Qabul qildi: hojiqulova f topshirdi: xurramova b

TERMIZ DAVLAT UNIVERSITETI IQTISODIYOT VA TURIZM FAKULTETI IQTISODIYOT(TARMOQLAR VA SOHALAR) YO’NALISHI 322-GURUH TALABASI XURRAMOVA BARCHINOYNING IQTISODIYOT NAZARIYASI FANIDAN MUSTAQIL ISHI

QABUL QILDI:HOJIQULOVA F

TOPSHIRDI:XURRAMOVA B

TERMIZ 2023

Mavzu:friksion ,tarkibiy va siklik ishsizlik mazmuni

Reja:

Ishsizlik
Friksion ishsizlik mazmuni
Tarkibiy ishsizlik mazmuni
Siklik ishsizlik mazmuni
Ishsizlik — bir qism iqtisodiy faol aholining oʻziga loyiq ish topa olmasdan qolishi va mehnat zaxirasiga aylanishi. Oʻzbekistonda Ishsizlik tushunchasi rasman 1992-yil "Aholini ish bilan taʼminlash toʻgʻrisida"gi qonunining qabul qilinishi bilan meʼyoriy kuchga ega boʻldi (1998-yil 1 mayda ushbu qonunning yangi tahriri qabul qilindi).
Ishsizlik inson manfaatlariga toʻgʻridan toʻgʻri taʼsir qiladigan yirik ijtimoiy-iqtisodiy muammolardan biri hisoblanadi. Ish joyini yoʻqotish koʻp kishilar uchun oilaviy turmush darajasining pasayishini, shaxsiy hayotining notinchligini keltirib chiqaradi, kishiga jiddiy ruhiy taʼsir koʻrsatadi.
Amaldagi iqtisodiy hayotda Ishsizlik ish kuchi taklifining unga boʻlgan talabdan oshib ketishi tarzida namoyon boʻladi. Ishsizlik sababi turlicha: texnika rivojlanish bilan mehnat unumdorligi ortadi, i.ch. kam mehnat talab boʻlib qoladi. Iqtisodiyotda jami talab va taklif muvozanati buziladi, tovarlarga bozor talabining qisqarishi ish kuchiga talabni ham qisqartirib yuboradi, natijada ish kuchining bir qismi ortiqcha boʻlib qoladi; iqtisodiyot rivojlanishi bilann malakali ish kuchiga talab oshib, malakasizlar kerak boʻlmay qoladi; aholi ishchilarga nisbatan tez oʻsgan kezlarda, uning bir qismi ortiqcha bulib, ishsiz qoladi.
Friksion ishsizlik
Iqtisodchilar ish izlayotgan yoki yaqin kelajakda ishga joylashishni kutayotgan ishchilarga ishora qilish uchun (ish qidirish yoki kutish bilan bog'liq) friksion ishsizlik atamasidan foydalanadilar.
"Ishqalanish" ta'rifi hodisaning mohiyatini to'g'ri aks ettiradi: mehnat bozori ish joylari va ishchilar soniga mos kelmasdan, beqaror ishlaydi.
Friktsion ishsizlik aholining tabiiy doimiy harakati bilan bog'liq. Shaxsga faoliyat turi va ish joyini tanlash erkinligi berilganligi sababli u bu huquqdan foydalanadi.
Ba'zilar o'z ixtiyori bilan ish joyini o'zgartiradilar, boshqalari qidirmoqda yangi ish ishdan bo'shatilganligi sababli. Ba'zi odamlar vaqtinchalik, mavsumiy ishlarni yo'qotadilar va hokazo. Ushbu toifadagi odamlarning ba'zilari ish topadi, ba'zilari ish qidirishda davom etadilar
Friktsion ishsizlik muqarrar va kerakli deb hisoblanadi, chunki ishdan bo'shatish tashabbusi shaxsning o'zidan kelib chiqadi va ko'plab ishchilar ishdan bo'shatilgandan so'ng kam maoshli, samarasiz ishdan yuqori haq to'lanadigan va unumdorroq ishga o'tadilar. Bu ishchilar daromadining oshishi va mehnat resurslarining yanada oqilona taqsimlanishini anglatadi.