Oʻzbekistonda ommaviy sport tadbirlarini rivojlanish tarixi va hozirrgi kundagi oʻrni

---

Oʻzbekistonda ommaviy sport tadbirlarini rivojlanish tarixi va hozirrgi 
kundagi oʻrni. 
Mustaqil O`zbekistoning jismoniy madaniyat va sportning yanada rivojlantirishga 
asos buluvchi eng muxim tadbirlar kurilmokda O`zbekiston Respublikasining 
“Jismoniy tarbiya va sport to`g`risida”gi konuni (1992 yil 14 yanvar) barcha 
axolining sogligini mustahkamlash uning jismoniy tarbiya va sport bilan 
Shugullanishiga shart-sharoitlar yaratib berishni kafillikka oladi. 
Shu bilan birga maktabgacha bolalar tarbiya muassasalari va ukuv yurtlari 
xar yili kamida bir marta maktabgacha yoshdagi bolalarning ham O`quvchi 
yoshlarning jismoniy tayorgarlik darajasini kurishdan utkazadilar. Umumta’lim 
maktablarida boshva ukuv yurtlarida jitsmoniy tarbiya buyicha imtixonlar utkaziladi 
- deb kursatilgan. Bu esa O`quvchi yoshlarning salomatligini mustahkamlash, 
jismoniy kamolotini oshirish ularni mexnat va mudofaa ishlariga layokatli kishilar 
kilib yetishtirishga qaratilgandir. Chunki bu tadbirlar Respublika axolisini madaniy 
turmush darajasini oshirish, O`quvchi yoshlarni tarbiyalash ularning mexnat va 
mudofaaga tayyorlashda (jismoniy tarbiyaning moxiyati) yuksak baxolangan edi. 
1973 yil dekabrida O`zbekiston Kompartiyasi markaziy komitet va 
respublika xukumati “Respublika ukuv yurtlarida jismoniy tarbiyaning axvoli va 
sportni rivojlantirish to`g`risida” karor kabul kilindi. 
Bunda barcha ukuv yurtlarida jismoniy tarbiya ishlarini rivojlantirish, 
mutaxassislar tayyorlash, sport inshootlarini kurish, sport jixozlari yulga kuish 
vazifalari kuyildi. Kompartiyaning birinchi kitobi SHarof Rashidov ba’zi tug`atish 
borasida katta vazifalar kuydi. 
1974 yil aprelda Respublika partiya faollarining navbatdagi yigilishi bulib, 
unda “Respublikada fizkultura va sportning axvoli hamda KPSS XXIV s’ezdi 
karorlari asosida uni yanada rivojlantirish”. tadbirlari to`g`risida masalasi kurib 
chikildi. Barcha partiya, davlat, kasaba uyushmalari, sport va boshqa tegishli 
tashkilotlar, maxkamalar, idoralar zimmasiga jismoniy tarbiya va sport ishlarini 
yanada yaxshilash vazifalari yuklatildi. 
1977 yil noyabrda yana Respublika partiya xujalik faollari yigilishida 
“Ommaviylik va maxorat uchun” masalasi kun tartibda muxokama kilindi. 
Shu yili dekabrda esa “Respublikada yengil atletikaning axvoli va uni yanada 
rivojlantirish tadbirlari to`g`risida”ga masala Respublika partiya va xukumati 
tomonidan kurib chikildi va karor kabul kilindi.
Shuni e’tirof etish kerakki, Sharof Rashidov yirik sportchilar mutaxassilar va 
tashkilotlarning raxbarlari bilan tez-tez uchrashib turar, muammoli masalalarni yirik 
anjumanlar kun tartibiga kuyib, muxokama qilishga dav’at etar. Unda bevosita uzi 
boshchilik qilar edi. 

---

1979 yilning kuzida Respublika partiya va xukumati “O`zbekiston 
sportchilarining SSSR xalqlari VII yozgi Spartakiasida katnashishiyakunlari va 
1930 yilgi XXII Olimpiada o`yinlariga tayyorgarllik tadbirlari to`g`risida”gi 
masalani kurib chikdi. Unda golib sportchilar ularning tarbiyachilari munosib 
ravishda ragbatlantirildi. Shuningdek, Xalqaro Olimpiada o`yinlarida respublika 
sharafini ximoya qilish uchun puxta tayyorgarlik kurishga yordam berishni tavsiya 
etdi. 
1979 yil 14 oktyabrida turmush madaniyatini oshirish buyicha Respublika 
kengashining yigilishi buldi. Unda “Kommunistik turmush kullab-kuvvatlanib, unga 
e’tibor berilsin” degan masala muxokama kilindi. Kenagash raisi Sharof Rashidov 
unga boshchilik kildi. Shunga uxshash yigilishlar 1980 yil 18 iyulda, 1982 yil 19 
fevralda bulib utdi. Ularda asosan axolining turmush darajasini yaxshilash, uy-joy 
kurish, madaniyat xizmatlarini jonlantirish, ta’lim-tarbiya, soglikni saklash, 
ommaviy jismoniy tarbiya va sport bilan Shugullanishga sharoitlar yaratib berish 
vazifalari keng muxokama kilindi, tegishli karorlar kabul kilindi. 
Shuni eslatish lozimki, usha davrlarda juda muxim karorlar ikarilib, 
axolining turmush tarzini yaxshilashda jismoniy tarbiya va sportning asosiy 
vositalaridan biri ekanliiga aloxida e’tibor berilgan. Bu esa uz navbatida axoli 
o`rtasida ma’lum darajada jismoniy tarbiya va sport uz mazmunini topdi va 
shakllanib bordi. 
1981 yil 11 sentyabrda Ittifok partiya va xukumat tomonidan “Fizkultura va 
sportning ommaviyligini yanada oshirish to`g`risida”, 1985 yil 12 iyunda “Klub 
muassasalari va sport inshootlaridan foydalanishni yaxshilash tadbirlari” xakida 
karorlar kabul kilindi. Bu karorlarida kuzda tutilgan asosiy masalalarni hayotga 
singdirish maksadida O`zbekiston partiya va xukumati ham zarur tadbir va 
choralarni belgiladi. 
E’tiborli tomonlaridan yana biri Shundaki, 1984-1985 yillarda Respublika