Qaraqalpaqstan respublikasi xaliq bilimlendiriw ministrligi

Pán: Fizika Klass: 9
Tema: Ideal gaz
Sabaqtıń maqseti:
Bilim beriwshilik: Oqıwshılarǵa ideal gaz teması boyınsha teoriyalıq bilimlerin ámeliyatta qollanıw arqalı jańa kompetenciyalardı qáliplestiriw
Tárbiyalıq: Ideal gaz teması tiykarında oqıwshılarǵa ádep-ikramlıq ruwxında tárbiya beriw. Ideal gaz teması boyinsha kónlikpe payda etiw.
Rawajlandırıwshılıq: Iyelegen bilim hám kónlikpelerin rawajlandırıw.
Tayanısh hám pánge tiyisli kompetenciyalar:TK1, TK2TK3, TK4 , TK5, PK1, PK2,
Sabaq túri: Áralas
Sabaq tipi: Jańa bilim beriw
Metod:”Klaster”,sherigińdi tap,pikirley alasızba
Sabaqtı qurallandırıw:Fizika sabaqlıǵı, slaydlar, tarqatpa materiallar,
Tayanısh sózler:. Vodorod molekulasi, kislorod molekulasi, suw molekulasi Tunelli mikroskop


Sabaqtıń uranı: izlenip, pikirlep úyrenemiz
Sabaq moduli

	Sabaq bo’limleri	Waqti	Metod	Kompetenciya	Kerekli materiallar
1	Shólkemlestiriw	3 min	Soraw-juwap	TK1 PK1	Sabaqliq
2	U’yge tapsirmani soraw	10 min	Pikirge hújim	TK1,TK2,TK3, TK6 PK1,	Tarqatpa materiallar
3	Taza temani bayanlaw	15 min	Kishi lekciya,	TK2, TK4 , TK5, Pk1,PK2 , PK6	Sabaqliq, slayd, plakatlar
4	Sabaqtı bekkemlew	12 min	Klaster, jeke islesiw Sherigin tabiń	TK2, TK3,PK2	Keste, tarqatpa material
5	Bahalaw	3 min	Soraw-juwap	TK3 PK1	Kartochkalar
6	Juwmaqlaw.Úyge tapsırma beriw	2 min	Óz betinshe islew	TK1 TK2	Sabaqlıq

Sabaq barısı

1. 
   Shólkemlestiriw:
   

Oqıwshılar menen sálemlesip, klasstıń hám taxtanıń tazaliģin, sabaq qurallarin baqlayman. Oqıwshılardiń sabaqqa qatnasın baqlayman.
II.U’yge tapsirmani soraw
1. Tómendegi súwretti túsindiriń:



2. Tómendegi súwretlerdiń atin atań

3. Súwrette kórsetilgen zamanagóy ásbaptiń atin atań?

4. Sherigin tabiń?

M=	N/NA
m0 =	V• NA
	M/NA
N=	m0•NA
n	m0N
m	N/V

Juwaplari:

1.Suw hám súttiń óz ara aralasiwi olardiń bólekshelerden quralģanliģin hám bul bóleksheler toqtawsiz hám tártipsiz hárekette ekenligin kórsetedi. Aralasiwina waqit ketiwi bolsa, bólekshelerdiń óz ara tásirlenip qozģaliwin kórsetedi.
2. Vodorod molekulasi, kislorod molekulasi, suw molekulasi
3. Tunelli mikroskop

2. 
   Taza temani bayanlaw:
   

Ideal gaz

Ideal gaz dep, molekulalari materialliq noqatlar dep qaralatuģin hám olar arasindaģi óz ara kúshleri itibarģa alinbaytuģin dárejede kishi bolģan gazge aytiladi.

Tábiyatta ideal gaz ushiramaydi. Tábiyattaģi bar gazler real gazler bolip, olardi qurawshi molekulalar arasinda kishkene bolsa da tásir kúshleri bar.
Gaz molekulalariniń beretuģin basimin esaplaw ushin tómendegi formula keltirilip shiģarilģan.



Bunda n-gaz molekulalariniń koncentraciyasi, m₀ – bir molekulaniń massasi, -molekulalardiń ortasha kvadratliq tezligi.


kinetikaliq energiyani esapqa alsaq tómendegi kóriniske iye boladi.
yaki

Gazdiń basimi kólem birligindegi molekulalardiń kinetikaliq energiyasiniń ortasha mánisine tuwra proporcional.

Teńlemeni tómendegidey etip jaziwģa boladi.

Joqarida kórsetilgen teńlemeler gazlerdiń molekulyar – kinetikaliq teoriyasiniń tiykarģi teńlemeleri bolip esaplanadi.

I



V. Sabaqtı bekkemlew:


P
















Izbe-izlikti úyreniwge qaratilģan texnologiya.
Temaģa baylanisli sorawlar qoyiladi hám toparlarda sheshiledi

Sorawlar:

1. Real gazdiń ideal gazden ayirmashiliģ qanday?
2. n-…
3. m₀-…
4. Tábiyatta ideal gaz ushirayma?
V. Oqıwshılardı bahalaw. Sabaqqa jaqsı aktiv qatnasıp otırǵan, úyge tapsırmasın orınlap kelgen oqıwshılardı bahalaw.





VI. Úyge tapsırma. Temanı oqıp kelemiz.