Tema : Psixolog qánigeligine kirisiw


Download 28.21 Kb.
Sana22.04.2023
Hajmi28.21 Kb.
#1379959
Bog'liq
Psixolog qánigeligine kirisiw


Tema : Psixolog qánigeligine kirisiw
• Joba :
• 1. Psixolog kásipi haqqındaǵı oyda sawlelendiriw
• 2. Kásip haqqında ulıwma oyda sawlelendiriw
• 3. Qánige hám háweskerler psixologiya jóninde, psixolog kásipin qáliplesiw tariyxı

Psixologiya hám psixologlar haqqındaǵı ayırım afsonlar
“Insanlardı sırtqı túsinen bilip alatuǵın” shaxs Insanlardı tushuna alatuǵın shaxs psixolog -ózgeler turpayı, sezimleri, pikirlerin basqara oldadigan shaxs hár qanday sharayatta ózin basqara alatuǵın shaxs psixolog bul turmıs haqqında basqalardan kóbirek biletuǵın oyshıl Kásip -bul E. A. Klimovning pikrine qaraǵanda, “kásip fenomenini negizinde ulıwma jáne social psixologiyaning predmeti jasırıngan”. Tuwrısıda, kásip materiallıq -tariyxıy rawajlanıw negizinde ózgerip baradı.
S. M. Bogoslovskiyning pikrine qaraǵanda, sonday iskerlikki, shaxs ol arqalı jámiyet turmısında aktiv qatnas etedi jáne onıń ushın materiallıq derek wazıypasın atqaradı hám kásip arqalı shaxs ózin ózi kórinetuǵın etedi.
Aldın “kásip” ózi ne ekenligin bilip alıw kerek. E. A. Klimov “kásip” dıń túrli táreplerin kórip shıǵadı.
• Aldın “kásip” ózi ne ekenligin bilip alıw kerek. E. A. Klimov “kásip” dıń túrli táreplerin kórip shıǵadı.
• 1. Kásip insanlardı birlestiruvchi omil bolıp tabıladı, yaǵnıy birdey mashqala hám birdey turmıs tárizin alıp baratuǵın shaxslar. Álbette qánigelerdiń turmıs dárejesi túrlishe bolıwı múmkin, lekin psixolog kásipi wákilleriniń bazalıq qádiriyatlar sisteması dearli birdey.
2. Kásip psixologdıń kásip iskerliginde ob'ekt hám predmetti ajıratıp alıw menen baylanıslı kúsh tarawı bolıp tabıladı. Bul erda áyne psixolog ózin qaysı iskerlik salasında ózin tolıq kórinetuǵın ete alıwı jóninde gáp ketmekte. Sonı da aytıw kerek psixologiya tariyxı áyne ruxlanıw ne ekenligin úyreniw, onı qaysı metodlar arqalı úyreniw hám rawajlandırıw múmkin ekeni haqqındaǵı fan bolıp tabıladı.
• 2. Kásip psixologdıń kásip iskerliginde ob'ekt hám predmetti ajıratıp alıw menen baylanıslı kúsh tarawı bolıp tabıladı. Bul erda áyne psixolog ózin qaysı iskerlik salasında ózin tolıq kórinetuǵın ete alıwı jóninde gáp ketmekte. Sonı da aytıw kerek psixologiya tariyxı áyne ruxlanıw ne ekenligin úyreniw, onı qaysı metodlar arqalı úyreniw hám rawajlandırıw múmkin ekeni haqqındaǵı fan bolıp tabıladı.
3. Kásip shaxstıń o'zligini kórinetuǵın etiwshi tarawı bolıp tabıladı. Kóbinese kásiplik iskerlik tek ǵana tavar óndiriwshi tarawdıń emes, bálki shaxstıń óz dóretiwshilik múmkinshiliklerin kórinetuǵın etiwshi tarawdıń ekenin esimizdan shıǵarıp qollaymiz.
• 3. Kásip shaxstıń o'zligini kórinetuǵın etiwshi tarawı bolıp tabıladı. Kóbinese kásiplik iskerlik tek ǵana tavar óndiriwshi tarawdıń emes, bálki shaxstıń óz dóretiwshilik múmkinshiliklerin kórinetuǵın etiwshi tarawdıń ekenin esimizdan shıǵarıp qollaymiz.
4. Kásip tariyxıy rawajlanıwshı sistema. Eń qızig'i kásip sózi latınsha ǵalabalıq sóylesiw sózinen alınǵan.
• 4. Kásip tariyxıy rawajlanıwshı sistema. Eń qızig'i kásip sózi latınsha ǵalabalıq sóylesiw sózinen alınǵan.
5. Kásip reallıq retinde sub'ekt miynetinde dóretiwshilik qáliplesedi. Bul sonı ańlatadıki, materiallıq tariyxıy shárt-sharayat tolıq dominant emes, kóp zat arnawlı bir shaxsqa baylanıslı. Naǵız ózi taypa daǵı shaxslar ózlerin jámiyettegi ornın ózleri tabıwları dárkar. Naǵız ózinday psixolog bar ekenligi ushın psixologiya páni hám ámeliyatda rawajlanıp atır. Psixologdıń pándegi ornı áyne onıń pán rawajlanıwına qosqan úlesi menen belgilenedi. Psixologdıń óz múmkinshiliklerin ámelge qollanıw etiwdi eń ideal variantı bul ózi quramalı jaǵdayda sonda da ózgeler mápi ushın xizmet etiwde bolıp tabıladı.
• 5. Kásip reallıq retinde sub'ekt miynetinde dóretiwshilik qáliplesedi. Bul sonı ańlatadıki, materiallıq tariyxıy shárt-sharayat tolıq dominant emes, kóp zat arnawlı bir shaxsqa baylanıslı. Naǵız ózi taypa daǵı shaxslar ózlerin jámiyettegi ornın ózleri tabıwları dárkar. Naǵız ózinday psixolog bar ekenligi ushın psixologiya páni hám ámeliyatda rawajlanıp atır. Psixologdıń pándegi ornı áyne onıń pán rawajlanıwına qosqan úlesi menen belgilenedi. Psixologdıń óz múmkinshiliklerin ámelge qollanıw etiwdi eń ideal variantı bul ózi quramalı jaǵdayda sonda da ózgeler mápi ushın xizmet etiwde bolıp tabıladı.
