Organizmlarning ko’payishi
Asosan 2 xil a) jinssiz. (mitozga asoslangan xolda)
b) jinsiy.
JINSSIZ KO’PAYISH
Jinssiz ko‘payish eng sodda, evolutsiya jarayonidagi ilk bor ko‘payish usulidir. Bu usul bilan ko‘payishda
bitta organizm ishtirok etadi. Shu organizm o'z avlodlariga barcha xususiyatlarini deyarli o'tkazadi.
Jinssiz ko'payishning:
Bir hujayralilarda:
Ko’p hujayralilarda:
1)
teng bo'linish,
1.Fragmentlar orqali
2)
shizogoniya,
2.Kurtaklanib
3)
kurtaklanish,
3.Spora
4)
sporogoniya.
4.Poliembrioiya usuli
5.Vegetativ
Bir hujayralilarda:
1)
Bo‘linish usuli bir hujayrali jonzotlarga xosdir. Prokariot
Bo'linish usulidagi ko'payish organizmning mitoz yo‘li bilan ko'payishidir. Bo'linish natijasida hosil bo'lgan
ikki avlod (hujayra) o'rtasida genetik axborot va ichki tuzilmalar tengma-teng taqsimlanadi.(tufelka)
Hosila organizm o'sadi va qayta bo'linishga tayyorlanib,so'ng yangi organizmni yaratadi.(sodda xayvonlar)
2)
Shizogoniya Ayrim bir hujayralilarda, masalan, bezgak plazmodiysining jinssiz ko'payishi ko'p marta
bo'linish – shizogoniya usuli bilan kechadi. Hujayra (organizm) shizogoniya bilan ko'payganda,dastavval
uning yadrosi birin ketin ko'p marta bo'linadi, hujayra sitoplazmasi esa bo'linmaydi — sitokinez ro'y
bermaydi. So'ngra, ona hujayra ichidan har bir hosila yadro bo‘linib ketgan, mayday sitoplazma bilan
o‘raladi — bir qancha qiz hujayra (organizmlar)paydo bo‘ladi. Qiz hujayradagi irsiy informatsiya belgilari
ona organizmi belgilariga monand ravishda bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |