Uslubiyat

Uslubiyat

Uslubiyat (stilistika) — grekcha «stylos» so'zidan olingan bo'lib suyakdan yasalgan uchli tayoqcha degan ma'noni bildiradi. Qadimgi greklar mum surtilgan taxtaga ana shu tayoqcha bilan yozganlar. Xato) yozilgan so'zni tayoqchaning ikkinchi — kurakcha ko'rinishdagi tomoni bilan to'g'rilar va uchli tomoni bilan yozar edilar.

Stil — uslub so'zining izohli lug'atlarda bir necha ma'nolar: berilgan. O'tgan asrning 40-yillarida D.A.Ushakovning tahriri ostida chiqqan "Толковый словарь русского языка" asarida Stil so'zining 4 xil ma'nosi berilgan (bu 2 tomlik (1981) va 5 tomlik (2006 — 2008) “O'zbek tilining izohli lug'ati"da ham izohlangan):

Stil — uslub so'zining izohli lug'atlarda bir necha ma'nolar: berilgan. O'tgan asrning 40-yillarida D.A.Ushakovning tahriri ostida chiqqan "Толковый словарь русского языка" asarida Stil so'zining 4 xil ma'nosi berilgan (bu 2 tomlik (1981) va 5 tomlik (2006 — 2008) “O'zbek tilining izohli lug'ati"da ham izohlangan):

Stil 1 — biror san'at asarining bir ijodkor, davr, millatning xarakterli belgilar yig'indisi. Masalan, arxitekturadagi sharqona stil (naqshinkorlik, gumbazli binolar) yoki yevropacha stil.

Nutq uslublarining har biri alohida-alohida tizimni tashkil qiladi. Bazi jihat aloqa-aralashuv quroli bo'lgan tilning ijtimoiy tabiatidan keli chiqadi. To'g'ri, tilning fonetik tuzilishi, grammatik qurilishi va lug'atarkibining har biri ham alohida bir tizimni, tilning o'zi esa yaxlit holdbutun bir tizimni tashkil etadi. Tilning vazifaviy uslublari mana sh fonetik, leksik va grammatik tizimlarga xos barcha vositalarning ma'luikommunikativ maqsadga ko'ra uyushishi tufayli vujudga keladi. Demak nutq uslublari tilning vazifasi bilan bevosita bog'liq ekan. Shu bois ulavazifaviy uslublar deb yuritiladi.

Nutq uslublarining har biri alohida-alohida tizimni tashkil qiladi. Bazi jihat aloqa-aralashuv quroli bo'lgan tilning ijtimoiy tabiatidan keli chiqadi. To'g'ri, tilning fonetik tuzilishi, grammatik qurilishi va lug'atarkibining har biri ham alohida bir tizimni, tilning o'zi esa yaxlit holdbutun bir tizimni tashkil etadi. Tilning vazifaviy uslublari mana sh fonetik, leksik va grammatik tizimlarga xos barcha vositalarning ma'luikommunikativ maqsadga ko'ra uyushishi tufayli vujudga keladi. Demak nutq uslublari tilning vazifasi bilan bevosita bog'liq ekan. Shu bois ulavazifaviy uslublar deb yuritiladi.