O‘zbekiston respublikasi


Download 0.74 Mb.
Pdf ko'rish
Sana16.05.2020
Hajmi0.74 Mb.
#106908
Bog'liq
CC-60 Xudoyberdiyev SH Ekinometrika seminar


 

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI  

OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI 

 

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

 

 

 

 

Soliqlar va sug’urta fakulteti CC-60 

guruh talabasi Xudoyberdiyev 

Shaxzodning Ekonametrikadan 

amaliy mashg’ulot uchun bajargan  



  

 

MUSTAQIL ISHI 

 

 

 

 

Bajardi: Xudoyberdiyev  Sh. 

Tekshirdi: Jamaldinova A 

 

 



 

 

Toshkent-2020 

13-вариант

 

1. Танланган  чизиқли  регрессия  тенгламасининг  ишончлилик  даражаси  

ва  регрессия  тенгламаси  параметрларининг  статистик  маънодорлиги 

қандай баҳоланади? 

 

2.Консерва  заводи  ишчиларининг  ишлаб  чиқарган  маҳсулоти  ва 



маҳсулотни

 

ишлаб чиқариш учун 1 ишчи сарф қилган кунлик электр 



энергия тўғрисида қуйидаги маълумотлар берилган:

  

 



Ҳар бир ишчининг бир 

кунда ишлаб чиқарган 

маҳсулоти қиймати, млн. 

сўм  


37,5 

45,0 


67,5 

75,0 


82,5 

97,5  105,0 

Бир ишчининг кунлик 

электр энергия сарфи, 

квт/соат 

31,5 


30,0 

28,5 


25,5 

22,5 


21,0 

18,0 


 

Бу маълумотлар асосида қуйидагиларни аниқланг: 

1) 

Регрессия  тенгламасини  тузинг,    корреляция  коэффицентини 



ҳисобланг. 

2) 


Ҳосил  қилинган  модель  ва  унинг  параметрларини  Стьюдент 

мезони бўйича моҳиятлилигини текширинг. Хулосалар беринг. 

 

 

Javoblar 



 

1.Танланган  чизиқли  регрессия  тенгламасининг  ишончлилик  даражаси    ва 

регрессия  тенгламаси  параметрларининг  статистик  маънодорлиги  қандай 

баҳоланади? 

 

 


 

 

 

2.Консерва заводи ишчиларининг  ишлаб  чиқарган  маҳсулоти  ва маҳсулотни

 

ишлаб чиқариш учун 1 ишчи сарф қилган кунлик электр энергия тўғрисида 



қуйидаги маълумотлар берилган:

  

 



Ҳар бир ишчининг бир кунда 

ишлаб чиқарган маҳсулоти 

қиймати, млн. сўм  

37,5 


45,0 

67,5 


75,0 

82,5 


97,5 

105,0 


Бир ишчининг кунлик электр 

энергия сарфи, квт/соат 

31,5 

30,0 


28,5 

25,5 


22,5 

21,0 


18,0 

 

Бу маълумотлар асосида қуйидагиларни аниқланг: 



1) 

Регрессия тенгламасини тузинг,  корреляция коэффицентини ҳисобланг. 

2) 

Ҳосил  қилинган  модель  ва  унинг  параметрларини  Стьюдент  мезони 



бўйича моҳиятлилигини текширинг. Хулосалар беринг. 

Ҳудудлар 

рақами 


Бир ишчининг кунлик электр 

энергия сарфи, квт/соат, x 

Ҳар бир ишчининг бир кунда 

ишлаб чиқарган маҳсулоти 

қиймати, млн. сўм, у  

31,5 



37,5 

30,0 



45,0 

28,5 



67,5 

25,5 



75,0 

22,5 



82,5 

21,0 



97,5 

18,0 



105,0 

 

 



 

 

 



 

 

 



х   

у  

у·х 

х

 у 



 

у̂



х

 

А 



у − у̂

х

 



31.5 


37.5 

1181.25 


992.25 

1406.25 


42.516 

-5.016 


30 


45 

1350 


900 

2025 


49.840 

-4.840 


28.5 


67.5 

1923.75 


812.25 

4556.25 


57.163 

10.337 


25.5 


75 

1912.5 


650.25 

5625 


71.811 

3.189 


22.5 


82.5 

1856.25 


506.25 

6806.25 


86.458 

-3.958 


21 


97.5 

2047.5 


441 

9506.25 


93.782 

3.718 


18 


105 

1890 


324 

11025 


108.429 

-3.429 


Жами  

177 


510  12161.25 

4626 


40950 

510 


0.001 

Ўртача 


қиймат 

25.286  72.857  1737.321  660.857 

5850.000 

42.516 


0.00014 

σ 

4.635 



23.277 





σ

21.489 



541.83 





 

𝑏 =


𝑦 ∙ х − 𝑦 х

∑ 𝑥


2

− 𝑥


2

=

1737.321 − 25.286 ∙ 72.857



660.857 − 25.286

2

= −4.882. 



𝑎 = 𝑦 − 𝑏 ∙ 𝑥 = 72.857 + 4.882 ∙ 25.286 = 196.314. 

 

регрессия тенгламаси 



 

𝑦̂

𝑥



= 196.314 − 4.882 ∙ 𝑥 

корреляция коэффициенти  



𝑟

𝑥𝑦

= 𝑏



𝜎

𝑥

𝜎



𝑦

= −4.882


4.635

23.277


= −0.972      

 Детерминация коэффиценти 𝑟

𝑥𝑦

2

= 0.945 



Моделнинг  сифатини  аппроксимациянинг  ўртача  хатолиги  формуласи 

орқали аниқлаймиз. 

𝐴 =

1

𝑛



∑ | 

𝑦 − 𝑦̂


𝑥

𝑦

| ∙ 100% =



7.105

510


100% = 7.939%. 

 

𝐴нинг  қиймати  10  фоиздан  ошмаганлиги  сабабли  тузилган  моделни  сифати 



яхши деб баҳоланади. 

Регрессия  параметрларини  статистик  мухимлигини  Стьюдент  t  билан 

баҳолаймиз 

Стьюдент  t-критерияси  ёрдамида  баҳолаш  уларнинг  қийматларини 

тасодифий  хатоларининг  қийматлари  билан  таққослаш  орқали  амалга 

оширилади: яъни, 

𝑡

𝑎

=



𝑎

𝑚

𝑎



;     𝑡

𝑏

=



𝑏

𝑚

𝑏



;   𝑡

𝑟

=



𝑟

𝑚

𝑟



Чизиқли  регрессия  параметрлари  ва  корреляция  коэффициентларининг 

тасодифий хатолари қуйидаги формулалар билан ҳисобланади: 

𝑚

𝑎



= √

∑(𝑦−𝑦)


̅̅̅

2

/(𝑛−2)



∑(𝑥−𝑥̅)

2

  , 𝑚



𝑏

= √


∑(𝑦−𝑦̅)

2

𝑛−2



∑ 𝑥

2

𝑛 ∑(𝑥−𝑥̅)



2

  , 𝑚


𝑟

= √


1−𝑟

𝑥𝑦

2



𝑛−2

  

 



𝑚

𝑎

=



√∑

(𝑦 − 𝑦)


̅̅̅

2

𝑛 − 2



∑(𝑥 − 𝑥̅)

2

= 2.245;   𝑚



𝑏

= √


∑(𝑦 − 𝑦̅)

2

𝑛 − 2



∑ 𝑥

2

𝑛 ∑(𝑥 − 𝑥̅)



2

= 57.728;        

𝑚

𝑟

= √



1 − 𝑟

𝑥𝑦

2



𝑛 − 2

= 0.628. 

Булардан: 

 

𝑡



𝑎

=

196.314



2.245

= 87.44;     𝑡

𝑏

=

57.728



−4.882

= −11.824;   𝑡

𝑟

=

0.628



−0.972

= −0.646 



қийматларни  оламиз.  Кўриниб  турибдики  t-статистиканинг  ҳақиқий(  t

ҳақ 


қийматлари жадвал(t

жадв 

) қийматларидан катта: 



𝑡

𝑎

= 87.44 > 𝑡



жадв

=2,57


 

;  𝑡


𝑏

= −11.824 > 𝑡

жадв

= 2,57


 

;  


𝑡

𝑟

= −0.646 > 𝑡



жадв

= 2,57. 


шунинг учун  𝑡

𝑎

= 87.44 > 𝑡



жадв

=2,57  шарти бажарилганли сабабли   

нолдан тасодифий фарқ қилмайди ва у х омилнинг тизимли тасирида юзага 

келган, ва   𝑡

𝑏

= −11.824 > 𝑡



жадв

= 2,57


 

; 𝑡


𝑟

= −0.646 > 𝑡

жадв

= 2,57       



шарти бажарилганли сабабли   Н

0   


гипотеза рад этилади, яъни 𝑏 ва 𝑟

𝑥𝑦

 лар 



тасодифан  нолдан фарқ қилмайди, уларнинг статистик мухимлиги 

тасдиқланади. 



 

 

Download 0.74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling