O’zbekiston respublikasiaxborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASIAXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMED AL-XORAZMIY NOMIDAGI Toshkent axborot texnologiyalari universiteti NUKUS FILIALI

KOMPYUTER ARXITEKTURASI FANI BO’YICHA

MUSTAQIL ISH

Mavzu; Xotira xususiyatlari (qurilish tamoyillari va ish printsiplari)

Tayorladi : 3-kurs ТТ (КI) yo’nalishi (sirtqi)

talabasi: J. Orazbaev
Qabul qildi: Q. Tlewov

Mavzu; Xotira xususiyatlari (qurilish tamoyillari va ish printsiplari)

Reja:
1. Komyuter xotirasi haqida
2. Xotira turlari
3. Xotira xususiyatlari
Kompyuter arxitekturasi ostida apparat-dasturiy ta'minotni tashkil etishning umumiy tamoyillari majmui va ularning xarakteristikalari tushuniladi, bu esa tegishli sinflar muammolarini hal qilishda EHMning funksionalligini belgilaydi.
Ochiq arxitektura- anakart va kengaytirish platasida joylashgan qurilmalarni ishlab chiqishda yagona standart mavjudligini nazarda tutadi.
Kompyuterning tuzilishi - bu uning tarkibiy qismlarining tarkibi, tartibi va o'zaro ta'siri tamoyillarini o'rnatadigan ma'lum bir model.
Hozirgi vaqtda kompyuterlarda 2 turdagi arxitektura keng tarqalgan: Prinston (von Neyman) va Garvard... Ularning ikkalasi ham ikkita asosiy kompyuter blokini ajratib turadi: markaziy protsessor va kompyuter xotirasi. Farqi xotira tuzilishida: Prinston arxitekturasida dasturlar va ma’lumotlar xotiraning yagona massivida saqlanadi va bitta kanal orqali protsessorga uzatiladi, Garvard arxitekturasi esa buyruqlar va ma’lumotlar uchun alohida saqlash va uzatish oqimlarini ta’minlaydi. .
Jon fon Neymanning fikricha, har qanday kompyuter to'rtta asosiy blokni o'z ichiga olishi kerak - protsessor, tasodifiy xotira, tashqi xotira va kiritish-chiqarish qurilmalari to'plami. Birinchi kompyuterlarda keng qo'llanilgan ushbu sxema bitta muhim kamchilikka ega edi: kiritish-chiqarishni boshqarish va buyruqlarni bajarish bitta boshqaruv bloki tomonidan amalga oshirildi. Bunday kompyuter tuzilmasi bilan protsessor band bo'lganligi sababli kiritish-chiqarish operatsiyalarini bajarish jarayonida dasturiy ta'minotni qayta ishlashning barcha turlari to'xtatildi, bu esa mashina tezligini sezilarli darajada pasaytirdi. Ushbu kamchilikni bartaraf etish uchun sxemaga qo'shimcha komponent kiritilgan - kirish-chiqish kanali (protsessor va periferik qurilmalar o'rtasidagi to'g'ridan-to'g'ri o'zaro ta'sirni ta'minlaydigan qurilma).
Garvard arxitekturasi- kompyuter arxitekturasi, uning o'ziga xos xususiyati buyruqlar va ma'lumotlarni alohida saqlash va qayta ishlashdir. Arxitektura 1930-yillarning oxirida Garvard universitetida Govard Aiken tomonidan ishlab chiqilgan. Odatdagi operatsiyalar (qo‘shish va ko‘paytirish) har qanday hisoblash qurilmasidan bir nechta amallarni bajarishni talab qiladi: ikkita operandni olish, buyruqni tanlash va uni bajarish va nihoyat, natijani saqlash. Aikenning g'oyasi buyruq va ma'lumotlar qatorlarini jismoniy ajratish edi. Aikenning birinchi kompyuteri Mark I ko'rsatmalarni va ma'lumotlarni manipulyatsiya qilish uchun elektromexanik registrlarni saqlash uchun teshikli lentadan foydalangan. Bu buyruqlar va ma'lumotlarni bir vaqtning o'zida yuborish va qayta ishlash imkonini berdi, bu umumiy ish faoliyatini sezilarli darajada yaxshiladi.
Funktsional bloklar (birliklar, qurilmalar)
Markaziy blok (CC) kompyuterning asosiy komponentini ifodalaydi va o'z navbatida CPU - markaziy protsessor (CPU) va OP (Main Storage, Core Storage, Random Access Memory - RAM) ni o'z ichiga oladi.
Protsessor axborotni qayta ishlash va hisoblash jarayonini boshqarish operatsiyalarini bevosita amalga oshiradi, operatsion tizimdan mashina ko'rsatmalari va ma'lumotlarini tanlashni amalga oshiradi.