“OQ SOYLOQ” ASARI TAHLILI
1. Muallifning qisqacha biografiyasi
Jack Londonning adabiy faoliyati 1893-yildan boshlangan. Yozuvchining koʻpgina hikoya toʻplamlari,
qator qissa va romanlari shimol mavzuida yozilgan („Boʻri bolasi“, 1900; „Izgʻirin bolalari“, 1902
va boshqalar). „Qor qizi“ (1902), „Hayot uchquni“ (1907),
„Shimoliy Odisseya“ (1910), „Insonga ishonch“ (1914),
„Qadim dengizchilardek“ (1917), „Chandiqli odam“ (1900), „Oltin dara“ (1905) va boshqa sarguzasht
asarlar muallifi. „Olis oʻlkada“ (1899), „Ayol mardligi“ (1900),
„Gulxan yoqish“ (1910), „Qish haqida qissa“ (1904) asarlarida tabiat bilan uygʻunlashib ketgan
mehnatsevar indeyslarning oʻziga xos hayotini tasvirlagan. „Yovvoyilik chaqirigʻi“ (1903), „Oq
soʻyloq“ (1906) asarlari hayvonot olami haqida. „Dengiz boʻrisi“ (1904) „Martin Eden“ (1909),
„Uch qalb“ (1920) romanlari mashhur.
• Asar haqida malumot
Oq soʻyloq“, baʼzan „Oq soʻyloqtish“ oʻlaroq tarjima qilinadi (inglizcha: White Fang)
—amerikalik yozuvchi Jack London qalamiga mansub roman. Kitob oʻlaroq
birinchi marta 1906- yil „Macmillan“ nashriyoti tomonidan chop etilgan. Ilk bor
oʻsha yili „Outing“ jurnalida chop etilgan.
Romandagi hodisalar 1890-yillarda Kanadada
sodir boʻladi. „Oq soʻyloq“ muallifning
„Yovvoyilik chaqirigʻi“ (inglizcha: The Call of the Wild) romanining sherigi va mavzu
jihatdan aksidir. „Oq soʻyloq“ romanining bosh qahramoni boʻri boʻlsa, „Yovvoyilik
chaqirigʻi“ romanining bosh qahramoni xonakilashtirilgan it haqidadir.
Asosiy g’oyasi
“Oʻtkan kunlar” romani bamisoli ulkan va tiniq koʻzgu, unda oʻzbek millatining
muayyan tarixiy sharoit, vaziyatdagi turmushi, urf-odatlari, ruhiy-maʼnaviy
dunyosi, boʻy-basti, qiyofasi keng koʻlamda aniq- ravshan tasvirlanadi.
Romandagi uchlik — oshiq, maʼshuqa va agʻyor, bir qarashda, anʼanaviy ishq
dostonlarini ham eslatadi. Unda Otabek bilan Kumushning toza muhabbati,
ishqiy kechinmalari, baxti va baxtsizligi juda zoʻr mahorat bilan
koʻrsatiladi. Asardagi juda kam insonlar qalbidan chuqur joy oladigan bir “durri
bebaho” — ishq- muhabbat tuygʻusiga doir inja tafsilotlar kitobxonni hayajonga
soladi. Otabek bilan Kumushning saodatli onlaridan mahrum etgan fojiaviy
sahnalar kishini chuqur oʻyga toldiradi.
4. Asardagi portret
Grey Beaver- Kulrang qunduz Hindistonlik mo‘yna savdosi bilan
shug‘ullanuvchi Grey Beaver yovvoyi tabiatdan Oq So‘yloqni sug‘urib oladi va uni chana
iti sifatida tarbiyalaydi. Oq So'yloqning uchta ustasidan Grey Beaver ikkita haddan
tashqari o'rtada o'tiradi. U oziq-ovqat va boshpana bilan ta'minlaydi, lekin Oq
So'yloqni mag'lubiyatga uchratdi. Natijada, Oq So'yloq Grey Beaverni hurmat qiladi,
lekin uni hech qachon sevmaydi. Oq So'yloq Grey Beaver lageridan qochib ketadi,
lekin sodiqlik va qo'rquv tufayli qaytib keladi.
Hech qachon hamroh hayvon bo'lmagan Oq So'yloq ko'p vaqtini Grey Beaverning
buyrug'i ostida yakka holda o'tkazadi.
• Asarning peyzaji
O’rmon: Yukon terirtoriyasi Kanadadagi eng katta orollardan biri
bolib bu orolda koplab jonzotlar yashiydi. Eng mashhurlari:
bo’rilar, ayiqlar, ilonlar va ulkan boyli sut emizuvchi hayvonlar.
● Badiiy detallarning tahlili
O’rmondagi tog’lar- bu tog’lar har bir jonzot uchun himoya vazifasini
otovchi qalqondir. Bu tog’lar asrlarni kordi, qoru- yomgirlarni,
chaqmoqu sellardan otdi. Tiriklarni kordi, koz oldida hammasi yovvoyi
hayot oldida birma bir oldi.
● Xulosa
Roman bosh qahramon Oq soʻyloq nuqtai nazaridan soʻzlab
beriladi. Bu esa menga hayvonlarning oz egalariga qanchalik
sodiq ekanliklari va ular uchun xatta xavf hatar bolsa ham oz
jonlaridan kechib, ular uchun fido bolishlari aks etgan. Bu asarda
menga eng yoqqan jihati asardagi sarguzasht va fidoyilik
uyg’unligidir. I
Do'stlaringiz bilan baham: |
