O’zbekstan Respublikasi Joqarg’i ha’m Orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

O’zbekstan Respublikasi Joqarg’i ha’m Orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

Den – sawliqti saqlaw Ministrligi

Qaraqalpaqstan Medicina Instituti

Fakultet: Mediko-profilaktika

Kafedrasi Epidemiologiya hám juqpali kesellikler

Tema:Virusli gepatitler epidemiologiyasi ha'm profilaktikasi.

Qabillag’an: Qoyanbaeva S

Tayarlag’an; Abdigaparova Juldiz

No’kis2020

Reje;

1. Epidemialogiyasi.

2. Profilaktikasi.

3. Immunoprofilaktikasi.

Epidemiologiyasi. Virusli gepatitler dunyanin' barliq mamleketlerinde ushraydi. Rawajlangan mamleketlerde tiykarinan parenteral jol menen tarqalatin V,S,O gepatitleri jaziladi.

O'zbekistanda A gepatiti ken' tarqalgan keselliklerden esaplanadi. Onin ozine tan qasiyetleri tomendegilerden ibarat. Kesellik barliq walayatlarda derlik bir qiyli korsetkishlerde tarqalgan. HAR 6-8 jilda keselliktin sezilerli darejede koterili hawij alwiw guzetiledi. A gepatit ushin mawsimlik tan. Nawqaslar sani avgust ahlarinan baslap koterile beredi ham dekabr aylarinda hawijge shigadi. Keyin keselleniw kemeye baslaydi ham may ayina kelip, en kem korsetkish guzetiledi. A gepatit ushin guzgi-qisqi ham qisqi-bahargi mawsimiylik tan.

Aziya, Afrika, ha'm Qubla Amerika kontinentlerinde jahlasqan mamleketlerde A ham YE gepatitleri sani putkil dunyada jildan jilga kobeyip barmaqta.

Profilaktikasi. A va YE virusli gepatitlarining profilaktikasi ichak infeksiyalaridagiga o'xshash. Kasallik oldini olishda aholini sifatli ichimlik suv bilan ta'minlash, turmushda sanitariya-gigiyena talablariga, shaxsiy gagiyenaga rioya qilish katta ahamiyatga ega. Bog'cha va yaslilarda bolalar soni belgilanganidan oshib ketmasligi kerak.

- med. kúzetiwdetermometriya,terihámshilliqqabatlardiko‘riw,najashámsidikrenindeo‘zgerislerinso‘rapturiw,bawirdipalpatsiyaqiliptekseripturiwkerekboladı.

- solwaqitdawamindanawqasjazilganuyiskenbalalargruppalarindauliwmaliqtadbirlerhám sport oyinlariqatanrawishtesheklenedi.

toparǵa jana balalar qabil qilinbaydi yáki basqa Toparga o‘tkizbeydi.

- oshaqta sanitar-gigienik,dezinfeksion,dezinseksionisler amelge asırıladı .

- Erte diagnoztika-bunıń ushın asıǵıslı qandi tekseriw .

Biror guruhda A gepatiti aniqlansa, shu guruh 21 kun karantinda bo'ladi. Guruhdagi gepatit bilan og'rimagan barcha bolalarga tezda muskul orasiga gammaglobulin (1.5 ml) yuboriladi. Karantin davrida bola uyida tibbiy kuzatuv ostida bo'ladi. Uning barmog'idan qon olib, ALT fermenti miqdori tekshiriladi.

Suv ta'minoti talab darajasida bo'lmagan, turar joylarning sanitariya holati yomon, V gepatiti keng tarqalish xavfi yuqori bo'lgan joylarda profilaktika maqsadida, iyul-avgust oylarida maktabgacha yoshdaga barcha bolalarga gammaglobulin yuborilada. Eslatib o'tish lozimki, har bir bola 14 yoshga to'lgunicha 3 martadan ortiq gammaglobulin olmasligi kerak.

1Mirtazaev O.M.epidemiologiyadan ameliy qollanba Tashkent,2003.

2.Usmanov M.K Epidemiologiya Tashkent 1993.

Paydalanǵan ádebiyatlar