O’zbekiston respublikasi oliy va o’rtamaxsus ta’lim vazirligi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA

O’RTAMAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TOSHKENT MOLIYA INSITUTI

Iqtisodiyot fakulteti Iqtisodiy

Xavfsizlik yo’nalishi IX-50 guruh

Talabasi Musurmonov Muhammadqodirning

Iqtisodiyot nazariyasi fanidan



MAVZU: Yalpi talab va yalpi taklif o’rtasidagi muvozanatli – mutanosibli o’zgarishlarning makroiqtisodiy barqarorlikka ta’siri.

Toshkent-2020

Mavzu:Yalpi talab va yalpi taklif o’rtasidagi muvozanatli – mutanosibli o’zgarishlarning makroiqtisodiy barqarorlikka ta’siri.

Reja:

Kirish.

1.Yalpi talab va yalpi taklif modeli.

2.Yalpi talab va yalpi taklifga ta’sir etuvchi omillar.

3. Yalpi talab va yalpi taklif o’rtasidagi muvozanatli – mutanosibli o’zgarishlarning makroiqtisodiy barqarorlikka ta’siri.

Xulosa.

Yalpi talab (AD) deganda iqtisodiyotdagi mahalliy tovarlar va xizmatlarga sarflanadigan umumiy xarajatlar miqdori tushuniladi.

Yalpi talab — uy xo’jaliklari, korxonalar, xukumat va chet ellik xaridorlarning narxlarning ma’lum darajasida iqtisodiyotda ishlab chiqarilgan yakuniy tovarlar va xizmatlarning umumiy hajmiga bo’lgan talabidir

Jami talab talabning to'rtta tarkibiy qismini o'z ichiga oladi: iste'mol, investitsiya, davlat xarajatlari va sof eksport (eksportni hisobga olmaganda). Ushbu talab bir qator omillar bilan belgilanadi, ammo ulardan biri narx darajasi. Narx darajasi biz sotib oladigan narsalarning o'rtacha narxini o'lchaydigan YaIM deflyatori kabi indeks raqami. Yalpi talab (AD) egri chizig'i har bir narx darajasida mahalliy tovarlar va xizmatlarga sarf qilingan xarajatlarni ko'rsatadi.

(Rasm) yalpi talab (AD) egri chizig'ini taqdim etadi. Yalpi ta'minot egri singari, gorizontal o'qi real YaIMni, vertikal o'q esa narx darajasini ko'rsatadi. AD egri pastga siljiydi, ya'ni mahsulot narxining oshishi umumiy xarajatlarning kamayishiga olib keladi. Ushbu shaklning sabablari narxlar darajasidagi o'zgarishlar yalpi talabning turli tarkibiy qismlariga ta'sir qilishiga bog'liq. Quyidagi tarkibiy qismlar jami talabni o'z ichiga oladi: iste'mol xarajatlari (C), investitsiya xarajatlari (I), davlat xarajatlari (G) va eksportga sarflash (X) minus import (M): C + I + G + X - M.

Narxlar darajasi va talab qilingan milliy mahsulot hajmi o’rtasidagi bog’liqlikni ifoda etuvchi chiziq jami talab egri chizig’i deb ataladi. Buni chizma ko’rinishida tasvirlash mumkin. Chizmadan ko’rinib turibdiki, talab egri chizig’i doimo pastga va o’ngga suriladi.



Bunday surilishning sababi har xil. Ya’ni, alohida olingan tovarlarda talab egri chizig’ining surilishiga asosan daromad samarasi va o’rinbosar tovarlar sabab bo’lar edi. Ayrim tovarlarning narxi pasayganda, iste’molchilarning pul daromadlari ko’proq maxsulot sotib olish imkonini beradi (daromad samarasi). Shuningdek, narx pasayganda iste’molchi ushbu tovarni ko’proq boshqa sotib oladi, chunki u boshqa tovarlarga nisbatan arzonroq bo’ladi (o’rnini bosadigan tovarlar).