Ulıwma alǵanda kásip túsinigi tómendegiler menen xarakteristikaanadi:
YU. B. Gippenreyter boyınsha ǵalabalıq hám jergilikli psixologlardıń ayırmashılıqları
Qánige psixolog hám jaysha qızıǵıwshı psixologlardı bir-birinen farqlovchi tómendegi principlerdi ajıratıw múmkin:
• Qánige psixolog hám jaysha qızıǵıwshı psixologlardı bir-birinen farqlovchi tómendegi principlerdi ajıratıw múmkin:
• 1) Qánigediń teoriyalıq bilimleri sistemalastırılgan, ulıwmalastırılǵanlıǵı qızıǵıwshı psixologlarda bolsa tek ǵana ulıwma túsinik boladı. Mısalı, ol kóplegen psixologiya kitaplardı o'qisa da kóbinese ulıwma túsinik menen sheklenedi. Ókiniw menen aytamız hádden tıs kóp bilimler eger sistemalashtirilmasa bul bilimlerdiń turmıslıq mashqalalardi sheshiwde onsha áhmiyet joq boladı. Hátte, eger bólek bir mashqala maydanınan túrli sheshimin usınıs etiw ushın qatar bilim tarawlarda maǵlıwmatlarǵa ıyelewdi talap etedi.
2) Qánige ilimiy bilim metodlarınan óz baǵdarında psixologı k mashqalalardi sheshiwde nátiyjeli paydalana aladı. Túrli metodlar menen qurallanbaǵan psixolog keń sistemalastırılgan bilimlerge iye bolsa, da turmıslıq mashqalalardi sheshiwde ojiz bolıp tabıladı. Bunda “mashqala” ámeldegi lekin onı tarqatıp alıw jolları joq jaǵday júzege keledi.
• 2) Qánige ilimiy bilim metodlarınan óz baǵdarında psixologı k mashqalalardi sheshiwde nátiyjeli paydalana aladı. Túrli metodlar menen qurallanbaǵan psixolog keń sistemalastırılgan bilimlerge iye bolsa, da turmıslıq mashqalalardi sheshiwde ojiz bolıp tabıladı. Bunda “mashqala” ámeldegi lekin onı tarqatıp alıw jolları joq jaǵday júzege keledi.
• Ápiwayılaw túsintirsak, bul tap óspirim jigittiń ózin kúshli kórsetiw ushın muskulların shınıǵıw etdiradi. Keyinirek turmıslıq tájiriybe sonı kórsetedi, “aqılsız kúsh” tek ǵana “tán saqshılar” yoxud “eki kólemchilar” ushın ekenligin túsinip etedi.
• Bul jaǵdaynı tema menen baylanıstırsak eger psixolog “tereń bilimlerge ega” bolsa -yu, onı qóllawdıń ilimiy metodların bilmese tap óspirim jigit sıyaqlı mashqalanı tarqatıp alıwda bir yoqlamalik qılajaq boladı. Ataqlı pedagog S. I. Gessenning pikrine qaraǵanda, joqarı tálimdiń wazıypası “shaxstı sanalı qılıw emes, bálki onıń aqlini materiallıqlaw, ilimiylew, ǵalabalıqlaw bolıwı hám turmıslıq mashqalalardi sheshiwdiń nátiyjeli sheshiwdiń ilimiy metod, usılları menen qurallantirilishi dárkar”.
3) Qánige tárepinen ilimiy tiykarlanǵan metodika -qurallar tikkeley psixodiagnostik iskerlikti aparıw ushın qóyadı. Bul metoditkalar ilimiy, diagnostik, qáliplestiriwshi maqsetlerge tiykarlanǵan boladı. Metodikalar izertlewdiń ámeliy áhmiyetin asıradı. Qızıǵıwshı psixologlar ózine berilgen talantdan paydalansa qánige óz minez-qulqın rejeli, metodikalıq tiykarda quraydı. Mısalı tábiyaatan eń zerikarli qızıqarsiz psixologlar da hátte arnawlı bir bir auditoriyada emotsional-isenimli ortalıq qáliplestiredi yamasa auditoriyada jaysha unamlı tásirler qaldıradi. Arnawlı bir bir talant hám qábiletke iye bolmaǵan shaxs qanday da qızıqlı oyın, shınıǵıwlar arqalı auditoriyanı ózine qarata aladı. Nátiyjede auditoriya bunday psixolog haqqında : “qızıqlı shaxs” degen tásirler oyatadı. Álbette, “qızıǵıwshı psixologlar” da túrli dereklerden alınǵan metodikalardı óz ámeliyatında qóllawı múmkin, biraq bul kóbinese anglanmagan xarakterge iye boladı. Qánige bolsa hár bir metodikanı tańlawǵa sanalı, ilimiy yondashadi.
• 3) Qánige tárepinen ilimiy tiykarlanǵan metodika -qurallar tikkeley psixodiagnostik iskerlikti aparıw ushın qóyadı. Bul metoditkalar ilimiy, diagnostik, qáliplestiriwshi maqsetlerge tiykarlanǵan boladı. Metodikalar izertlewdiń ámeliy áhmiyetin asıradı. Qızıǵıwshı psixologlar ózine berilgen talantdan paydalansa qánige óz minez-qulqın rejeli, metodikalıq tiykarda quraydı. Mısalı tábiyaatan eń zerikarli qızıqarsiz psixologlar da hátte arnawlı bir bir auditoriyada emotsional-isenimli ortalıq qáliplestiredi yamasa auditoriyada jaysha unamlı tásirler qaldıradi. Arnawlı bir bir talant hám qábiletke iye bolmaǵan shaxs qanday da qızıqlı oyın, shınıǵıwlar arqalı auditoriyanı ózine qarata aladı. Nátiyjede auditoriya bunday psixolog haqqında : “qızıqlı shaxs” degen tásirler oyatadı. Álbette, “qızıǵıwshı psixologlar” da túrli dereklerden alınǵan metodikalardı óz ámeliyatında qóllawı múmkin, biraq bul kóbinese anglanmagan xarakterge iye boladı. Qánige bolsa hár bir metodikanı tańlawǵa sanalı, ilimiy yondashadi.
4) Qánige psixologdıń juwapkerligi úlken. Eger qızıǵıwshı psixologlar óz jaqınlarına járdem beriwde juwapkershilikti óz moynına alsa, qánige bolsa aste uyań klientte juwapkershilik sezimin qáliplestirip baradı.
• 4) Qánige psixologdıń juwapkerligi úlken. Eger qızıǵıwshı psixologlar óz jaqınlarına járdem beriwde juwapkershilikti óz moynına alsa, qánige bolsa aste uyań klientte juwapkershilik sezimin qáliplestirip baradı.
• 5) Psixolog -qánige qatar qánigeler menen sheriklik etedi. Bul bolsa bárinen burın mashqalaǵa túrli kózqarastan jantasıwı hám jaǵdaynı basqarıwı imkaniyatın beredi. Qızıǵıwshı psixologda bolsa bul múmkinshilik mavjeud emes.
6 ) Psixolog -qánige psixologiyalıq bilimler boyınsha hújjetke iye. negizinde, bul keńsepazlıq onsha zárúrli bolmasa da ayırım klientler ushın olarǵa haqıyqıy psixolog xızmet islenbekteme yamasa joqpa olardıń áhmiyeti bar. Qolaversa, kópshilik studentlerdiń ilmiy tájriybesi jónindegi diplomlı qánige ushın xızmet etedi.
• 6 ) Psixolog -qánige psixologiyalıq bilimler boyınsha hújjetke iye. negizinde, bul keńsepazlıq onsha zárúrli bolmasa da ayırım klientler ushın olarǵa haqıyqıy psixolog xızmet islenbekteme yamasa joqpa olardıń áhmiyeti bar. Qolaversa, kópshilik studentlerdiń ilmiy tájriybesi jónindegi diplomlı qánige ushın xızmet etedi.
7) Haqıyqıy qánige kásiplik ádeplilik, etika principlerıge ámel etedi.
• 7) Haqıyqıy qánige kásiplik ádeplilik, etika principlerıge ámel etedi.
• “Qızıǵıwshı psixolog” larning kópshiligi etikalıq xatlarǵa ámel etpeydi. Hátte, klientti mashqalanı óz ǵárezsiz al qılıw huqıqınan juda etedi. Etuk psixologdıń tiykarǵı waziypası klientke óz máselelerin ǵárezsiz sheshiw kónlikpesin qáliplestiriwden ibarat. Áyne mine sol tárep klientke salıstırǵanda húrmet ańlatpası bolıp tabıladı. Áyyemgi dáwirde sonday pikir, ańız bolǵan : “Ash balanı jaysha toydırıw emes, bálki onıń ózine balıq (azıq mánisinde) tutıwdı úyretiw kerek”.
8) Psixolog -qánigelerde óz ústinde islew, kásiplik ósiwi, umtılıwı, qábileti boladı. Álbette qızıǵıwshı psixologlar da túrli funeda mental dereklerdi mutoalaa qılıw arqalı óz ústinde tınımsız islewi múmkin. Qánige-psixolog tek ǵana óz ústinde islewi ushın kitap mutoala etip, túrli metodikalardı islep shıqpay olardıń túpkilikli mánisin túsinip etedi. Studentlerdiń atap ótiwishe, arnawlı bir bir ideya kásiplik qáliplesiwge óz tásirin kórsetedi.
• 8) Psixolog -qánigelerde óz ústinde islew, kásiplik ósiwi, umtılıwı, qábileti boladı. Álbette qızıǵıwshı psixologlar da túrli funeda mental dereklerdi mutoalaa qılıw arqalı óz ústinde tınımsız islewi múmkin. Qánige-psixolog tek ǵana óz ústinde islewi ushın kitap mutoala etip, túrli metodikalardı islep shıqpay olardıń túpkilikli mánisin túsinip etedi. Studentlerdiń atap ótiwishe, arnawlı bir bir ideya kásiplik qáliplesiwge óz tásirin kórsetedi.
9 ) Qánige-psixologdıń óz miynet iskerliginde kásiplik psixolog jumısın qálipleskenlik “qızıǵıwshı psixolog” de bolsa miynet psixogigienasi qáliplespegen boladı., yaǵnıy haqıyqıy qánige, óziniń nátiyjeli miynet iskerligin qurawı ushın orınnıń psixogigienasiga ámel etedi. Bul arqalı ol óziniń salamatlıǵı haqqında qayǵıradi. Qolaversa, jumıs jayınıń qolay, psixogigienasi iskerlik nátiyjesin asıradı.
• 9 ) Qánige-psixologdıń óz miynet iskerliginde kásiplik psixolog jumısın qálipleskenlik “qızıǵıwshı psixolog” de bolsa miynet psixogigienasi qáliplespegen boladı., yaǵnıy haqıyqıy qánige, óziniń nátiyjeli miynet iskerligin qurawı ushın orınnıń psixogigienasiga ámel etedi. Bul arqalı ol óziniń salamatlıǵı haqqında qayǵıradi. Qolaversa, jumıs jayınıń qolay, psixogigienasi iskerlik nátiyjesin asıradı.
10 ) Qánige-psixolog ámeldegi metodika hám ideyalarǵa ıqtıyatlıona sın kózqarastan yondashadi hám bazalıq sistemalastırılgan bilimlerge tiykarlanadı. Bul erda gáp astrologiya, sánantiya, diyanetika haqqında ketmekte. Psixolog bul tarawdıń boyınsha bilimlerge iye bolsa, bul onıń jetiskenligi, yaǵnıy jedel mashqalasın sheshiwde olardaǵı usıllardan paydalanıwdı uyretedi.
• 10 ) Qánige-psixolog ámeldegi metodika hám ideyalarǵa ıqtıyatlıona sın kózqarastan yondashadi hám bazalıq sistemalastırılgan bilimlerge tiykarlanadı. Bul erda gáp astrologiya, sánantiya, diyanetika haqqında ketmekte. Psixolog bul tarawdıń boyınsha bilimlerge iye bolsa, bul onıń jetiskenligi, yaǵnıy jedel mashqalasın sheshiwde olardaǵı usıllardan paydalanıwdı uyretedi.

