Tafakkur voqealikni analiz va sintez qilish bil vosita va umumlashtirib aks ettirishdan iborat jarayon. Tafakkur turlari

Mavzu: Bilish jarayonlari haqida ta'limotlar oliy tafakkurning 3 turi mavjudligi; fikirlovchi, mantiqiy, diskursiv tafakkur.
1.Bilish jarayonlari haqida ma'lumotlar.
2.Hissiyot haqida ta'limotlar.
3.O'rta asrlarda Markaziy Osiyo mutafakkirlarining psixologik qarashlari.
4.Ruhiy jaroyonlar haqida metodikalar.
REJA:
Tafakkur - voqealikni analiz va sintez qilish bil vosita va umumlashtirib aks ettirishdan iborat jarayon.
Tafakkur turlari:
-Ko'rgazmali xarakat
-Ko'rgazmali obraz
-Mavhum
Tafakkur shakillari:
-Tushuncha
-Xukm
-Xulosa
Tafakkur jarayonlari:
-Analiz
-Sintez
-Taqqoslash
-Umumlashtirish
- Konkretizatsiya
- Abstraksiya
Xotira - xayotiy tajribani esda olib qolish, esda saqlash, esga tushurish jarayoni.
Xotira turlari:
Eslab qolish muddatiga ko'ra:
1. Qisqa
2. Uzoq muddatli
3. Operativ
Ruhiy faollikning xarakteriga ko'ra:
1. Kinestetik 2. obrazli 3. xissiy 4. verbal
- Faoliyat maqsadi xarakteriga ko'ra:
1. Ixtiyoriy
2. Ixtiyorsiz
Tafakkurnipsixologik tekshirish usullari:
Piktogramma (Luriya metodi) - tekshiriluvchiga konkret va abstrakt mazmundagi tushunchalar beriladi, tekshiriluvchi so'z ishlatmagan holda rasimlardan bu tushunchalarni ifoda etishi lozim.
Masalan:
Qalb Bayram Jasorat
Vatan Cheksizlik Ayriliq
Xordiq Sayoxat Azob
Kashfiyot Yorug’lik Rohatlanish
IDROK - sezgi organlariga ta'sir etayotgan predmet va xodisalarni yaxlit xolda, butunligicha ongda aks ettirish.
Idrok turlari: Idrok xususiyatlari:
- Idrokning predmetliligi - Ko'rish
- Idrokning anglanganligi - Eshitish
- Idrokning konstantligi - Hid bilish
-Ma'lum tartibda tuzilganligi - Ta'm bilish
- Taktil - Idrokning yaxlitligi
Diqqat ruhiy faoliyatning yo'naltirilishi va shaxs uchun muhim ob'yekt ustida to'planishi.
Diqqat turlari: Diqqat xususiyatlari:
Ixtiyoriy Diqqat barqarorligi
Diqqatning bo'linishi
Diqqatning ko'chishi
Ixtiyorsiz Diqqatning chalg'ishi