Sinfrahbarlariuchun Toshkent 2018 Tuzuvchi: Qurbonova Marhabo– Toshkent shahar

XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI

RESPUBLIKA TA’LIM MARKAZI

Umumta'limmaktablarining 5-sinflarida “Tarbiyaviysoat” mashg`ulotlarinitashkil

etishbo`yichametodikqo`llanma

(sinfrahbarlariuchun)

Toshkent - 2018

Tuzuvchi: Qurbonova Marhabo– Toshkent shahar, Sergeli tumani 300-sonli davlat ixtisoslashtirilgan umumta’lim maktabi Tarix, milliy istiqlol g`oyasi fanlari o`qituvchisi

M.Omonova–RespublikaTa`limmarkazibosh metodisti

Taqrizchilar: Z.Arinova – Toshkent shahar, Sergeli tumani 300-sonli davlat ixtisoslashtirilgan umumta’lim maktabi “Rus tili” fani o`qituvchisi
D.Norqobilova – Surxondaryo viloyati Jarqo`rg`on tumani 48-sonli umumta’lim maktabi “Ona tili va adabiyoti” fani o`qituvchisi


Tushuntirish xati
Ma’naviy va axloqiy poklanish, imon, insof, diyonat, or-nomus, mehr-oqibat va shu kabi chinakam insoniy fazilatlar o`z-o`zidan kelmaydi, hammasining zamirida tarbiya yotadi.

Islom Karimov
O`zbеkiston Rеspublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012 yil 15 maydagi “Umumiy o`rta ta'limning davlat ta'lim standartiga o`zgartirishlar kiritish haqida” 130 -sonli qarori asosida o`quv rеjada o`quv yuklama 5 % ga qisqartirildi. Shu munosabat bilan tarbiyaviy soatlar mazmynan qayta ko`rib ciqilib, intеgratsiyalashgan holda amalga oshirilishi bеlgilandi.

Sinfrahbario`zigaberilgansinfuchuntayanchvama’suldir.

Umumiyo`rtata’limmuassasalaridasinfrahbarifaoliyatiO`zbekistonRespublikasining “Ta’limto`g`risida”giQonuni, “Kadrlartayyorlashmilliydasturi”, O`zbekistonRespublikasiVazirlarMahkamasiningta’limsohasidagiqarorlari, Xalqta’limivazirligitomonidanishlabchiqilgantegishlime’yoriyhujjatlarvaXalqta’limivazirligining 2007 yil 20 yanvardagi 19-sonli buyrug`iga 2-ilova:Ta’limmuassasalarisinfrahbarito`g`risidaNizomasosidatashkiletiladi.

Sinfrahbari - Ta’limmuassasasiningtarbiyaviytizimidagitayanch

pedagoglardanbiribo`lib, o`zigabiriktirilgansinfo`quvchilarining

amaldabelgilanganta’limvatarbiyaolishlarinitashkiletadi.

Mazkur qo‘llanmada bugungi kunda sinf rabarlari uchun amaliy va uslubiy yordam sifatida Respublika Ta'lim markazi mutaxassislari va amaliyotchilar hamkorligida “Tarbiyaviy soat”larning mashg‘ulot ishlanmalari tavsiya etiladi.

“Tarbiyaviy soat”lar rejasidagi 8 soatlik “Yo‘l harakati qoidalari”ga doir mavzularning dars ishlanmalari mazkur qo‘llanmada aks ettirilmagan.

Umumta'lim maktablarining 5-sinf o‘quvchilari uchun ishlab chiqilgan “Tarbiyaviy soat” mashg‘ulot ishlanmalarida mazmunan o‘quvchilarda tarbiyaviy-axloqiy hislatlarni shakllantirish va mustahkamlash maqsadida, donolar hikmatlariga va milliy qadriyatlarimizga hurmat, shaxsiy gigiena, ozodalik, kiyinish odobi, bolalar huquqlari, tabiatni asrash, salomlashish va muomala odobi, kitobni sevish bilan bir qatorda yurtimizda nishonlanadigan umumxalq bayramlari, muhim sanalarva fan oyliklarini o‘tkazishda nimalarga e'tibor berish to‘g‘risida tavsiyalar berilgan.

Tarbiyaviysoatlarniquyidagitartibdatashkilqilishmymkin:

Kun shiori:

1. 
   Kirish;
   
2. 
   Asosiysism: ma’ruza, guruhlarishi
   
3. 
   Yakuniyqism.
   

Sinfsoatidafoydalahishuchunadabiyotlarjamlanmasi, mavzugadoiradabiyotlarko`rgazmasitashkiletiladi. Jarayonniochiqmuloqot, davrasuhbati, bahs-munozara, treninglarvaboshqaharxilnoananaviytarzdatashkiletilishimumkin.

Beruniyningma’rifiyqarashlari.
Pand va nasihat. Beruniy pand-nasihat orqali bolalardagi ayrim nuqsonlarni anglatish zarur deb hisobladi: Va u quyidagi fikrlarni bayon qildi: “Odamlar o`rgangan, odatlangan va ko`pchilikka ma’qul bo`lgan narsaga qarshilik ko`rsatmasdan o`rganish kerak”. Yaxshi xulqlar yaxshilik alomatidir, yomon xulqlardan bolalarni saqlamoq lozim. Ayniqsa, maqtanish, buzuq niyatlik, chaqimchilik, besabrlik, nafs balosi, yolg`onchilik va boshqalar.
Abu Ali Ibn Sino tarbiyahaqida:
Ibn Sino tarbiyamasalalaridagiaxloqiytarbiyagaalohidao`rinajratgan. Uningfikricha: “Agar insonaqliyvajismoniyjihatdanqanchalikyetukbo`lsa ham, undagibilimaxloqnormalarigamosbo`lmasa, u kishijamiyatninghaqiqiya’zosibo`laolmaydi”. Olimaxloqiylikko`proqvatanparvarlikdao`zaksinitopadi deb tushungan.

Ibn Sino ona-VataniTuronni Hind, Eronva Chin kabiyirikdavlatlardanortiqhisoblab, ungaxizmatqilishnio`zburchi debbilgan. Vatanningfani, madaniyatiniyuksaltirishgaulkanhissaqo`shgan.

Abu Nasr Forobiytarbiyahaqida:
Tarbiyajarayoni, tajribalipedagog, o`qituvchitomonidantashkiletilishi, boshqarilibturilishivama’lummaqsadlargayo`naltirilishilozim, chunki “harbirodam ham baxtnivanarsa-hodisalarnio`zichabilaolmaydi. Ungabuninguchuno`qituvchilozim.

“Daraxtningyetukligiuningmevasibilanbo`lganidek, insonningbarchaxislatlari ham axloqbilanyakunlanadi”.

Yusuf XosHojibota-onalarni bola tarbiyasigae’tiborberishgada’vatetarekan, jamiyatfarzandlarxulq-atvorigaqarabota-onalargabahoberishiniaytib, ularniogohlantiradi.
MirzoUlug`bekmehnattarbiyasiga ham alohidaahamiyatberadi. Uningmadrasasidao`qiganshogirdlarbuyerdagiharbirtadbirda, binonitozalash, ko`kalamzorlashvaboshqaishlardafaolishtiroketadilar.
AlisherNavoiyo`qituvchinifaqatdarsberuvchi, bilimberuvchikishigina deb bilmay, balkiustatarbiyachi ham bo`lishikerak, deb hisoblardi. U ilmbilanodobningbirgaolibborilishinivao`qituvprotsessidaodobberilishinita’kidlabo`tadi.

Abdulla Avloniybadantarbiyasimasalasidabolanisog`lomqilibo`stirishdaota-onalargamurojaatqilsa, bolanifikriytomondantarbiyalashdao`qituvchilarningfaoliyatlarigaalohidae’tiborberadi.

5-SINF

№	O`tiladiganmavzular	Soati	O`tishvaqti
1	Mustaqillik – muqaddasne'mat.	1
2	Ozodalik - sog`likgarovi	1
3	Tabiat – umumiyuyimiz	1
4	Yo` l harakatiqoidalarigaoidbilimlarnitekshirish (Yo`lharakatiqoidalari)	1
5	Ustozgaehtirom(1 oktabr – O`qituvchilarvamurabbiylarkunimunosabati)	1
6	Tilgae’tibor, elgae’tibor( Filologiyafanlarioyligidoirasida)	1
7	Til-dilkaliti(O`z.Res. “Davlattilihaqida”giQonunqabulqilingan kun munosabatibilan).	1
8	Transport vositalariningharakati. (yo‘lharakatiqoidalari)	1
9	Meningkelajakorzuim.	1
10	Tilbilgan – el biladi. (Rustilifanioyligidoirasida).	1
11	Ramziytimsollar(18 noyabr - O‘z.Res. Davlatbayrog‘iqabulqilingan kun munosabatibilan).	1
12	Haydovchiningogohlantiruvchiishoralari. (yo‘lharakatiqoidalari)	1
13	O‘zhuquqingiznibilasizmi? (8 dekabr – Konstitutsiyakunimunosabatibilan).	1
14	O‘zbekiston Respublikasi madhiyasi (10 dekabr - O‘z.Res. Davlat madhiyasi qabul qilingan kun munosabati bilan).	1
15	Tartibgasoluvchiningishoralari. (yo‘lharakatiqoidalari)	1
16	Assalomyangiyil! (Yangiyilbayramiyaqinlashishimunosabatibilan).	1
17	Ona yurtim - oltinbeshigim! (14 yanvar – Vatanhimoyachilarikunimunosabatibilan).	1
18	Tarixnibilish – o‘zliknianglash (Tarixfanioyligidoirasida).	1
19	Haydovchiningmehnati (yo‘lharakatiqoidalari)	1
20	G‘azalmulkiningsultoni. Madaniyatvajamoatarbobi(NavoiyvaBoburtavalludkunlarioldidan).	2
21	Qalbdashoirbo‘lmaganodammatematikbo‘laolmaydi (matematika, informatikafanlarioyligidoirasida).	1
22	Oiladatejamkorlik	1
23	Hardoimbo‘lsinonam! (8 mart – Xotin-qizlarkunimunosabatibilan).	1
24	Tabiatvainson (kimyo, biologiyafanlarioyligidoirasida).	1
25	Milliyurf-odatlarimizvaan'analarimiz(21 mart – Navro‘zbayramimunosabatibilan).	1
26	Sohibqiron Amir Temur(Amir Temurtavalludining 676 yilligimunosabatibilan).	1
27	Engbaxtliodamkim? (Tasviriysan'at, musiqa, mehnat fan oyliklaridoirasida).	1
28	Maxsusavtomobilvamototsikllarhaqidasuhbat (yo‘lharakatiqoidalari)	1
29	Yurt tinch- ko‘ngiltinch (Xotiravaqadrlashkunioldidan).	1
30	Birinchitibbiyyordamko‘rsatish. (yo‘lharakatiqoidalari)	1
31	Ko‘ptilo‘rganishningfoydasi (Xorijiytillarfanlarioyligidoirasida).	1
32	Buyuruvchibelgilar. (yo‘lharakatiqoidalari)	1
33	Yozdaqandaydamolamiz?	1
	Jami:	34 soat