1) Insan iskerligi tarawlarında social tán alınǵan “psixolog” degen túsiniktiń bar ekenligi qale ol ilimiy tarawdıń bolsın, qale ámeliy tarawdıń. Bul tarawdıń óziniń predmeti metodlarına ıyelewi filosofiya, medicina, pedagogika fiziologiya menen baylanıslı bolıwı dárkar.


3) Bul tarawdıń boyınsha kadrlar tayarlaw sistemasınıń bar ekenligi.
2) Jámiyette bul iskerlik túri menen shuǵıllanatuǵın, pul islep tapıwshı adamlardıń bar ekenligi.
Biz psixolog kásipin qashannan qáliplesken dep aytiwimız múmkin? YUqorida siz kásip túsinigine salıstırǵanda túrli jantasıwlardı kórip shıqtıńız. Aldınǵı bilimlerimizga súyene otirip, bul sorawǵa juwap beriwge háreket etemiz.
Bárinen burın tómendegiler zárúrli:
Psixolog kásipiniń payda bolıwın biz tikkeley vilgelem vund tárepinen Leptsey universiteti qasındaǵı labaratoriyalarning ashılıwı (1879 ) menen baylanıstırsak boladı.
• Psixolog kásipiniń payda bolıwın biz tikkeley vilgelem vund tárepinen Leptsey universiteti qasındaǵı labaratoriyalarning ashılıwı (1879 ) menen baylanıstırsak boladı.
• Psixolog salasında túrli institut, labaratoriyalarning ashılıwı, psixologlar tayarlaw sistemasın rawajlanıwlashuviga xızmet etedi. Atap aytqanda, v. M. Bexterov tárepinen birinshi bolıp Rossiya daǵı Kazan universitetinde psixolog eksperim ental labaratoriya 1885 jılda 1908 jılda Sankt-Peterburgda psixonevrologik institut, psixolog hám filosof, G. I. CHelpanov Rossiyada birinshi psixolog institut tiykarlawshisi bolıp, Rossiyada oddesiyalik psixolog N. N. Lange, Gruziyalıq psixologiyalıq mektep D. N. Uznadze atları menen baylanıslı hám basqalar. Amerikalı psixolog Djemis Kettel táliymatı tariyxdagi birinshi psixologiya pánleri professorı esaplanadı. Instituttıń júzege keliwi akademikalıq -ilimiy, izertlewshilik salasın júzege keliwine xızmet etedi.
Psixologiyalıq diagnostika (test) insan psixikasining individual qásiyetlerin testler, tájiriybeler, baqlawlar hám sáwbetler járdeminde úyreniw bolıp tabıladı.
Máslahát - mashqalalardi sheshiw jolların tabıw ushın psixolog hám klient ortasındaǵı jasırın baylanıs.
Psixologiyalıq trening - psixologiyalıq oyınlar hám shınıǵıwlar arqalı sezimiy ózin ózi basqarıw, mashqalalardi sheshiw hám jeke ósiw jolları boyınsha aktiv trening, keyininen nátiyjelerdi talqılaw.

Psixolog zamanagóy dúnyada talapǵa iye. Balalar psixologları mektepler hám balalar bog'chalarida isleydi, balalarǵa jańa sharayatlarǵa tez hám ańsat iykemlesiwge járdem beredi. Mektep psixologı balanıń mektepke tayınlıǵın anıqlaydı, qıyın balalar menen individual jumıs júrgizedi, joqarı klass oqıwshılarına kásiplik jónelis beredi, túrli treninglar ótkeredi.


Kárxanalarǵa jas qánigelerdi maslastırıw, jámáátte munasábetlerdi ornatıw, miynet faktorlarınıń insan ruwxıylıqına tásirin úyreniw, xızmetkerlerdi jumısqa alıw, xızmetkerlerdi xoshametlew hám bahalaw ushın psixolog kerek. Shańaraq psixologı mashqalalı shańaraqlarǵa máslahát beredi. Sport psixologı sportshın utıw ushın ornatadı hám oǵan joldas bolǵan psixologiyalıq mashqalalardi sheshedi. Klinikalıq psixolog psixiatriya emlewxanalarında (psixiatrga anıqlaw kesellikti anıqlaw qoyıwda járdem beredi hám individual hám gruppalı psixoterapiyada qatnasadı ), isenimli xızmetlerde, reabilitatsiya oraylarında isleydi, ol erda psixologiyalıq travma alǵan, saldamlı jaǵdayǵa túsip qalǵan adamlar menen psixoterapevt bolıp isleydi. kesel, náshebentler, OIv menen kesellengenler, eger kerek bolsa, psixiatrning emlenishiga jalǵanıw. Qamaqxanada psixolog mahkumlarga azatlıqtan keyin normal ómirirge tanlasıwǵa járdem beriwi kerek.


turaqlı kásiplik jetilistiriw zárúrshiligi hám sol munasábet menen jeke ósiw múmkinshiligi
kúndelik turmısda kásiplik bilimlerden paydalanıw qábileti
ózin biliw hám ózgertiw, átirap daǵı dúnya hádiyselerine munasábet
Kásiptiń kemshilikleri:

Psixolog kásipi búgingi kúnde aktual hám talapǵa iye. Mıynet haqı jumıs jayına hám psixologdıń wazıypalarına baylanıslı. Eń joqarı aqsha tolıqnatuǵın bul menshikli ámeliyat bolıp, dáramat da klientler sanına hám máslahátlarǵa baylanıslı.


