Ta’limda strategik boshqaruvlar asosi va zamonaviy metodik tavsiyalarni tatbiq etish va takomillashtirish

70110103- Ta’lim muassassalarining boshqaruvi
magistranti Eshpo’latova Maftuna Akbar qizining
“Ta’limda strategik boshqaruvlar asosi va zamonaviy metodik tavsiyalarni tatbiq etish va takomillashtirish” mavzusidagi magistrlik dissertatiyasi
ASOSNOMASI
Tadqiqot mavzusining dolzarbligi. Butun dunyo mamlakatlarida ta’lim tizimi jadal rivojlanayotgan bir vaqtda davlat boshqaruvi tizimining strategik vazifasi har bir millatning intellektual va ma'naviy-axloqiy salohiyatiga asoslangan jamiyatini qurish va ta’lim tizimini mukammal sistemaga aylantirishdir. Va uning asoslari zamirida ta'lim muassasalari yotadi. Ta'lim sohasi jamiyat hayotining muhim manbalaridan biri bo'lib, zamonaviy ijtimoiy hayotning tendensiyalari ta'lim tizimiga tobora ko'proq talablarni qo'ymoqda. Uning jadal rivojlanishi mamlakatlarning iqtisodiy va ma'naviy farovonligiga hissa qo'shadi, shu bilan birga vakolatli strategik boshqaruvni talab qiladi.
Hozirgi kunda jahon davlatlari milliy ta'lim tizimlari bir qator hal qilinishi zarur bo’lgan muammolarga duch kelmoqda va bularga quyidagilar kiradi: davlatda mavjud bo'lgan ta'lim tizimini modernizatsiya qilish, unga yanada moslashuvchanlik va harakatchanlikni berish, birlashtirilgan jahon ko'rsatkichlari va milliy o'ziga xoslikning uyg'un kombinatsiyasi; ushbu tizimning rivojlanish dinamikasini tekshirish mezonlari va tartiblarini o’rnatish, uni davlat tomonidan qo'llab-quvvatlashning samarali zamonaviy mexanizmlarini ishlab chiqish; ta'lim sohasidagi qonun hujjatlarini takomillashtirish va boshqalar.
Ta'lim sohasinining boshqaruv masalalari, jadal rivojlanish sharoitida,ijtimoiy tabaqalanishning kuchayishi natijasida ayniqsa keskinlashdi. Ta'lim sohasidagi strategik boshqaruv islohotlari barcha ijtimoiy institutlarning rivojlanishi , mamlakat kelajagi, uning zamonaviy dunyodagi o'rni ta’lim boshqaruvi organlari ishining samaradorligini oshirish , kadrlar salohiyatini, ta'limning moddiy-texnik bazasini rivojlantirish bilan bog’liq.
Mamlakat iqtisodiyoti, madaniyati, ilm-fan va texnikasining jadal rivojlanishini ta'minlash hamda nazorat qilish, ta'lim jarayoni va ta’lim muassassalarining samarali boshqaruvi muhimligini hisobga olgan holda, ushbu muammoni o'rganish dolzarb hisoblanadi.

Zamotaeva E. yu., Muxamadeeva A. D., Malko A. V., Smirnov D. A., Shipilova N. A., Fedorova M. yu., Teslenko V. A., Hannanova T. R. va boshqa ko'plab rus olimlarining ko'plab asarlari ta'lim sohasini davlat boshqaruvi muammosiga bag'ishlangan. Biroq, bugungi kunda ta'lim sohasinining boshqaruvi yangi soha bo’lib, u bilan bog'liq ko'plab amaliy masalalar haligacha hal qilinmagan.

So'nggi paytlarda O’zbekiston Respublikasida ham ta’lim tizimi boshqaruvida sezilarli o'zgarishlar yuz berdi : me'yoriy-huquqiy baza shakllantirildi,ta’lim muassasalarini boshqarishga yondashuvlar keng tartibda tashkil etildi , ta'limni boshqarishning davlat va jamoat shakllarining o'zaro ta'siri yo’lga qo’yildi. Jamiyatda strategik boshqaruv tushunchasini tushunishga yangicha yondashuv shakllandi. Ta'lim davlatning asosiy ustuvor yo'nalishlaridan biriga aylandi. oliy ta'limning moslashuvchan mobil tizimini yaratishga intilayotgan mamlakatlar, qatoriga kirish global raqobat sharoitida yangi talablarga javob berish uchun shart- sharoitlar ishlab chiqilmoqda va amalga oshirilmoqda.
Ta'lim tizimi sezilarli o'zgarishlarga duch keldi. Oliy ta’lim muassassalari boshqaruv faoliyati, ta'limda boshqaruvni belgilashda katta erkinlik, ko'proq avtonomiyaga ega bo'ldi. Biroq jamiyatning oliy ta’lim sifatiga bo‘lgan talablarining ortishi, ta'lim xizmatlarini taqdim etish va mehnat bozori ehtiyojlari o'rtasidagi nomutanosiblik; jamiyat resurslaridan yuqori tizimga yo'naltirilgan samarasiz foydalanishmaqsadlarni muvofiqlashtirish mexanizmlarining yo'qligi natijasida yuzaga keladigan ta'lim va oliy ta'lim muassasalarining davlat ehtiyojlari bilan ishlashi va ta'lim texnologiyalarini tubdan yangilash, ta'lim jarayonlarini boshqarishning iqtisodiy mexanizmlari, ta'lim xizmatlari bozoridagi raqobat, oliy ta'limni boshqarishda strategik yondashuvlarni izlash zaruriyatini yuzaga keltiradi.