Tajriba ishi №11

941-19 guruh talabasi Xusinov Shaxriyor
Tajriba ishi №7 // 11
Mavzu: Sinf va ob’ektlar.
Maksad: C++ da sinflarni yaratish. Yaratilgan sinflar uchun ob’ektlarni yaratish. Strukturalar yaratishni o`rganish
Nazariy qism
Struktura – bu ma’lumotlarni bir butun nomlangan elementlar to‘plamiga birlashtirish. Struktura elementlari (maydonlar) xar xil tipda bo‘lishi mumkin va ular xar xil nomlarga ega bo‘lishi kerak.
Strukturani initsializatsiyalash(boshlang’ich qiymat berish) uchun uning elementlar qiymatlarini figurali qavslarda tavsiflanadi.
1-Usul:
include
using namespace std;
struct Student
{
char name[50];
int kurs;
float rating;
};
int main ()
{ Student s = {"Qurbonov Qodir", 1, 3.5};
cout<<"\nName = "<cout<<"\nKurs = "<cout<<"\nRating = "<2-Usul
#include
using namespace
e std;
struct Student
{
char name[50];
int kurs;
float rating;
} s {"Qurbonov Qodir", 1, 3.5};
int main ()
{
cout<<"\nName = "<cout<<"\nKurs = "<cout<<"\nRating = "<Strukturalarni o‘zlashtirish
Bitta tuzilma tipdagi o‘zgaruvchilar uchun o‘zlashtirish operatsiyasi aniqlangan. Bunda xar bir elementdan nusxa olinadi.
Student ss=s;
Struktura elementlariga murojaat
Struktura elementlariga murojaat aniqlangan ismlar yordamida bajariladi:
.
employee.name – «Ashurov» satriga ko‘rsatkich;
employee.rate – 10000 qiymatga ega bo‘lgan butun tipdagi o‘zgaruvchi
Sinf
Sintaksis bo‘yicha, C++ da sinf – bu mavjud bo‘lgan tiplar asosida yangi yaratilgan strukturlangan tip.
Sinf ta’rifi sodda shakli:
{
};
bu yerda:
sinf_tipi – class xizmatchi so‘zi;
sinf_nomi – identifikator;
sinf_komponentlari_ro‘yxati – sinfga tegishli ma’lumotlar va funksiyalar ta’rifi.
Funksiya – bu ob’ektlar ustida bajariladigan operatsiyalarni aniqlovchi sinf usuli.
Ma’lumotlar – bu ob’ekt strukturasini xosil qiluvchi maydon.
Usullar sinfdan tashqarida aniqlanganda ularning nomlarini kvalifikatsiya qilish (ixtisoslashtirish) kerak. Usulning ko‘rimlilik soxasini aniqlaydigan uning bunday kvalifikatsiya sintaksisi quyidagi ko‘rinishga ega:
::
Sinf ichida aniqlangan usullar ko‘zda tutilgan bo‘yicha joylashtiriluvchi (inline) funksiya xisoblanadi. Sinf tashqarisida aniqlangan usullarni oshkor ravishda joylashtiriluvchi deb ta’riflanishi lozim.
Sinf ob’ekti (sinf nusxasi) ni ta’riflash uchun quyidagi konstruksiyadan foydalaniladi:
;
Ob’ekt orqali maydonlarga va usullarga quyidagicha murojjat qilish mumkin:
< ob’ekt_nomi >.
< ob’ekt_nomi >.
Komponentalarga murojat xuquqlari
Komponentalarga murojaat xukuki murojaat spetsifikatorlari yordamida boshqariladi: public, private, protected.
Umumiy (public) komponentalar dasturni ixtiyoriy qismida murojaat xuquqiga ega. Ulardan, ixtiyoriy funksiya ushbu sinf ichida va sinf tashqarida foydalansa xam bo‘ladi.
Xususiy (private) komponentalar sinf ichida murojaat xuquqiga ega, lekin sinf tashqarisidan esa murojaat qilish mumkin yemas. Komponentalardan ushbu ular tavsiflangan sinfdagi funksiya - a’zolari yoki “do‘stona”- funksiyalar orqali foydalanish mumkin.
Ximoyalangan (protected) komponentalar sinf ichida va xosila sinflarda murojaat xuquqiga ega.
Agar sinf ta’rifida class so‘zi ishlatilgan bo‘lsa xamma komponentalari xususiy xisoblanadi, agar struct so‘zi ishlatilgan bo‘lsa xamma komponentalar umumiy xisoblanadi.


Topshiriq

9

TASVIR (nomi, tasvirchi, yili, galereya)

Yili =2010

package classObject;

public class Tasvir {

public String name;
protected String tasvirchi;
private int yili;
private int galerya;

public static void main(String[] args) {

Tasvir tasvir = new Tasvir();
tasvir.tasvirchi = "Shaxriyor";
tasvir.name = "animals";
tasvir.yili = 2010;
tasvir.galerya = 12;

System.out.println("Tasvirchi: " + tasvir.tasvirchi);

System.out.println("Tasvir nomi: " + tasvir.name);
System.out.println("Tasvir olingan yili: " + tasvir.yili);
System.out.println("Galeryadagi raqami: " + tasvir.galerya);

}
}