.
Regionlararo sanaat -qurılıs kompleksi akademiyası (MASPK) sizdi qosımsha tálim kursları sheńberinde qánigelikke usınıs etedi. Siz Rossiyanıń qálegen regioninde hám shet elde bolǵan halda MASPKda aralıqtan oqıtıw formatında kásiplik qayta tayarlawdan ótiwińiz múmkin. Akademiya sapalı qosımsha tálim hám maslasıwshı bahalardı usınıs etedi.

Psixik fakultetke iye joqarı oqıw orınları derlik hár qanday qala yamasa wálayat orayında bar.


Karyera qádemleri hám keleshekleri
Karyera ósiwi múmkinshilikleri tiykarlanıp kásiplik rawajlanıw menen baylanıslı bolıp, bul sizge ızlenetuǵın hám joqarı aqsha tolıqnatuǵın qánige bolıw imkaniyatın beredi. Siz psixologiyalıq xızmetler kórsetiwge qaratılǵan óz biznesińizdi jaratılıwmasıńız múmkin. Joqarı professional dárejede islew hám miynet bazarında turaqlı talapǵa ıyelew ushın fundamental tálim etarli emes, úzliksiz túrde qosımsha bilimlerdi jetilistiriw kurslarında qatnasıw hám psixologiyalıq diagnostika hám medicinalıq bolmaǵan psixoterapiyaning túrli usılların úyreniw kerek.
Ataqlı psixologlar
Ataqlı psixologlar : vilgelm vundt, Uilyam Jeyms, v. M., Zigmund Freyd, Karl G. Yung, vilgelm Reyx, A. N. Leontiev, A. R. Luriya, Erik Bern, Milton Erikson, virjiniya Satir, Avraam Maslou, viktor Frankl, Erich Fromm, Karl Rojers hám basqalar.
Psixologiya astronomiya, filosofiya, okkultizm sıyaqlı pánler tiykarlarınan qáliplesken. " Ruxlanıwlar táwipleri" dıń birinshi wákillerin táwipler, sıyqırshılar, shámbenlar dep ataw múmkin. Olardıń " emlenishi" dıń unamlı tásiri, kóbirek, terapevtikalıq qurallardan paydalanıwdan kóre, usınıstıń kúshinen kelip shıqtı. hám tek XvIII asirde olardıń adamlarǵa tásirin ilimiy tárepten tiykarlawǵa birinshi urınıslar etildi. Psixologiyaning pán retinde tiykarlawshisi vilgelm vundt bolıp, ol 1879 jılda dúnyadaǵı birinshi psixologiyalıq laboratoriyanı ashqan hám ol erda introspektsiya usılında ań hádiyseleri boyınsha izertlewler alıp barǵan. Bıyılǵı jılı pán retinde psixologiyaning tuwılǵan jılı esaplanadı.
Házil menen psixologlar haqqında
Psixik saw adamlar joq, jaman tekserilganlar bar!
Optimist tunnel aqırında jaqtılıqnı kóredi. Pessimist oǵan qaray kiyatırǵan poyezdti kóredi. hám tek psixolog relslerde otırǵan eki aqmaqtı kóredi!
Psixolog, haqıyqıy dos sıyaqlı, sizdiń qolıńızdı ustap, júregińizdi sezim etetuǵın adam bolıp tabıladı.
Óz jolıńızdı tańlaw waqtı keldi. Bul ańsat hám mashaqatlı emes hám saylanǵan joldıń tabısı mudamı da bizge baylanıslı emes. Kimdir kóp pul tólegeni ushın buxgalter bolıwǵa qarar etedi, kimdir advokat bolıwǵa qarar etedi. Biraq soǵan qaramay, siz ózińizdiń qálewińiz, ózińizdiń uqıplarıńız hám uqıplarıńız analizi tiykarında qarar qabıllawıńız kerek.
Psixolog kim
Búgin biz sizge psixologdıń iygilikli hám zárúr kásipi haqqında sóylep beremiz. Psixolog hár qıylı iskerlik menen shuǵıllanadı : nawqaslardıń psixologiyalıq tájiriybeleri hám máseleleri boyınsha jeke máslahátlarınan tartıp, xızmetkerlerdi jallawge shekem. Bul kásip júdá qızıq, sebebi ol tekǵana adamlarǵa járdem beriw, bálki ózińiz ushın jańa zatlardı tabıw, rawajlanıw imkaniyatın beredi.

Rossiyada psixolog kásipi házirde bilimlendiriw tarawında eń talapǵa iye. Derlik hár bir mektepte oqıtıwshı -psixolog bar. Biraq, mıynet haqı ele da kóp zattı árman etedi. Biraq mámleketimizde individual psixologiyalıq máslahátlar az-azdan keń tarqalıp barıp atır, bul, álbette, mámleket mákemelerinde islewden kóre joqarı aqsha tolıqnadı.


Psixolog tómendegi pazıyletlerge ıyelewi kerek: tıńlaw, tiykarǵı zattı ajıratıw, analiz qılıw, sebep-aqıbet munasábetlerin tabıw. Eń áhmiyetlisi, psixolog kásipi gumanitar hám matematika ortasında ortasha pikirge iye bolǵan adamlar ushın sáykes keledi.

Neni biliwińiz kerek


Baslaw ushın siz qaysı universitette oqıwdı qáleyotganingizni sheshiwińiz kerek hám keyin ol haqqındaǵı barlıq maǵlıwmatlardı úyreniwińiz kerek. Psixolog ushın qanday temalardı alıw kerek, men sizge házir aytaman.

Eger siz mektepti endigina tugatayotgan bolsańız, imtixannan ótiwińiz kerek. Bul birden-bir mámleket imtixanı bolıp tabıladı. Qaǵıydaǵa kóre, studentler oqıwǵa kirisiwde kerekli pánlerdi tańlaydilar. Psixolog ushın siz ótiwińiz kerek:


