Qadimgi davr madaniyati qanday manbalarga tayangan holda o’rganiladi?


Download 17.82 Kb.
Sana03.02.2023
Hajmi17.82 Kb.
#1149083
Bog'liq
ЎМТ 1-к саволлар


  1. Qadimgi davr madaniyati qanday manbalarga tayangan holda o’rganiladi?

qadimgi davrlar tarixini o’rganishda uch asosiy manbaga tayaniladi:
1.Arxeologik yodgorliklar
2. Yozma manbalar
3.Xalq og’zaki ijodi
2. Mahmud Qoshg’ariyning “Devonu lug’otit turk” asarida qanday qadimiy qo’shiqlar keltirilgan?
Mahmud Qoshg’ariy o’zining “Devonu lug’otit turk” asarida qadimiy davrdan qolgan mehnat va marosim qo’shiqlaridan bir qancha namunalar keltiradi. Bu qo’shiqlar ibtidoiy va undan keyingi davrlardagi odamlar hayoti, ularning tirikchilik manbai bo’lgan ovchilik, chorvachilik, dehqonchilik faoliyatlarini, mehnat jarayoni va insonning unga bo’lgan munosabatini, ibtidoiy jamoa an’analarini, tabiat injiqliklariga qarshi kurashda qabila a’zolarining hamjihatlikda mehnat qilishi va og’ir mehnatdan keyingi hordiq onlarini aks ettiradi.

  1. Avesto хақида маълумот

  2. Kushon xonligi davrida mavjud bo’lgan musiqiy cholg’ular tasviri qaysi madaniy yodgorliklarda aks ettirilgan? Kushon xonlarining eng mashhuri Kanishka hisoblanadi. U (78-123) hukmronlik qilgan davrda Kushon davlati juda qudratli davlatga aylanib, zamonasining buyuk davlatlari Rim, Parfiya va Xitoy bilan bir qatorda turardi. 1932-yili qadimshunoslar tomonidan olib borilgan arxeologik qazilmalar jarayonida Termez yaqinidagi eramizning I-II asrlariga mansub Ayritom shaharchasidan ibodatxonaning tashqi devor peshtoqlariga o’rnatilgan, sarg’ish oqtoshdan ishlangan haykallar topilgan edi. Ayritom peshtoqida tasvirlangan orkestrning 2 ta torli musiqa cholg’usi — kichik burchakli, to’qqiz torli (balki o’n uch torlidir) arfa va to’rt torli do’mbira, shuningdek, bitta qush avlos va 2 ta zarbli cholg’u — nog’ora (baraban) ve kimbalsimon asbob. Bu erda qat’iy ansablь’ uslubi saqlanganligi shubxasiz, ya’ni, cholg’ularning barcha asosiy (torli, damli, zarbli) guruhlaridan foydalanilgan. SHuni ham aytish joizki, har bir guruhda bir-birini o’zaro to’ldiruvchi va murakkab, jozibali oxanglarni taratuvchi turli xil cholg’ular jamlangan.

  3. IV-VII asrlarga kelib Markaziy Osiyo xalqlarining musiqa madaniй хаёти. Eramizning IV asriga kelib Markaziy Osiyoda quldorchilik tizimi asta-sekin feodal tizim bilan almashadi.

IV-VII asrlargacha bo’lgan davr, Movaraunnahr (Varzrud)ning arxeololgik va yozma manbalari guvohlik berishicha, madaniyat va san’at turlarining, jumladan, musiqaning yuqori darajada rivojlangani bilan ta’riflanadi. qadimiy Panjikent, Samarqand va boshqa shu kabi shaharlarning uylari va saroylari devorlarida Movaraunnahr (Varzrud)ning islomgacha bo’lgan davriga mansub ud, rubob, nay, karnay va arfa cholg’ularida ijro etayotgan musiqachilar qiyofasi tasvirlangan. Xususan, Panjikent sag’analaridan (xram) birining devorlarida arfa chalayotgan ayol xudo tasviri tushirilgan ekan.

  1. Borbadning sharq musiqasi rivojiga qo’shgan hissasi.

  2. Arab xalifaligi davrida musiqa madaniyati.

  3. Сомонийлар даври мусиқий-маданий ҳаёти

  4. Қорахонийлар даври мусиқий-маданий ҳаёти.

  5. Деҳлавийнинг мусиқий мероси

  6. Навоий ва мусиқа

  7. Кайковуснинг “Қобуснома” асарининг 36-боби ҳақида.

  8. Нажмиддин Кавкабий ижоди.

  9. Абдураҳмон Жомийнинг “Мусиқа рисоласи”.

  10. Темурийлар даврида яшаб ижод қилган Абдулқодир Мароғийнинг мусиқий-илмий мероси ҳақида.

  11. Дарвеш Али Чангийнинг Мусиқа рисоласи ҳақида.

  12. XVI-XVII асрлар мусқий-маданий ҳаёти.

  13. XVIII-XIX асрлар мусиқий-маданий ҳаёти.

  14. Шашмақом туркуми.

  15. Хоразм мақомлари

  16. Фарғона-Тошкент мақомлари.

  17. Маҳмуд Шерозий қомусиқий асарининг “Дар илмий мусиқий” бўлими.

  18. Ўзбек халқининг эпик ижодиёти (достон жанри ҳақида).

  19. Ўзбек рақс санъати

Download 17.82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling