Termiz Davlat Universiteti Pedagogika fakulteti amaliy psixologiya yo’nalishi 1-kurs talabasi Xurramova Gulandom Shuhrat qizining Yosh fiziologiya va gigiyena fanidan bajargan

Termiz Davlat Universiteti Pedagogika fakultetI Amaliy psixologiya yo’nalishi 1-kurs talabasi Xurramova Gulandom Shuhrat qizining Yosh fiziologiya va gigiyena fanidan bajargan

Mavzu: Nerv tizimining ahamiyati va gigiyenasi. Bolalarda nevroz kasalliklari va ularni oldini olish. Oliy nerv faoliyatining tiplari. Uyqu, tush ko`rish va gipnoz, uyqu gigiyenasi.

MUSTAQIL ISHI

Reja:

• Nerv tizimining ahamyati va gigiyenasi.
• Bolalarda nevroz kasalliklari.
• Uyqu, tush ko`rish va gipnoz
• Oliy nerv faolyat tiplari.

Nerv sistemasi

Periferik nerv

Markaziy nerv

Afsuski, ota-onalar har doim ham bolalarida nevrozning ayrim alomatlariga e'tibor bermaydilar, chunki ular ish bilan band yoki ko'p uy ishlari bilan chalg'ishadi. Ba'zida ruhiy kasalliklarning namoyonlari kattalar tomonidan bolalikdagi kayfiyat, kayfiyat yoki yoshga bog'liq xususiyatlar sifatida qabul qilinadi. Bundan tashqari, chaqaloqlarda bunday sharoitning belgilarini aniqlash qiyin.

• Afsuski, ota-onalar har doim ham bolalarida nevrozning ayrim alomatlariga e'tibor bermaydilar, chunki ular ish bilan band yoki ko'p uy ishlari bilan chalg'ishadi. Ba'zida ruhiy kasalliklarning namoyonlari kattalar tomonidan bolalikdagi kayfiyat, kayfiyat yoki yoshga bog'liq xususiyatlar sifatida qabul qilinadi. Bundan tashqari, chaqaloqlarda bunday sharoitning belgilarini aniqlash qiyin.

Nevroz

Nevroz – asab tizimining funksional kasalligi bo‘lib, insonga ruhiy jarohat yetkazuvchi tashqi va ichki omillar natijasida rivojlanadi. Demak, nevroz asab kasalligidir. Nevroz belgilari uzoq yoki qisqa vaqt davom etishidan qat’i nazar, butunlay tuzaladigan kasallik.

Uyqu hayvon va hasharotlarda kuzatiluvchi, tabiiy fiziologik minimal faollik holatidir. Uyquni bajarish uxlash deyiladi. Uyqu va u bilan bog‘liq hodisalarni somnologiya fani o‘rganadi.

Uyqu — odam va hayvonlarda bir qadar sekinlashadi va organizmning , chunonchi, markdavriy yuz beradigan fiziologik holat. Bunda fiziologik jarayonlar aziy nerv sistemasining ish qobiliyati tiklanishi uchun eng yaxshi sharoitlar yaratiladi. U. har bir insonning zarur hayotiy ehtiyojidir. Inson butun hayotining uchdan biri har kechakunduzda davriy kuzatiladigan U. holatida oʻtadi.

Uyqu haqida tushuncha

Uyqu

Gipnoz — insonga bir ohangdagi ta'sir kuchlari, tibbiy preparatlar yoki boshqa usullarni qoʻllab, uni trans holatiga tushirish. Gipnoz holatida koʻpincha ishontirish amalga oshiriladi.

• Gipnoz — insonga bir ohangdagi ta'sir kuchlari, tibbiy preparatlar yoki boshqa usullarni qoʻllab, uni trans holatiga tushirish. Gipnoz holatida koʻpincha ishontirish amalga oshiriladi.
• Bizga XIX asrdan kelgan an'anaviy, klassik gipnozda gipnozchi odamni tushga choʻmdiradi va unga toʻgʻridan-toʻgʻri ishontirishlar-komandalar beradi. Ammo, bu komandalar, odatdagi tasavvurlarga koʻra bajarilishi shart emas; avval isbot etilganki, hech qaysi, hattoki eng chuqur gipnozda ham ishontirish bilan insonni uning moral prinsiplariga va uning e'tiqodlariga zid keluvchi ishlarni qilishga majburlash mumkin emas.
• Ikkinchi tarafdan, ishontirishning eng oʻtkir koʻrinishlari avval boshqa ickih e'tiqodlarga ega boʻlgan inson va inson guruhlarini berilgan dasturni bajartirishi mumkin 

Gipnoz haqida tushuncha

Oliy nerv faolyat tiplari.

I.P.Pavlov ko’p yillik ilmiy kuzatishlar asosida miyaning nerv hujayralardagi qo’zg’alish va tormozlanish jarayonlarning kuchiga, tarqalish tezligiga va ularning bir –birga munosabatiga ko’ra odam oliy nerv faoliyatini 4 tipga bo’lgan edi . 1.Kuchli, qo’zg’aluvchan, muvozanatlashmagan, jonsarak tip. Bu tipda qo’zgalish va tormozlanish kuchli, ammo muvozanatlashmagan, qo’zg’alishi tormozlanishdan ustun turadi.Bu tipga kiruvchi bolalarda shartli reflekslar sekin paydo bo’ladi, u o’rta o’zlashtiriladi biror ishga tez kirishi, tez soviydi. Emotional reaksiyalari kuchli, bilar - bilmas javob berib o’z fikrini maqullaydigan, topshiriqlarni o’z vaqtida bajarib kelmaydigan, sekin paydo bo’lgan shartli reflekslar tez so’nadi. Maktab hayotiga kichiklik bilan ko’nikadi, nutqi tez va qo’pol, xarakterli o’zgaruvchan , o’z hissiyotlarini qiyinchilik bilan ushlaydigan, qiziqqon, agresiv, tarbiyaga qiyinchilik bilan beriluvchi, faqat tarbiya asosidagina uzoq va tiziomli ish faoliyatiga ega bo’ladi.  2.Kuchli, qo’zg’aluvchan , muvozanatlashgan, serharakat tip. Bu tip nerv prosesslarning kuchliligi, qo’zg’alish va tormozlanishning muvozanatlashganligi va harakatchanligi bilan ta’riflanadi. Maktab hayotiga tez ko’nikadi, o’qish va yozishni tez o’rganadi, ular namunali hulqqa ega bo’ladi, darslarni a’lo darajada o’zlashtiradi, uyga berilgan vazifalarni o’z vaqtida bajarib kelishiga harakat qiladi, nutqi tez va ravon, so’z boyligi ishoralar bilanb o’z fikrini boshqalarga ifoda qiladi va boshqa ijobiy xarakterlar bilan ajralib turadi.  3.kuchli, qo’zg’aluvchan, muvozanatlashmagan, kam harakat tip. Bu tipda qo’zg’alish va tormozlanish kuchli, ammo ularning o’rin almashinuvi sust. Bu tipga kiruvchi bolalarda shartli reflekslar sekin hosil bo’ladi, tez so’nadi va sekin tiklanadi, ular o’qish , yozish va gapirishni tez o’rganadilar, ularning hulqlari yaxshi, odobli, nutqlari sekin va ravon, so’zga boy bo’ladilar.  4.Nimjon yoki sust tip . Bu tipda nerv prosesslari sustligi , kam kuzatuvchanligi va muvozanatlashmaganligi , yani tormozlanish jarayonning yuqoriligi bilan harakatlanadi. Bu tipga kiruvchi bolalarning ish qobilyati past , nutqi sekin, yaxshi rivojlanmagan, so’z boyligi kam, qiyinchiliklardan qo’rqadi , charchaydi , o’qish , yozishni sekin o’rganadi , maktab hayotiga qiyinchilik bilan ko’nikadi , o’z o’rtog’ining xarakteriga ixtiyorsiz moslashadi , o’zlashtirishi past , xarakteri beqaror maqsadsiz, diqqati beqarorligi bilan xaraktertlanadi. 

E`tiboringiz uchun raxmat!!!