orıs tili,
matematika,
tiykarǵı pán - biologiya.
Túrli universitetlerge kirisiw imtixanları azmaz basqasha bolıwı múmkin. Qayda bolsa da, mısalı, sociallıq pánler de talap etiledi, qayda bolsa da emes. Ózińiz qálegen universitetke barsangiz yamasa qońıraw qılsańız jaqsı boladı. Itimal, siz dóretpe, diktant hám basqalar formasında qosımsha testlerden ótiwińiz kerek boladı.
Eger siz bir neshe jıl aldın orta mektepti tamamlaǵan bolsańız, ol jaǵdayda siz da imtixannan ótiwińiz kerek. Bunnan tısqarı, siz universitetlerge kirisiw kampaniyası baslanıwı menen sizdiń qolıńızde USE sertifikatına ıyelewińiz ushın bul haqqında aldınan ǵamxorlıq etiwińiz kerek.
Adamlarǵa járdem beriwdi jaqsı kóresizmi? Olardıń minez-qulqı qızıqpa? Siz mudami ózińizden so'raysizmi, ne ushın bul adam bunı etdi, kerisinshe emes? Sonda sizdiń haqıyqıy shaqırıwıńız psixolog kásipi bolıwı múmkin. Bul maqalada siz psixologǵa qanday imtixan tapsırıwıńız kerekligini bilip alasız.
Haqıyqıy psixolog ıyelewi kerek bolǵan pazıyletler arasında taqat hám zálel etkazish emes, bálki járdem beriwge tayınlıq bar. Tiykarınan, bul sol shıpaker, tek házir ol dene degi haqıyqıy jaralardı emes, bálki delbeliklerdi davolaydi. Soǵan uqsas taǵı bir kásip bar hám ol psixoterapevt dep ataladı. Medicina universitetlerinde oqıtıladı. Psixoterapevt bolıw ushın siz derlik altı jıldı úyreniwińiz hám saldamlı ámeliyattan ótiwińiz kerek. Medicinalıq bilimsiz, sonıń menen birge, ximiyadan topırdan, bul erda ete almaydı.
Psixolog bolıw ushın qanday imtixanlardan ótiwińiz kerek? Bul kásipti uyretetuǵın klassik universitetke kirisiw ushın siz ush májburiy pánni tapsırıwıńız kerek boladı : orıs tili hám basqa kóplegen qánigeliklerge kirisiw ushın zárúr bolǵan matematika. Sonıń menen birge, siz qánigelikten tabıslı ótiwińiz kerek boladı. Bolajaq " delbelik" shıpakeri ushın - bul biologiya. Psixologǵa qaysı imtixanlardan ótiw kerekligini saylanǵan universitette aldınan anıqlap alıw jaqsılaw bolıp tabıladı.
Psixologǵa jazılıwdan aldın, taǵı bir bar unamlı hám unamsız táreplerin tartıń. Bul kásip sizge haqıyqattan da sáykes keliwine taǵı bir bar isenim payda etiw ushın siz kásiplik jónelis boyınsha testten ótiwińiz múmkin. Bunday testler tekǵana mektepte, bálki joqarı oqıw orınları qasındaǵı qánigelestirilgen oraylarda da ótkeriledi.
Álbette, siz adamlar menen baylanıs ete alıwıńız hám olar menen isenimli munasábetler ornatıwıńız kerek. Psixolog psixoterapevt emes, bálki psixiatr emesligin unutpań. Ol, álbette, shıpa beredi, lekin onıń tiykarǵı waziypası adamǵa ózi menen uyqaslıqtı tabıwǵa hám biziń alaǵada, ózgeriwshen dúnyamızda óz ornın tabıwǵa járdem beriw bolıp tabıladı.
Itimal, zamanagóy orıs jámiyetinde bul kásiptiń áhmiyetin eskertip ótiw kerek. Bul Rossiyada bunday kásip qanday jańa ekenligi haqqındaǵı maǵlıwmatlardan kem emes. Usınıń sebepinen, kópshilik bul haqqında anıq oyda sawlelendiriwge iye emes hám máselelerge dus kelip, járdem ushın qánigelerge shaqırıq etpeydi. Usı waqıtta jurtımız da sonday kadrlarǵa ólpeń mútajlik seza baslaǵan. Mısal ushın, mektep psixologları házirde kishkene adamǵa ózgeriwshen dúnyaǵa demde iykemlesiwge járdem beriw ushın úlken talapǵa iye. Olar túrli testlerdi ótkerediler, anıqlaydilar hám olar menen isleydiler. Bunnan tısqarı, birpara kompaniyalarda xızmetkerlerde psixolog ushın jay da bar. Olar jańa kelgenge jámáátke qosıwǵa jáne onıń ishki dúnyası menen uyqas islewge járdem beredi. Jumısqa qabıllaw agentliklerinde psixologlar da bar hám olar kóbinese kárxanalarda treninglar ótkerediler.
Jámiyet kletkasında júzege keletuǵın mashqalalardi sheshiwge járdem beredi. Klinikalıq qánigeler ádetde túrli isenimli xızmetler hám reabilitatsiya oraylarında isleydi, sol sebepli bul kásiptiń tarqalıwı joqarı. Lekin bul erda jalǵız klient menen Rossiyada tez-tez ótkerilmaydi, sebebi orıslar asxana daǵı mashqalalardi bir kese shay ústinde sheshiwge ádetlengen.
Eger siz ózińizdi joqarıdaǵı tarawlardan birinde kórseńiz, ol jaǵdayda siz universitetke tiyisli bólimlerge kiriwge isenim menen háreket etiwińiz múmkin. Psixologǵa qanday imtixan tapsırıwıńız kerek, siz qashannan berli bilesiz. Bul tek tabıslı tayarlaw ushın qaladı. Áwmet!
Pitkeriwshiler ata-analarǵa hám tanıwlarına : " Psixologǵa kirisiw ushın qanday imtixanlardan ótiwińiz kerek? " Degen sorawlardı berip, qanday etip joqarı psixologiyalıq maǵlıwmat alıw haqqında maǵlıwmat qıdırıp atırlar. Túrli qalalarda, álbette, túrli tálim mákemeleri hám abituriyentlarga qoyılatuǵın talaplar da parıq etedi. Bul materialda biz Sankt-Peterburg hám Moskva haqqında gápiramiz.
Eger biz Sankt-Peterburg haqqında gápiradigan bolsaq, ol jaǵdayda " Sankt-Peterburg kásipleri jáne onıversitetlari" málimlemesine kóre, jaǵday tómendegishe:
Ádebiyatlar
G'oziev E. G'. Ulıwma psixologiya. T.: Oqıtıwshı, 2010.
2. Myers D. G. Psychology. Ninth Edition.- Worth Publishers, 2010.- 910
3. Schiffman H. R. Sensation and Perception: An Integrated Approach. 5
Edition.- John Wiley & Sons, 2001.- 608 p.
4. Abramova G. S. Prakticheskaya psixologiya. M. 2005.
5. Atvater I., Daffi K. Psixologiya dlya jizni. M. 2003
6. Buyakas T. M. Osnovaniya i usloviya professional'nogo stanovleniya
studentov-psixologov. M. MGU. 2005.
7. Vachkov I. V., Grinshpun I. B., Pryajnikov N. S. Vvedenie v professiyu
«psixolog» Moskva, Voronej, 2002-2007 g
8. Leont'ev A. N. Lektsii po obshey psixologii: ucheb.posobie dlya
stud. vissh. ucheb. zavedeniy.- 5-ye izd., ster.- M.: Smisl; Izdatel'skiy
«Akademiya», 2010.- 511 s.
9. Luriya A. R. Lektsii po obshey psixologii.- SPb.: Piter, 2006.- 320 s
Qosımsha ádebiyatlar
1. Buyakas T. M. stanovlenie stoykogo interesak professional'noy
deyatel'nosti. M, 2010
2. Grigorovich L. A. Vvedenie v professiyu “psixolog”. M, 2004.
3. Karandashev V. N. Psixologiya: Vvedenie v professiyu. M, 2009.
4. Kovaleva A. I. Noskova O. G. Ingen professiya psixolog. MGU, 2007.
Internet resursları
Download 28.21 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling