorat asosida HD formatidagi yuqori aniqlikdagi televidenie ishga tushirildi. Uzdigital yaqinda Zoʻr TV HD, MY5 HD, Sevimli HD, Kinoteatr HD, Milliy HD va UzHD kabi oʻzining HD kanallarini


Publitsistik uslub va uning xususiyatlari.
Publisistika (lat. «xalq, omma») davrning eng muhim, dolzarb masalalarini o`quvchilarga, tinglovchilarga, tomoshabinlarga gazeta-jurnal, radio, televideniye orqali yetkazish, ommani jonlantirish, kishilarning ongiga atrofda sodir bo`layotgan voqealarni singdirish, ularning ijtimoiy qarashlarini shakllantirish uchun xizmat qiladi. Ommaviy axborot vositalarida (gazeta-jurnal, radio, televideniye), Oliy Majlis yig`inlarida, turli xil anjumanlarda qo`llaniladigan nutq uslubi publitsistik uslub sanaladi. Publitsistik uslub ikki xil shaklda namoyon bo`ladi: 1) yozma shakl;

og`zaki shakl; Ijtimoiy-siyosiy masalalarga bag`ishlangan bosh maqolalar, felyeton va pamfletlar, murojaatnomalar, chaqiriqlar, deklaratsiyalar publitsistik uslubning yozma shakliga mansubdir. Radio va televideniyeda chiqayotgan siyosiy sharhlovchilar, notiqlarning nutqlari esa publitsistik uslubning og`zaki shaklidir.

Publitsistik uslubning o`ziga xos xususiyati shundaki, u muayyan ijtimoiy masalalarga faol munosabatda bo`lish, hozirjavoblik, ta’sirchanlik belgilariga ega. Bunday nutq uslubida ijtimoiy-siyosiy tushunchalarni ifodalovchi so`zlar ko`proq qo`llaniladi. M., isyon, irqchilik, qo`poruvchilar, siyosiy tanglik, bitim va boshqalar.