Табиий фанлар факультети экология кафедрасининг 2016-2017 ЎҚув йилининг биринчи ярим йиллигида бажариладиган курс ишлари тўҒрисида маълумот

O‘ZBEKSTAN RESPUBLIKASI JOQARI HA’M ORTA ARNAWLI BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI

QARAQALPAQSTAN AWIL-XOJALIG’I HA’M AGROTEXNOLOGIYALAR INSTITUTI


ZOOINJINERIYA FAKULTETI


JILQISHILIQ HA’M TU’YESHILIK BO’LIMI


3-KURS STUDENTI SATULLAEV NURSULTANNIN’


AT PARADOLARI PA’NINEN
KURS JUMISI
ORINLADI _________________ QABILLADI _________________
NO’KIS-2022


Tema: Atlardin’ xalq xojalig’indag’i qollaniliwi

	Kirisiw Tiykarg’i bo’lim
	1. Atlardı bag’ıw hám kútimlewge gigienik talaplar
	2. Atlardıń biologiyalıq qásiyetleri
	3. Atlardı kútimlew
	4. Násilli ayǵırlardı asıraw hám bag’ıwǵa qoyılǵan gigienik talaplar
	Juwmaqlaw
	Paydalanilg’an a’debiyatlar

KIRISIW
Ǵárezsiz Ózbekstan ózi tańlaǵan tınıshlıqsevarlik hám turaqlı rawajlanıw, huqıqıy mámleket qurıw jolınan basqıshma - basqısh rawajlanıp barıp atır. Xalıq xojalıǵın barlıq jabxalarida bazar ekonomikasına ótiwge qaratılǵan túpkilikli reformalardı ámelge asırıp atır.
Ózbekstanda ekonomikalıq reformalardıń dáslepki basqıshlarında bárinen burın awıl xojalıǵı óndirisiniń reformalawǵa úlken áhmiyet berip atır. Awıl xojalıǵın turaqlı rawajlanıwına berilip atırǵan itibar sebepli keyingi jıllarda materiallıq naǵıymetler islep shıǵarıw potencialın saqlap qalıwǵa eriwilayotir. Respublikamızda agrar munasábetlerdi reformalaw ushın awıl xojalıq kárxanalarınıń strukturasınıń qaytaldan shólkemlestiriw, awıl xojalıq ónimlerin etiwtirishni jáne de ko'paytirib beriw ushın sharayat jaratıwda nátiyjeli texnologiyalıq processlerdi turmısqa nátiyjeni ámelde qollanıw etiw kerek.
Házirgi kúnde awılda agrar hám ekonomikalıq munasábetleriniń huqıqıy tiykarları júzege keliw bolıp atırǵanlıǵı. Awıl xojalıq júrgiziw mexanizmin jańa tiykarları qáliplesip atırǵanlıǵı, tarawdı basqarıw principlerı hám sisteması úyrenilayot-ganligini atap ótiw joiz bolıp tabıladı. Xalqımızdı azıq-túlik menen taminlash ushın, ulıwma xalıq xojalıǵın krizistan shıǵarıw siyasatın nátiyjeni ámelde qollanıw qılıwda eń dáslep awıl xojalıq salasın rawajlandırıwda ústivorlik beriwimiz zárúr, sońıında bular dúkandaǵı taxtalardı toldıradı dasturxanımız aǵıl-tegil boladı.
Prezidentimiz buǵan baylanıslı awıl xojalıq tuwrısında sóz bararkan awıl xojalıǵı menen juwapkershilikli adamlar joqarı maman baslıq hám qánigeler óz mámleketiniń párawanlıǵı ushın qayǵıradigan belsendi kisiler shuǵıllanıwı kerek dep aytıp ótken edi. Sonıń menen birge múlk máselesi hal etińmesten turıp miynetti shólkemlestiriwdiń hár qanday jetilisken sisteması da nátiyje bermeydi.
Tabıs qazanmaydı. Usıǵan baylanıslı sharbashılıqtı rawajlandırıw zárúrli áhmiyetke iye.
Ásirese sol jılqıshılıq sharbashılıqtıń zárúrli tarawı bolıp jumısshı retinde ónim alıwda sút, gósh, sportda tutqan ornı kútá úlken bolıp tabıladı. Áyyemginen Ózbekstanda jılqıshılıq keń rawajlanıp mámleketlikleraro sawda sotiqni jolǵa Qoyıwda millet hám elatlardı úrp-ádetlerin mádeniyatın úgit-násiyatlawda jipek jolin shólkemlestiriwde zárúrli áhmiyetke iye bolǵan. Ózbekstan jipek jolin shólkemlestiriwde tiykarǵı oray esaplanǵan. Atlar xalıqlardıń turmısında tutqan ornı kútá úlken bolıp tabıladı. Ónim satıwda sonıń menen birge, jumısshı retinde yaǵnıy júk kóteriwde, haywanlardı bagıwda, sport jumıslarında tutqan ornı kútá úlken bolıp tabıladı.
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń sharbashılıqtı atap aytqanda, jılqıshılıqtı hár tárepleme rawajlandırıw tuwrısında shıǵarǵan párman hám qararları úlken áhmiyetke iye esaplanadı. Maqset xalqımızdı párawanlıǵın asırıwǵa qaratılǵan.
Mısalı “Jaylaw sharbashılıǵı qo'roko'lchilik, qo'ychilik, úyir jılqichiligi hám tuyeshilik xızmetkerlerin social tárepten qorǵawdıń qosımsha ilajları tuwrısında” Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 199 -jıl 7-yanvar daǵı pármanı, sonıń menen birge Násilshilik tuwrısında Ózbekstan Respublikasınıń 1995-jıl 1-dekabr degi nızamı hám “Awıl xojalıǵında reformalardı tereńlestiriwdiń eń zárúrli baǵdarları tuwrısında” Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2003-jıl 24-mart pármanında kórsetilgeni sıyaqlı, fermer xojalıǵı yuridikalıq shaxs retinde tiykarınan jeke kárxana formasında keyinirek olar túrli forma daǵı kooperasiyalarga tańlaw tiykarında ellik jılǵa shekem uzaq múddetli tiykarda beriledi.
Mámleketimiz basshısınıń ǵayratı menen 1992- jıl parlamentimiz “Dene tárbiyası hám sport tuwrısında”gi nızamı hám qatar qararlar qabıllandı hám saw áwlad ushın mámleket programması bar. Sport ishinde at sportın tutqan ornı kútá úlken bolıp tabıladı.
Sharbashılıqtı rawajlandırıwǵa qaratılǵan Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2006 jıl 23 mart daǵı PQ-308 sanlı shıǵarǵan “Jeke járdemshi, dıyxan, fermer xojalıqlarında sharba buyımların kóbeytiwdi xoshametlew sharba ilajları tuwrısında”gi sheshimi hám de Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń “ Jeke járdemshi, dıyxan hám fermer xojalıqlarında sharba buyımların kóbeytiwdi xoshametlewdi kúsheytiw hám de sharbashılıq ónimleri islep shıǵarıwdı keńeytiw boyınsha qosımsha ilajları tuwrısında”gi 2008 jıl 21 apreldege PQ-842-sanlı sheshimi sol tarawdı rawajlandırıwǵa qaratılǵan.