Reje: Bilim, kónlikpe hám tájiriybelerdi qáliplestiriw

Oqiwshilariniń bilim sipati hám kónlikpelerin tekserip, bahalab bariwdiń maqset hám wazipalari.

Reje:

1. Bilim, kónlikpe hám tájiriybelerdi qáliplestiriw.

2. Oqıwshınıń bilim alǵanlıǵın analiz etiudiń áhmiyeti.

3. Oqıw prcessinde qadaǵalaw hám esapqa alıw funkciyalari

1. Bilim, ko’nikma va malakalarni shakllatirish
Bilim – kishilarning tabiat va jamiyat hodisalari haqida hosil qilgan maʼlumotlari, voqelikning inson tafakkurida aks etishi.
Voqelik haqidagi bilgan maʼlumotlarimiz Bilim darajasiga koʻtarilishi uchun quyidagi shartlarni qanoatlantirishi lozim:
birinchidan, bu maʼlumotlarning voqelikka mutanosibligi;
ikkinchidan, yetarli darajada ishonarli boʻlishi;
uchinchidan, bu maʼlumotlar dalillar bilan asoslangan boʻlishi lozim.
Uchala shart birgalikda mavjud maʼlumotlarni Bilim darajasiga olib chiqadi.
Ko’nikma – mashq qilish natijasida yuzaga kelgan xatti – harkatlarning avtomatlashgan usuli. 
Malaka–oldinga qo’yilgan maqsad va xatti–harakat sharoitidan kelib chiqadigan muvaffaqiyatli harakatlar usulidir.
Harakat ko’nikmalarga jismoniy mehnat, sport va o’quv ko’nikmalari (xat yozish, tez o’qish va hokozo) kiradi.
Sensor ko’nikma va malakalarga o’lchov, yorug’lik, ovoz va simvolik ma’lumotlarni tez va to’g’ri qabul qilish bilan bog’liq bo’lgan va boshqarish markazlarida takrorlab borishlar kiradi.
Aqliy ko’nikma va malakalrga–kuzatish usullari, malakalarni rivojlantirish, og’zaki va yozma hisob–kitobni ishlab chiqarish, harkatlarga yo’naltirish, ilmiy tajriba o’tkazish va hokozo, ko’nikmalar mashq natijasida yuzaga keladi.
Inson tomonidan egallangan ko’nikma va malakalr yangi ko’nikmalarni shakllantirishga ta’sir ko’rsatadigan qonuniyatlar:

• 
  Ko’nikmaning hosil bo’lishining notekis jarayoni. Bu mashqlarning egri grafigida namoyon bo’ladi. Yuqorida keltirilgan rasmda buni ko’rish mumkin.
  
• 
  Ko’nikmalarning ko’chishi. Ijobiy ko’nikmalarning yangilarini shakllanishiga ta’sir ko’chish deyiladi. Ko’nikmalarning yangilarini shakllanishiga ta’sir esa interferensiya deb ataladi, bunda eski ko’nikma yangisining shakllanishiga xalaqit beradi.
  
• 
  Ko’nikmani progessiv va regrissiv–ko’nikma uzoq va tarbiya miqdorida xizmat qilishi uchun undan foydalanish lozim. Aks holda deavtomatlashtirish yuzaga kelib, zarur harakatlar o’z tezligi, yangilig, aniqligi va avtomatlashtirilgan harakatlarni ta’minlovchi xususiyatlarini yo’qotadi.
  

O’qitishing ikkita usuli mavjud. Biri an’naviy o’qitish usuli- bunda o’qituvchi muammoni belgilaydi, vazifalarni aniqlanadi va muammoni yechib beradi. O’quvchi esa masalani yechish yo’llarini eslab qoladi va uni yechishni mashq qiladi. Bunda o’quvchilarda reproduktiv tafakkur shakllanadi.

• 
  O’qitishing ikkita usuli mavjud. Biri an’naviy o’qitish usuli- bunda o’qituvchi muammoni belgilaydi, vazifalarni aniqlanadi va muammoni yechib beradi. O’quvchi esa masalani yechish yo’llarini eslab qoladi va uni yechishni mashq qiladi. Bunda o’quvchilarda reproduktiv tafakkur shakllanadi.
  
• 
  Rivojlantiruvchi ta’lim o’qitishning muammoli usulida o’qituvi o’quvchilarning bilish jarayonlarini boshqaradi, uni tashkil etadi va nazorat qiladi. O’quvchi esa muammoni tushunadi.
  
• 
  Uni yechish yo’llarini qidiradi va uni yechadi. Bunday hollarda o’quvchi tafakurining maxsuldorligi oshadi va uning mustaqililigi rivojlanadi.
  O’quvchining o’qishga bo’lgan qiziqishini rivojlanitirsh uchun o’qituvchi quyidagi qoidalarga tayanishi lozim: