Uzbek Kreative Writing fanidan

Uzbek Kreative Writing fanidan
TEST
1. Shevalar adabiy tildan qaysi jihatlari bilan farq qiladi?
A) fonetik, leksik, grammatik
B) leksik
C) fonetik va leksik
D) fonetik

2. Adabiy tilning qanday shakli bor?

A) og‘zaki adabiy til va yozma adabiy til
B) xalq shevalari va adabiy til
C) so‘zlashuv uslubi, kitobiy uslub
D) so‘zlashuv, ilmiy, rasmiy va badiiy uslublar

3. Tilshunoslikda lahja atamasi qanday tushunchani anglatadi?

A) ma’lum shevaning kichik bir qismi
B) bir-biriga yaqin bo‘lgan shevalar yig‘indisi
C) sheva atamasining sinonimi sifatida ishlatiladi
D) xalq tilining ma’lum bir me’yorlarga keltirilgan shakli

4. Qaysi qatorda adabiy tilning yozma shakliga xos xususiyat noto‘g‘ri ifodalangan?

A) yozma nutq kishilar orasidagi bevosita aloqa vositasi hisoblanadi
B) yozma shaklda orfografik va tinish belgilariga oid qonun-qoidalarga amal qilinadi
C) yozma shakl og‘zaki shaklga qaraganda til taraqqiyotining keyingi bosqichlarida
joriy qilingan
D) yozma shakl uchun masofa va zamonning ahamiyati yo‘q

5. Hozirgi o‘zbek adabiy tili uchun qaysi lahjaga kiradigan shevalar asos qilib olingan?

A) qarluq va qipchoq
B) qipchoq
C) o‘g‘uz
D) qarluq

6. So‘zlarning kelib chiqish, paydo bo‘lish yo‘llarini o‘rganuvchi sohaning nomi?

A) leksikologiya
B) leksikografiya
C) frazeologiya
D) etimologiya

7. Xalq shevalarining qanday shakli bor?

A) faqat og‘zaki shakli
B) faqat yozma shakli
C) umumxalq tili va adabiy til shakli
D) og‘zaki va yozma

8. O‘zbek tili qaysi til oilasining qaysi guruhiga mansub?

A) turkiy tillar oilasining oltoy guruhiga
B) hind-yevropa oilasining turkiy guruhiga
C) oltoy oilasining turkiy guruhiga
D) eron oilasining hind-yevropa guruhiga

9. Ijtimoiy hayotda ro‘y bergan o‘zgarishlar hammadan avval va ko‘proq

tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘z ifodasini topadi hamda unda ayrim o‘zgarishlar
bo‘lishiga olib keladi?
A) leksikologiyada (lug‘at tarkibida)
B) orfoepiyada
C) grammatikada
D) so‘z yasalishida

10. Dunyodagi xalqaro tillar qaysi qatordagi javobda aks etgan?

A) ingliz, fransuz, rus, ispan, arab, xitoy
B) o‘zbek, usmonli turk, qozoq, qirg‘iz, ozarbayjon, rus
C) ingliz, nemis, yapon, italyan, polyak, rus
D) lotin, hind, eron, xitoy, rus, ingliz

11. Hayotimizda adabiy tilning mavqei, ta’siri kuchaygan sari sheva so‘zlarining

qo‘llanish doirasi qanday bo‘ladi?
A) sheva so‘zlarining qo‘llanish doirasi zaiflashadi
B) sheva so‘zlarining adabiy tilga o‘zlashishi kuchayadi
C) sheva so‘zlarining qo‘llanish doirasi kengayadi
D) sheva so‘zlarining qo‘llanishi yo‘qola boradi

12. Eski o‘zbek adabiy tili qaysi asrlarda shakllangan edi?

A) X-XI asrlarda
B) XI-XII asrlarda
C) XIII asrda
D) XIV asrda

13. XI asrda grammatikaga oid asar yozgan mashhur vatandoshimiz kim?

A) Abulqosim Zamahshariy
B) Mahmud Qoshg‘ariy
C) Yusuf Xos Hojib
D) Narshaxiy

14. Quyida berilgan tillardan qaysi biri o‘lik tillarga kiradi?

A) lotin tili
B) uyg‘ur tili
C) yoqut tili
D) yunon tili

15. O‘zbek adabiy tili qaysi jihatdan Toshkent shahar shevasiga asoslanadi?

A) fonetik
B) morfologik
C) sintaktik
D) leksik

16. Hozirgi o‘zbek adabiy tili uchun qaysi shevalar asos qilib olingan?

A) Farg‘ona-Toshkent
B) Xorazm-Urganch
C) Toshkent-Guliston
D) Andijon-Shahrixon

17. Turkiy tillarga oid dastlabki yodgorliklar qaysi asrlarga tegishli?

A) X-XI
B) VI-VII
C) VIII-IX
D) V-VI

18. Qadimgi turkiy adabiy til qaysi asrlarni o‘z ichiga oladi?

A) VII-X
B) X-XII
C) V-VIII
D) IX-XIII

19. Qaysi qatordagi izoh noto‘g‘ri?

A) xalq tili o‘zbek xalqining so‘zlashuv nutqidir
B) xalq tili tarkibida adabiy til ham bo‘ladi
C) xalq tili o‘zbek adabiy tili hisoblanadi
D) adabiy til shu xalq tilida so‘zlashuvchilar uchun umumiy bo‘ladi

20. Qaratqich kelishigi qo‘shimchasi -ing, jo‘nalish kelishigi qo‘shimchasi -

a shaklida qo‘llanishi qaysi lahjaning morfologik belgisi hisoblanadi?
A) o‘g‘uz lahjasi
B) qipchoq lahjasi
C) qarluq lahjasi
D) A, B

21. Zamaxshariy qaysi asarini chig‘atoy (o‘zbek) tiliga o‘zi tarjima qilgan?

A) «Muqaddimat-ul-adab»
B) «Al-Mufassal»
C) «Asos-ul-balog‘a»
D) «Notiqlik asoslari»

22. Qaysi lahjada jo‘nalish kelishigi qo‘shimchasi -a shaklida qo‘llanadi?

A) shahar shevalarida
B) o‘g‘uz
C) qipchoq
D) qarluq

23. O‘zbek tili asosan qaysi davrdan boshlab o‘quv fani sifatida maktablarda

o‘qitila boshlandi?
A) XV asrdan
B) XVIII asrning oxirlaridan
C) XIX asrning boshlaridan
D) XX asrning boshlaridan

24. Qadimiy xorazmiy tili qaysi tillar turkumiga mansub bo‘lgan?

A) turkiy turkumga
B) oltoy tillar oilasiga
C) eron turkumiga
D) hind turkumiga

25. Kim turkiy til grammatikasini ishlab chiqqan birinchi tilshunos olim sifatida e’tirof etiladi?

A) Mahmud Qoshg‘ariy
B) Mahmud Zamahshariy
C) Alisher Navoiy
D) Abu Nasr Farobiy

26. Ko‘pincha so‘z oxiridagi g‘ tovushi o‘rnida v aytilishi qaysi lahjada so‘zlashuvchilar nutqiga xos?

A) qipchoq lahjasida
B) qarluq lahjasida
C) o‘g‘uz lahjasida
D) shahar shevalarida

27. Xalq shevalari nima?

A) qo‘llanish doirasi ma’lum hudud bilan chågaralangan umumxalq tilining bir qismi
B) adabiy tilning og‘zaki va yozma shakllari mavjud bo‘lib, uning og‘zaki shakli xalq shevalari hisoblanadi
C) umumxalq tilining me’yorga solingan shakli
D) o‘zbek millatining hamma uchun umumiy bo‘lgan tili.

28. Qanday shakllar adabiy tilga xos?

A) og‘zaki adabiy til va yozma adabiy til
B) mahalliy so‘zlashuv tili va yozma adabiy til
C) faqat og‘zaki adabiy til
D) faqat yozma adabiy til

29. Yozuv adabiy tilning qaysi shakli uchun xos?

A) Yozma adabiy til uchun
B) Og‘zaki adabiy til uchun
C) Faqat rasmiy uslub uchun
D) Yozuv ilmiy uslub uchungina kerak

30. Adabiy tilning rivojida shevalar qanday ahamiyatga ega?

A) Ular adabiy til uchun zararli hodisa sanaladi.
B) Shevalar adabiy til uchun ichki manba sanaladi.
C) Adabiy til shevalardan kuch-qudrat olib rivojlanadi.
D) Adabiy til rivoji uchun shevalarning hech qanday ahamiyati yo‘q.

31. XI-XIV asrlarda xalqimiz foydalangan til qanday nomlanadi?

A) Qadimgi turkiy til
B) Eski turkiy til
C) Eski o‘zbek tili
D) Qadimgi o‘zbek tili

32. Adabiy tilda quyidagi holatlardan qaysi biri kuzatilmaydi?

A) Neytral so‘zlar keng ishlatiladi.
B) Atamalardan keng foydalaniladi.
C) Shevaga xos so‘zlar faol qo‘llaniladi.
D) Adabiy til me’yorlashtirilgan, qolipga solingan, hamma bo‘ysunishi majburiy bo‘lgan til shakli sanaladi.

33. Hozirgi kunda til oilalari soni-…

A) 30dan ortiq
B) 10dan ortiq
C) 20dan ortiq
D) 6ta

34. Dunyoda olimlarning taxminiy hisoblariga qaraganda nechta til bor?

A) 3 mingdan ortiq
B) 2 mingdan ortiq
C) mingdan ortiq
D) mingga yaqin

35. Lotin alifbosi asosidagi ilk o‘zbek yozuvidan xalqimiz qachondan boshlab foydalangan?

A) 1993-yildan
B) 1930-yildan
C) 1929-yildan
D) 1940-yildan

36. Turkiy tillar orasida qaysi til «o» lovchi til sanaladi?

A) O‘zbek tili
B) Qirg‘iz tili
C) Uyg‘ur tili
D) Turk tili

37. Qaysi bandda shevaga oid so‘z berilgan?

A) huvnon
B) shamshir
C) mullajiring
D) mashvarat

38. Qipchoq shevasining eng muhim belgisi nima?

A) «y» o‘rnida «j» ishlatiladi
B) «o»lashish yuz beradi
C) unlilar cho’ziladi
D) qaratqich kelishigi o‘rnida tushum kelishigi qo‘llanadi

39. Til birligi nima?

A) Til qonunlari asosida grammatik va ohang jihatdan shakllangan, fikrni ifodalash uchun xizmat qiladigan nutq birligi
B) Grammatik ma’noni ifodalash xizmat qiladigan til vositasi
C) So‘zlarning shakliy qismi- Grammatik shakli ifodalaydigan ma’no
D) Bir-biridan vazifasi, ifoda materiali tuzilishi va tizimidagi o‘rni bilan farqlanadigan til hodisasi

40. O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalari haqidagi qaroriga qachon o‘zgartirish kiritildi?

A) 1995-yil, 24-avgust
C) 1993-yil, 2-sentabr
B) 1995-yil, 2-sentabr
D) 2005-yil, 6-may

41. Qaysi qatordagi so‘zlarga -i (egalik) qo‘shimchasi qo‘shilsa k undoshi g ga, q undoshi g‘ ga aylanadi?

A) tilak, butoq
B) yuk, tilak
С) huquq, yurak
D) ishtirok, huquq

42. Chiqish kelishigi qo‘shimchasi qo‘shilganda, tovush ortishi sodir bo‘ladigan qatorni toping.

A) bu, u
B) sen, kim
С) nima, qachon
D) qanday, men

43. Quyidagi qo‘shma so‘zlarning qaysi biri ajratib yoziladi?

A) kamhosil
B) oshqozon
С) osmako‘prik
D) shirinso‘z

44. So‘zlashuv uslubiga xos so‘z qo‘llangan qatorni aniqlang.

A) Bizni tabriklab qo‘ying, onajon, rahbar bo‘ldik.
B) Eshikdan ko‘zoynak taqqan Xayri xola ko‘rindi.
C) Traktorni tomorqamga oborib ishlayapmanmi, olifta-quruq!
D) Ular boshlarini ko‘tarib, suyukli muallimni tabassum bilan qarshiladilar.

45. Qaysi javobda publitsistik uslubga to‘g‘ri ta’rif berilgan?

A) ommaviy axborot vositalari uslubi
B) voqelikni badiiy tasvir vositalari orqali ifodalash usuli
C) ish yuritish qog‘ozlari uslubi
D) atamalarga tayanib fikrni aniq va ixcham shaklda bayon qiluvchi uslub 158 3.

46. Quyida keltirilgan gap qaysi uslubga xos? Ariqlarda suvlar qaymoq bog‘lagan.

A) badiiy uslub
B) so‘zlashuv uslubi
C) rasmiy uslub
D) publitsistik uslub

47. Yotoqxonada yashovchi talabalar belgilangan tartib-intizom va tozalikka rioya qilmagan taqdirda yotoqxonadan chiqariladi. Ushbu gap qaysi uslub namunasi?

A) rasmiy uslub
B) badiiy uslub
C) so‘zlashuv uslubi
D) publitsistik uslub

48. Uydan ketganimga o‘n yil bo‘libdi, O‘n yil qishlog‘imdan yuribman uzoq, Men yurgan yo‘llarda o‘tlar unibdi, Ko‘milib bo‘libdi men kezgan so‘qmoq. (A.Oripov) Yuqorida berilgan parcha qaysi uslub namunasi ekanligini aniqlang.

A) badiiy uslub
B) so‘zlashuv uslubi
C) rasmiy uslub
D) publitsistik uslub

49. Oliy Majlis yig‘inlarida, turli anjumanlarda qo‘llaniladigan nutq uslubi qaysi uslub sanaladi?

A) rasmiy uslub
B) badiiy uslub
C) so‘zlashuv uslubi
D) publitsistik uslub

50. O‘zbek tilida nutq uslublarining nechta ko‘rinishi bor?

A) 5 ta
B) 4 ta
C) 6 ta
D) 7 ta

51. Hujjat matnida izohlanayotgan voqea-hodisa, narsalarning tartib raqami qavs bilan ajratilgan bo‘lsa, so‘z, birikma va gaplardan so‘ng qanday tinish belgi ishlatiladi?

A) vergul
B) qavs
C) nuqtali vergul
D) tire

52. Hujjat matnining biror bo‘lagiga qo‘shimcha izoh berish zarurati bo‘lganda, izohlovchi so‘z, manzil nomi, mablag‘ yoki miqdoriy ko‘rsatkichni ifodalovchi raqamlarda qanday tinish belgi ishlatiladi?

A) qavs
B) vergul
C) nuqtali vergul
D) tire

53. Qaysi qatorda berilgan gapda ilmiy atama ishtirok etgan?

A) Vodorodning metallmas moddalar: xlor va azot bilan birikishi reaksiyasi asosida sanoatda xlorid kislota va ammiak ishlab chiqariladi.
B) Mirzakarimboyning qo‘li uzun, bu ishlarni uddalaydi.
C) Bolalar daraxtga shoti qo‘yib, qushlar uchun in o‘rnatdilar.
D) Hunari yo‘q kishidan, bigizi bor yamoqchi yaxshi.

54. Qaysi qatorda berilgan gapda shevaga xos so‘z ishtirok etgan?

A) Bolalar daraxtga shoti qo‘yib, qushlar uchun in o‘rnatdilar.
B) Vodorodning metallmas moddalar: xlor va azot bilan birikishi reaksiyasi asosida sanoatda xlorid kislota va ammiak ishlab chiqariladi.
C) Mirzakarimboyning qo‘li uzun, bu ishlarni uddalaydi.
D) Hunari yo‘q kishidan, bigizi bor yamoqchi yaxshi.

55. Qanday matn tarkibida so‘roq olmoshlari, muomala odobiga oid so‘z va iboralar, yuklamalar, undovlar, kirish so‘zlar keng qo‘llanadi. Gaplar, asosan, sodda gaplardan tashkil topadi, sodda gaplarning bir tarkibli turlari, to‘liqsiz gaplar, so‘z-gaplar faol ishlatiladi?

A) monologik matn
B) dialogik matn
C) lirik monolog
D) dramatik monolog

56. Hajm belgisiga ko‘ra matn qanday turlarga bo‘linadi?

A) Mikromatn va makromatn
B) Monologik va dialogik matn
C) Buyruq mazmunli va xabar mazmunli matnlar
D) Tasviriy va hikoya mazmunli matnlar

57. Matn bu…

A) Muayyan tilda, uning hududiy yoki ijtimoiy lahjasida mavjud boʻlgan, u yoki bu yozuvchi asarlarida uchraydigan soʻzlar yigʻindisi.
B) Hamma elementlari o‘zaro zich aloqada bo‘lgan va yozuvchi nuqtayi nazaridan ma'lum bir maqsadga yo‘naltirilgan nominativeestetik axborotni ifodalovchi murakkab tuzilma.
C) Berilgan mavzu bo‘yicha yozilgan qisqa axborot. Muhokama etilayotgan masala haqida umumiy tushuncha berish.
D) Badiiy, ilmiy, metodik asarlarning manbasi va unda ko‘tarilgan masalani ko‘rsatishga qaratilgan qisqa xabar.

58. Makromatnda so‘ngsiz, tugallanuvchi xulosa nima deyiladi?

A) Abzats
B) Muqaddima
C) Epigraf
D) Xotima

59. Kimgadir pand-nasihat qilish, uni turli hayotiy voqealar vositasida tarbiyalash yoki aytilganlardan xulosa chiqarishga o‘rgatish istagi asosida tuzilgan matn qanday nomlanadi?

A) Hikoya mazmunli matn
B) Tasviriy matn
C) Didaktik matn
D) Buyruq mazmunli matn

60. Quyida berilgan uslubiy xoslangan so‘zlardan haykaltaroshlikka oid atamalarni toping.

A) Haykal, monumental haykal, keramika, byust
B) Ganchkor, naqqosh, byust
C) Arkada, vandalizm, akvarelchi, haykal
D) Naturmort, keramika, haykaltaroshlik

61. Sanalar to‘g‘ri yozilgan javobni toping.

A) 2018.25.09; 2018.06.11
B) 22.IX.14; 17.X.14
C) 25.09.14; 06.11.14
D) 25.09.14; 17.X.14

62. Qaysi hujjat turida hujjatni beruvchi shaxs imzosidan tashqari ushbu imzoni tasdiqlovchi shaxs imzosi ham bo‘ladi.

A) ishonchnoma
B) dalolatnoma
С) tavsifnoma
D) ma’lumotnoma

63. Ma’lumotnoma so‘zining tarjimasini toping.

А) автобиография
B) доверенность
C) приказ
D) справка

64. Rasmiy xat turlari berilgan qatorni belgilang.

A) farmoyish xat, tilxat
B) ilova xat, tabrik xati
C) kafolat xati, tushuntirish xati
D) iltimos xat, eslatma xat

65. Hujjatlar tayyorlanish xususiyatiga ko‘ra qanday bo‘ladi?

A) qoralama, asl nusxa, ikkinchi nusxa, ko‘chirma
B) asl nusxa, ikkinchi nusxa
C) qoralama, asl nusxa, nusxa, ko‘chirma
D) qoralama, asl nusxa, ikkinchi nusxa

66. Hujjatlar matniga qo‘yiladigan eng muhim talablar…

A) Bаrchа jаvоblаr to‘g‘ri
B) Hujjat matni qisqa, ravon, aniq va mantiqli (ortiqcha so‘z va iborasiz) bayon qilinishi kerak.
C) Hujjatlardagi axborot xolis aks ettirilishi lozim
D) Aniqlik, ixchamlik, lo‘ndalik, mazmuniy to‘liqlik

67. Qaysi hujjat turi kun tartibi, qaror kabi qismlardan iborat?

A) bayonnoma
B) dalolatnoma
C) e’lon
D) farmoyish

68. Rasmiy xatlar, taklifnoma, tabriknomalar xizmat mavqeyiga ko‘ra qanday hujjatlar hisoblanadi?

A) ma’lumot-axborot hujjatlari
B) farmoyish hujjatlari
C) xizmat yozishmalari
D) tashkiliy hujjatlar

69. Guvоhnоmа, yo‘riqnоmа, nizоm, shаrtnоmа bu –

A) mа’lumоt-ахbоrоt hujjаtlаridir
B) tаshkiliy hujjаtlаrdir
C) хizmаt yozishmаlаridir
D) fаrmоyish hujjаtlаridir

70. Shахsning mеhnаt vа ijtimоiy fаоliyati, o‘zigа хоs хislаt vа fаzilаtlаrini аks ettiruvchi hujjаt?

A) ma’lumotnoma
B) tаvsifnоmа
C) tаrjimаyi hоl
D) bildirishnоmа

71. Qaysi hujjat turlari yozilish shakliga ko‘ra o‘xshash?

A) buyruq, bayonnoma, farmoyish
B) dalolatnoma, da’vo arizasi, shartnoma
C) tavsifnoma, tavsiyanoma
D) ariza, tushuntirish xati, bildirishnoma

72. Iltimos, taklif yoki shikoyat mazmunida yoziladigan hujjat nima?

A) ariza
B) ma’lumotnoma
C) ishonchnoma
D) bildirishnoma

73. Muassasaning asosiy va kundalik vazifalarini hal etish maqsadida qo‘llaniladigan hujjat?

A) farmoyish deyiladi
B) hisobot deyiladi
C) buyruq deyiladi
D) bayonnoma deyiladi

74. Bir necha shaxs tomonidan tuziladigan hujjat turini aniqlang.

A) bayonnoma
B) ishonchnoma
C) dalolatnoma
D) tilxat

75. Biron-bir tadbir haqida xabardor qilish uchun qo‘llanuvchi yozma axborot nima? A) ma’lumotnoma

B) e’lon
C) bildirishnoma
D) farmoyish

76. Qaysi hujjat turi komissiya tomonidan tuziladi?

A) buyruq
B) dalolatnoma
C) bayonnoma
D) da’vo xati

77. Hujjatning qismiga tegishli bo‘lmagan javobni aniqlang.

A) hujjatning nomi
B) kelishuv va rozilik belgilari
C) matn
D) muhr

78. Hujjatlarga qo‘yiladigan talablarni aniqlang.

A) asosan, darak va buyruq gaplar ishlatiladi;
B) hujjatlarda o‘chirish va tuzatishlarga yo‘l qo‘yilmaydi;
C) hujjat matni qisqa, ravon va aniq bayon qilinishi kerak;
D) barcha javoblar to‘g‘ri.

79. Ish qog‘ozlari qanday yoziladi?

A) qisqa, ravon, aniq va mantiqli bayon etiladi
B) matn I shaxs yoki III shaxs tilidan yoziladi
C) rahbar nomidan yoki ayrim shaxs tomonidan yoziladi
D) Barcha javoblar to‘g‘ri

80. Tаshkiliy hujjаtlаrgа qаndаy hujjаtlаr kirаdi?

A) Guvоhnоmа, yo‘riqnоmа, nizоm, shаrtnоmа
B) E’lоn, hisоbоt, buyruq, shаrtnоmа
C) Nаzоrаt dаftаri, kоrхоnа nizоmi, shаrtnоmа
D) Buyruq, fаrmоyish

81. Mа’lumоt-ахbоrоt hujjаtlаrigа qаndаy hujjаtlаr kirаdi?

A) E’lоn, hisоbоt, buyruq, tаrjimаi hоl
B) Tаvsifnоmа, mа’lumоtnоmа, аrizа, tilхаt
C) Tаvsiyanоmа, bаyonnоmа, guvоhnоmа, e’lоn
D) Yo‘riqnоmа, nizоm, shаrtnоmа

82. Rаsmiy хаt turlаri ko‘rsаtilgаn qаtоrni tоping .

A) Eslаtmа хаt, kеlishuv хаt, dа’vо хаt
B) Ахbоrоt хаt, kаfоlat хаti, kеlishuv хаt
C) Ilоvа хаt, so‘rоv хаti, fаrmоyish хаt
D) Iltimоs хаt, kаfоlаt хаt, buyruq хаt

83. Хаtlаr vаzifаsigа qаrаb qаysi turlаrgа bo‘linаdi?

A) Jаvob tаlаb qilаdigаn
B) Jаvоb tаlаb qilmаydigаn
C) Jаvlb tаlаb qilаdigаn vа jаvоb tаlаb qilmаydigаn
D) To‘g‘ri jаvоb yo‘q

84. Kаfоlаt хаt nimа mаqsаddа tuzilаdi?

A) Хаtni qаbul qilib оluvchilаrni хаbаrdоr qilish uchun
B) Bir хil mаzmundаgi хаtni bir nеchа mаnzilgа еtkаzish uchun
C) Mа’lum bir ishni аmаlgа оshirish yoki tugаtish mаqsаdidа
D) Muаyyan bir shаrt yoki vа’dаni tаsdiqlаsh mаqsаdidа

85. Kаdrlаr shахsiy tаrkibigа оid buyruq qаchоn chiqаrilаdi?

A) Хоdim ishgа оlingаndа yoki bo‘shаtilgаndа
B) Хоdim mukоfоtlаngаndа
C) Хоdim mеhnаt ti’tiligа chiqqаndа
D) Bаrchа jаvоblаr to‘g‘ri

86. Аsоsiy fаоliyatgа оid buyruqlаr qаchоn chiqаrilаdi?

A) Ishni tаshkil qilish, muаssаsа vа uning bo‘limlаri fаоliyatini tаrtibgа sоlishdа
B) Хоdim ishgа оlingаndа yoki bo‘shаtilgаndа
C) Хоdim mеhnаt ti’tiligа chiqqаndа
D) Хоdim bоshqа ishgа o‘tgаndа

87. Shаrtnоmа bu –

A) Muаssаsаlаr o‘rtаsidа o‘rnаtilgаn аlоqаlаrni ifоdаlоvchi hujjаtdir
B) Muаssаsа оldidа turgаn аsоsiy vа kundаlik vаzifаlаrni hаl qilish mаqsаdidа chiqаrilаdigаn hujjаtdir
C) Tоmоnlаrning fuqаrоlik huquqlаri vа mаjburiyatlаrini bеlgilаsh, o‘zgаrtirish vа to‘хtаtish yo‘lidаgi kеlishuvidir
D) To‘g‘ri jаvоb yo‘q

89. Shахsning хizmаt vа bоshqа hоlаtlаrini, birоr ishgа оid vаkоlаtini ko‘rsаtuvchi hujjаt?

A) Lаvоzim yo‘riqnоmаsi
B) Guvоhnоmа
C) Shаrtnоmа
D) Buyruq

90. Muаssаsаlаr o‘rtаsidа хizmаt аlоqаlаri qаysi hujjаt оrqаli аmаlgа оshirilаdi?

A) Хizmat xatlаri
B) Shаrtnоmаlаr
C) Mа’lumоtnоmаlаr
D) Tеlеfоnоgrаmmа

91. Nutq necha xil shaklga ega?

A) 2xil
B) 3 xil
C) 5 xil
D) 4 xil

92. So'zlashuv uslubining asosiy belgilari qaysi javobda berilgan?

a) Oddiylik, betakalluflik, hayajonlilik
b) Betakalluflik, ilmiylik
c) Oddiylik, tantanavorlik
d) Badiiylik, jozibadorlik

93. Rasmiy uslubda qanday matnlar tuziladi?

a) E'lonlar, qarorlar, qonunlar
b) Qarorlar, idorahujjatlari,.dostonlar
c) Hujjatlar, ish yuritish qog'ozlari
d) E'lonlar, she'rlar, romanlar

94. Publitsistik uslubga xos xususiyat?

a) Tantanavorlik, jo'shqinlik
b) Ilmiylik, soddalik
c) Mantiqiylik, izchillik
d) A va V javob to'g'ri

95. Ilmiy uslubga xos xususiyat?

a) So'z va atamalarni ko'proq qo'llash
b) Ko'chma ma'noli so'zlarni qo'llash
c) Eskirgan so'zlarni qo'llash
d) Neologizmlarni qo'llash

96. Badiiy uslubga xos xususiyat qaysi javobda berilgan?

a) Obrazlilik, estetik ta'sir etish vazifasi
b) Badiiylik, atamalarni qo'llash
c) Soddalik, tantanavorlik
d) Tasviriy vositalarni qo'llamaslik

97. Quyidagi matnning uslubini aniqlang. Oqsil juda murakkab yuqori molekulali birikmadir. Suv molekulasi uch atom vodoroddan iborat.

a) Ilmiy uslub
b) Badiiy uslub
c) Publitsistik uslub
d) So'zlashuv uslubi

98. Matn nima?

a) A B D
b) So'z
c) Tinish belgilari
d) Gap
99. Fikrni og'zaki bay on etish turlari qaysilar?
a) Suhbat, munozara, muhokama
b) Munozara, saylanma bayon
c) Muhokama, referat
d) Munozara, konspekt

100.  Quyidagi matn qaysi uslubga mansub? Parizodlar yana hotamni o'tga tashladilar. Bu tarzda uch martaba o'tning orasida kuydirdilar.

a) Badiiy uslub
b) Rasmiy uslub
c) Publitsistik uslub
d) So'zlashuv uslubi

101. Quyidagi matn qaysi uslubga mansub? Men dunyoga kelgan kundanoq Vatanim deb seni uyg'ondim Odam baxti birgina senda Bo'luriga mukammal qondim.

a) badiiy uslub
b) rasmiy uslub
c) So'zlashuv uslubi
d) publitsistik uslub

102. Berilgan matndan adabiy talaffuzdan chetlashgan so'z shakllarini aniqlang? U shu istiholaga borib, gapni boshqa yaqqa burdi: -... Shaharda dong chig'argan bir milisa oshpaz bor.

a) Yaqqa, chig'argan, milisa
b) yaqqa
c) oshpaz
d) Istihola

103. Qanday nutqni boy deyish mumkin?

a) AvaD
b) Tilning ifoda vositalaridan foydalanish
c) Nutq hamma vaqt aniq, ravshan bo'lishi
d) So'zlarni o'z o'rniga qo'yish

104. Matndagi tasviriy vositalarni aniqlang:

Qaldiroq gumburlar yuksak tog'larda,
Chiltor qillariday taralar yomg'ir
Shamol shovullaydi qadim bog'larda,
Buyuk, ko'hna dunyo qipchiydi og'ir.
a) Chiltor qillariday, ko'hna dunyo
b) Chiltor
c) Buyuk
d) Qaldiroq

105. Matndagi tasviriy vositalarni aniqlang.

Bugun erta turib tongni ko'rdim
Oq shohi ro'moli boshida
Ufq kiyintirib, go'zal falak
Sochini taraydi qoshida.
a) Sochini taraydi
b) Oq shohi ro'moli
c) Go'zal falak
d) Tongni ko'rdim

106. Matnning uslubini aniqlang.

Suv molekulasi uch atomdan: bir atom kislorod va ikki atom vodoroddan iborat. Oqsil molekulasi bo'lsa, yuz minglab atomlardan tashkil topgandir.
a) Ilmiy
b) Badiiy
c) So'zlashuv
d) Publitsistik

107. Qanday hollarda nutq to'g'ri bo'lmasligi mumkin?

a) Adabiy til normalari buzilsa
b) Talaffuz normalari buzilsa
c) Adabiy til normalariga rioya qilinganda
d) AvaV

108. Qanday hollarda nutqning sofligi buziladi?

a) Jargonlar, parazit so'zlar, vulgarizmlar qo'llansa
b) Adabiy normadan chekinilsa
c) Boshqa tillardagi so'zlar qo'llansa
d) Sheva elementlari qo'llansa

109. Matnning uslubini aniqlang.

"Xadichabegim Boburni qasrning muhtasham qabulaonasida kutib oldi va oyog'i ham quyma oltindan ishlangan, ustiga yaxlit sadaf qoplangan miz yoniga o'tqazdi ".
a) Badiiy
b) Ilmiy
c) Rasmiy
d) Publitsistik

110. O'zbek milliy tili o'z ichiga olgan dialektlar qaysi javobda to'g'ri berilgan?

a) O'g'iz dialekti, qipchoq dialekti, qarluq -gigil-uyg'ur dialekti
b) Toshkent dialekti, Farg'ona dialekti, Qashqadaryo dialekti
c) Namangan dialekti, Andijon dialekti, Buxoro dialekti
d) Samarqand dialekti, Xorazm dialekti, Qashqadaryo dialekti

111. Qaysi qatorda adabiy normadan tashqari so'zlar mavjud?

a) Yakun, biz bu mollarni sotmoq uchun urus bozorlarini iljimizga olmog'imiz zarur.
b) Aziz farzandimiz, j igargo' shamiz Azizxon!
c) O'zingni bos, Zahro kel, yonimga o'tir
d) Kechagina biz dunyodan ozmi-ko'pmi xabardor edik.

112. Nutq uslublari qaysi javobda to'g'ri berilgan?

a) So'zlashuv, ilmiy, rasmiy, publitsistik, adabiy-badiiy uslub
b) So'zlashuv, aloqa, xabar va rasmiy uslub
c) So'zlashuv, metonimiya, ilmiy uslub, troplar
d) Barchajavoblar to'g'ri.

113. Kishilaming kundalik norasmiy, erkin muomalalari doirasida til birliklarini o'ziga xos amal qiluvchi qanday uslub sanaladi?

a) so'zlashuv
b) ilmiy
c) publitsistik
d) Rasmiy

114. Qonun matnlari, farmonlar, buyruqlar, ariza... kabi hujjatlar qaysi uslubda yoziladi?

a) rasmiy uslub
b) so'zlashuv uslubda
c) ilmiy uslubda
d) Badiiy uslubda

115. Qaysi gap ritorik so'roq gapga misol bo'la oladi?

a) Uyda o'tirib, g'ishtdan, toshdan tilla qiladigan Xotin kimga yoqmaydi?
b) Qaering og'riyapti, bolam?-dedi ona ko'zda yosh bilan.
c) Kulishigni sababi nima edi?
d) Isming nima?

116. Matnning uslubini aniqlang? Harakat havfsizligi oyini muvaffaqiyatli o'tkazaylik.

A) Publisistik
B) Rasmiy
S) Badiiy
D) So'zlashuv

117. O'zbekiston Respublikasi madhiyasining matnini kim yaratgan va bastakorlarning nomi to'g'ri berilgan qatorni belgilang.

a) A.Oripov va M.Burxonov
b) Vohidov va D.Zokirov
c) M.Yusufva M.Burxonov
d) A.Obidjon va D.Zokirov

118. Bayonnoma nechta asosiy zaruriy qismdan iborat ?

A) 11 ta
B) 9 ta
C) 8 ta
D) 12 ta
119. Rasmiy uslubdan qanday matnlar tuziladi
A) + e`lonlar , qonunlar , qarorlar
B) e`lon , she`r , zamon
C) qaror , idora hujjatlari , doston
D) hujjatlar , ish yuritish qog`ozlari

120. Hujjatlar tuzilishiga ko`ra nechta turga bo`lindi

A) + sodda va murakkab
B) ichki va tashqi hujjatlar
C) namunaviy va qolipli
D) rasmiy va shaxsiy

121. Tashkiliy hujjatlarga qaysilar kiradi?

A) Buyruq , buyruqdan ko`chirma , farmoyish , ko`rsatma
B) Ariza , bayonnoma , bildirishnoma , dalolatnoma
C) Guvohnoma , yo`riqnoma , nizom , ustav , shartnoma
D) Adres , taklifnoma , xatlar , teligramma

122. Qaysi uchun frazeologik birikma ishlatilishi xos emas?

A) ilmiy va rasmiy
B) ilmiy va badiiy
C) badiiy va rasmiy
D) so`zlashuv va ilmiy

123. Hujjatlar matni qanday talablar asosida ko`riladi

A) barcha javoblar to`g`ri
B) xoslik , aniqlik
C) ixchamlik , lo`ndalik
D) mazmo`niy to`liqlik

124. Dalolatnoma nechta zaruriy qismdan iborat?

A) 12 ta
B) 10 ta
C) 9 ta
D) 11 ta

125. Qonun matnllari, farmonlar, buyruqlar, ariza, hujjatlar qaysi uslubda yoziladi?

A) rasmiy uslub
B) badiiy uslub
C) so`zlashuv uslubi
D) ilmiy uslub

126. Ma’muriy boshqaruv faoliyatida xizmat mavqeiga ko`ra hujjatlar qanday guruhlarga bo`linadi?

A) barcha javoblar to`g`ri
B) tashkiliy , farmoyish hujjatlari
C) ma`lumot – axborot hujjatlari
D) xizmat yozishmalari

127. Farmoyish hujjatlari guruhiga qanday hujjatlar kiradi?

A) + buyruq , ko`rsatma , farmoyish
B) guvohnoma , yo`riqnoma , dalolatnoma
C) farmoyish , ariza , bayonnoma
D) hisobot , buyruq , dalolatnoma

128. Ma`lumot – axborot hujjatlar guruhiga qaysi hujjatlar kiradi?

A) ariza , bayonnoma , bildirishnoma , dalolatnoma ,
B) e`lon , hisobot , buyruq , ariza
C) guvohnoma , hisobot , tilxat , buyruq
D) ma`lumotnoma , shartnoma , e`lon , vasiyatnoma

129. Hujjatlar tayyorlanish xususiyatiga ko‘ra qanday bo‘ladi?

A) hujjatlar asl nusxada bo‘lib, zarurat tug‘ilganda nusxa olinadi
B) qoralama, asl nusxa, nusxa, ikkinchi nusxa, ko‘chirmа
C) asl nusxa, ikkinchi nusxa
D) qoralama, asl nusxa, nusxa, ko‘chirma

130. Hujjat matnlarida nimalar bayon etiladi?

A) yozilish sabablari ko‘rsatiladi, taklif va xulosalar beriladi
B) rasmiy munosabatlarni ifodalaydi
C) axborot, voqea– hodisalar badiiy vositalar orqali bayon etiladi
D) rasmiy xarakterda bo`lmaydi

131. Qaysi javobda hujjatga aloqador bo‘lmagan qismlar keltirilgan?

A) + hujjat matnini izohlashga ko‘mak beruvchi grafik shakllar va rasmlar
B) hujjatning nomi, ilova mavjudligi haqidagi qayd
C) sarlavha, tasdiqlovchi imzo, muhr
D) tasdiqlash ustxati, shartli raqam (indeks), sana

132. Hujjatga aloqador bo‘lmagan hukmni aniqlang.

A) + barcha hukm to‘g‘ri
B) shaxsning hayoti davomidagi faoliyatini qayd etib boruvchi yozma vosita
C) rasmiy munosabatlarni ifodalovshi va qayd etuvchi rasmiy vosita
D) xabar beruvchi yoki buyuruvshi yozma vosita

133. Ish qog‘ozlari qanday yoziladi?

A) Barcha javoblar to‘g‘ri
B) qisqa, ravon, aniq va mantiqli bayon etiladi
C) hujjatning nomi yoki sarlavha to‘lig‘icha bosh harflar bilan yoziladi
D) matn I shaxs yoki III shaxs tilidan yoziladi
134. Tarixiy hujjatlar berilgan qatorni toping.
A) tilxat, farmon, bitim, patta
B) kafolat xati, bayonnoma, tuzilma
C) yo‘riqnoma, nizom, da’vo xati
D) farmoyish, ko‘rsatma, bildirishnoma

135. Iltimos, taklif yoki shikoyat mazmunida yoziladigan hujjat nima?

A) ariza
B) ma’lumotnoma
C) ishonchnoma
D) bildirishnoma

136. Jamiyatning barcha a’zolari yozishi mumkin bo‘lgan hujjat turlarini belgilang.

A) ishonchnoma, tilxat, ariza
B) ma’lumotnoma, ariza, e’lon
C) tushuntirish xati, tilxat, hisobot
D) bildirishnoma, e’lon, tavsiyanoma

137. Qaysi hujjat turi kun tartibi, qaror kabi qismlardan iborat?

A) bayonnoma
B) dalolatnoma
C) farmoyish
D) hisobot

138. O`zbek tili qaysi til oilasiga kiradi

A) oltoy tillari oilasining turkiy turkumiga
B) hind– yevropa tillari oilasining eron tillari turkumiga
C) hind– yevropa tillari oilasining slavyan tillari turkumiga
D) oltoy tillari oilasining eron turkumiga

139. Ma`lumot – axborot hujjatlari dan Ariza nechta zaruriy qismdan iborat?

A) 7 ta
B) 9 ta
C) 11 ta
D) 10 ta

140. Rasmiy ishonchnomaning nechta zaruriy qismdan iborat?

A) 8 ta
B) 9 ta
C) 11 ta
D) 10 ta

141. «Taqriz» qaysi tilning atamasi va u qanday ma`nolarni beradi?

A) Arabcha so`z ``bayon qilish so`zlash , tasdiqlash ,, ma`nolarini beradi
B) tojikcha so`z ``asarning qimmatini belgilash ,,
C) forscha so`z ``asarni tahlil etish
D) forscha– tojikcha so`z ``asarning o`rnini aniqlash ,,

142. Referatda yagona fikr hukmronlik qiladimi yoki fikrlar majmui beriladimi?

A) fikrlar majmui beriladi
B) kamida beshta fikr aytiladi
C) yagona fikr fukmronlik qilinadi va u to`liq isbot etiladi
D) faqatgina tanqidiy fikr beriladi

143.Talabalarning o`quv – tadqiqot ishlarini nomlang

A) nazorat ish , referat , kurs ishi , bitiruv malakaviy ish
B) ilmiy maruza , axborot , xisobot
C) tezis , taqriz , maqola
D) risola , anatatsiya , maqola

144. 1995-yilda qabul qilingan imlo qoidasiga ko`ra quyidagi so`zlarning qaysi biri qo`shib yoziladi?

A) kir sovun
B) tarjimayi xol
C) liq to`la
D) och sariq

145. Adabiy me`yor saqlangan so`zlar qatorini belgilang

A) yarmi , bag`ri , ayrilmoq , ikkala
B) giyohvan , xojir , g`ish , mas
C) pasay , chopdas , qayrilmoq , sanalmoq
D) artis , grip , dramma , darax

146. Qaysi javobda publitistik uslubga to`g`ri ta’rif berilgan?

A) ommaviy axborot vositalari uslubi
B) atamalarga tayanib fikrni aniq va ixcham shaklda bayon qiluvchi uslub
C) ish yuritish qog`ozlari uslubi
D) voqiylikni badiiy tasvir vositalari orqali ifodalash uslubi

147. Quyidagi hujjatlarning qaysi biri rasmiy uslubning deplomatik uslubda yoziladi

A) konversiya
B) bildirgi
C) jinoiy oktlat
D) qonun

148. Xizmat xatlari nechta zaruriy qismni o`z ichiga oladi?

A) 24 ta
B) 19 ta
C) 16 ta
D) 22 ta
149. Qaysi javobda nom to`gri yozilgan
A) Osiyo Taraqqiyot Banki
B) Osiyo taraqqiyot banki
C) osiyo taraqqiyot banki
D) osiyo Taraqqiyot banki

150. O‘z nomidan ish ko‘rish uchun yoziladigan vakolatli hujjat nima deb yuritiladi?

A) dalolatnoma
B) bildirishnoma
C) shartnoma
D) kafolat xati

151.Tavsifnoma nima?

A) ma’muriyat yoki shaxs tomonidan beriladigan, шaxsning xususiyatlari qayd etiladigan rasmiy hujjat
B) o‘z shaxsiy hayoti va faoliyatini bayon qiladigan hujjat
C) Shaxsning mehnat va ijtimoiy faoliyati o‘ziga xos xislat va fazilatni aks ettiruvchi hujjat
D)Muassasa tomonidan fuqarolarning turmushi va ish faoliyatidagi voqea– hodisalar va holatlarni tasdiqlab beruvshi rasmiy hujjat

152. Rasmiy xat turlari berilgan qatorni belgilang.

A) iltimos xat, eslatma xat
B) kafolat xati, tushuntirish xati
C) ilova xat, tabrik xati
D) farmoyish xat, tilxat

153. Ko‘chirma olinadigan hujjat turini belgilang.

A) buyruq, bayonnoma
B) tilxat, ishonchnoma
C) farmoyish, dalolatnoma
D) tavsufnoma, tavsiyanoma

154. Muassasaning asosiy va kundalik vazifalarini hal etish maqsadida qo‘llaniladigan hujjat…

A) + buyruq deyiladi
B) farmoyish deyiladi
C) hisobat deyiladi
D) bayonnoma deyiladi

155. Biror narsa olinganligini tasdiqlovchi rasmiy hujjat nima deyiladi?

A) tasdiq xati
B) ishonchnoma
C) bildirishnoma
D) tilxat

156. Buyruq, ko‘rsatma, farmoyish kabi hujjatlar xizmat mavqeyiga ko‘ra qanday hujjatlar hisoblanadi?

A) farmoyish hujjatlar
B) tashkiliy hujjatlar
C) ma’lumotnoma
D) axborot hujjatlar

157. Qanday hujjat turi kotib tomonidan rasmiylashtiriladi?

A) bayonnoma
B) ma’lumotnoma
C) dalolatnoma
D) tavsifnoma

158. Tarjimayi holga qo‘yiladigan qaysi talablar noto‘g‘ri?

A) barcha talablar to‘g‘ri
B) hikoya uslubida bo‘lib, I shaxs tilidan yoziladi
C) ma’lumotlar xronologiya asosida, aniq sanalar bilan beriladi
D) u bilan tanishgan kishi muallifning hayot yo‘li va faoliyati haqida tasavvurga ega bo‘lishi kerak

159. Hujjat matni qaysi shaxs tilidan yoziladi?

A) 1, 3
B) 1, 2
C) 2, 3
D) 2, 1

160. «Davlat tili haqida»gi qonunning nechanchi moddasida «O`zbekiston Respublikasining Davlat tili – o`zbek tilidir» deb yozilgan?

A) 1– moddasida
B) 2– moddasida
C) 3– moddasida
D) 4– moddasida

161. Kirill yozuvidagi «O`zbek tilining asosiy imlo qoidalari» qachon tasdiqlangan?

A) 1994-yil 24-avgust
B) 1940-yil 8-may
C) 1956-yil 4-aprel
D) 1993-yil 2-sentabr

162. Hujjatlar tegishlilik jihatidan ... hujjatlarga bo‘linadi.

A) rasmiy yoki shaxsiy
B) xizmat yoki rasmiy
C) shaxsiy yoki xizmat
D) idoraviy yoki rasmiy

163. So'zlashuv uslubining asosiy belgilari qaysi javobda berilgan?

A) Oddiylik, betakalluflik
B) Oddiylik, tantanavorlik
C) Betakalluflik, ilmiylik
D) Oddiylik, betakalluflik, hayajonlilik

164. Rasmiy uslubda qanday matnlar tuziladi?

A) Hujjatlar, ish yuritish qog'ozlari
B) E'lonlar, she'rlar, romanlar.
C) Qarorlar, idorahujjatlari,.dostonlar
D) E'lonlar, qarorlar, qonunlar

165. Publitsistik uslubga xos xususiyatni toping?

A) Mantiqiylik, izchillik
B) Ilmiylik, soddalik
C) Tantanavorlik, jo'shqinlik
D) ilmiylik

166. Ilmiy uslubga xos xususiyatni belgilang?.

A) So'z va atamalarni ko'proq qo'llash
B) Ko'chma ma'noli so'zlarni qo'llash
C) Eskirgan so'zlarni qo'llash
D) Neologizmlarni qo'llash

167. Badiiy uslubga xos xususiyat qaysi javobda berilgan?

A) Obrazlilik, estetik ta'sir etish vazifasi
B) Tasviriy vositalarni qo'llamaslik
C) Badiiylik, atamalarni qo'llash
D) Soddalik, tantanavorlik

168.Oqsil juda murakkab yuqori molekulali birikmadir. Suv molekulasi uch atom vodoroddan iborat.

A) Ilmiy uslub
B) Badiiy uslub
C) Publitsistik uslub
D) So'zlashuv uslubi

169. Quyidagi matndagi tasviriy ifodalarni aniqlang? Gulnor ko'p suluv suratli, shirin so'zli, quralay ko'zli, tor biqin, o'rta bo'yli, uzun o'yli, xushmuomila, serfahm qiz edi.

A) Suluv, yaxshi suratli, shirin so'zli, quralay ko'zli
B) Yaxshi suratli, serfahm
C) Tor biqin, o'rta bo'yli, xushmuomila, serfahm
D) serfahm

170. Tavsifnoma nima?

A) haxsning mehnat va ijtimoiy faolyati o‘ziga xos xislat va fazilatni aks ettiruvchi hujjat
B) o‘z shaxsiy hayoti va faoliyatini bayon qiladigan hujjat
C) ma’muriyat yoki shaxs tomonidan beriladigan, шaxsning xususiyatlari qayd etiladigan rasmiy hujjat
D) muassasa tomonidan fuqarolarning turmushi va ish faoliyatidagi voqea– hodisalar va holatlarni tasdiqlab beruvshi rasmiy hujjat

171. Quyidagi hujjatlarni qaysi birida da`vat etish , axborot o`z aksini topadi

A) buyruq
B) bildirgi
C) ishonchnoma
D) ma`lumotnoma

172. Yotoqxonada yashovchilar belgilangan tartib – intizom va tozalikka rioya qilmagan taqdirda yotoqxonadan chiqariladi . Ushbu gap nutq uslublarining qaysi turiga mansub?

A) rasmiy – idoraviy
B) badiiy
C) publisistik
D) so`zlashuv

173. O`zbekiston Respublikasi Konistitutsiasining nechanchi moddasi davlat tili to`g`risida?

A) 4 – moddasi
B) 6– moddasi
C) 3– moddasi
D) 5– moddasi

174. «Davlat tili to`g`risida»gi qonunining yangi taxrirdagisi nechta moddadan iborat?

A) 24
B) 25
C) 23
D) 22

175. Nutqning vazifaviy uslublari nechta

A) 5 ta
B) 4 ta
C) 7 ta
D) 6 ta

176. So`zlashuv uslubi nechaga bo`linadi

A) 2 ga
B) 4 ga
C) 3 ga
D) 5 ga

177. Shatnomaning zaruriy qismlari nechta

A) 7 ta
B) 13 ta
C) 6 ta
D) 10 ta

178. Ish yuritishning tarkibiy qismi bo`lgan hujjatlarni necha qismga bo`lib o`rganiladi

A) 3 ga
B) 2 ga
C) 4 ga
D) 5 ga

179. Ariza nechta zaruriy qismdan iborat?

A) 7 ta
B) 5 ta
C) 6 ta
D) 3 ta

180. Bayonnomaning birinchi zaruriy qismi qaysi

A) muassa nomi
B) sarlavha
C) hujjatning nomi
D) shartli raqam

181. Dalolatnoma nechta zaruriy qismdan iborat

A) 12 ta
B) 11 ta
C) 10 ta
D) 7 ta

182. Ko‘chirma olinadigan hujjat turini belgilang.

A) buyruq, bayonnoma
B) tilxat, ishonchnoma
C) farmoyish, dalolatnoma
D) tavsufnoma, tavsiyanoma

183. Tarixiy hujjatlar berilgan qatorni toping.

A) tilxat, farmon, bitim, patta
B) kafolat xati, bayonnoma, tuzilma
C) yo‘riqnoma, nizom, da’vo xati
D) farmoyish, ko‘rsatma, bildirishnoma

184. Iltimos, taklif yoki shikoyat mazmunida yoziladigan hujjat nima?

A) ariza
B) ma’lumotnoma
C) ishonchnoma
D) bildirishnoma

185. Jamiyatning barcha a’zolari yozishi mumkin bo‘lgan hujjat turlarini belgilang.

A) ishonchnoma, tilxat, ariza
B) ma’lumotnoma, ariza, e’lon
C) tushuntirish xati, tilxat, hisobot
D)bildirishnoma, e’lon, tavsiyanoma

186. Qaysi hujjat turi kun tartibi, qaror kabi qismlardan iborat?

A) bayonnoma
B) dalolatnoma
C) e’lon
D) farmoyish

189.O‘z nomidan ish ko‘rish uchun yoziladigan vakolatli hujjat nima deb yuritiladi?

A) ishonchnoma
B) bildirishnoma
C) shartnoma
D) dalolatnoma

190. Quyidagi matn qaysi uslubga mansub? Parizodlar yana hotamni o't tashladilar. Bu tarzda uch martaba o'tning orasida kuydirdilar.

A) Badiiy uslub
B) So'zlashuv uslubi
C) Rasmiy uslub
D) Publitsistik uslub

191. Quyidagi matn qaysi uslubga mansub?

Men dunyoga kelgan kundanoq
Vatanim deb seni uyg'ondim
Odam baxti birgina senda
Bo'luriga mukammal qondim.
A) badiiy uslub
B) So'zlashuv uslubi
C) rasmiy uslub
D)publitsistik uslub

192. Berilgan matndan adabiy talaffuzdan chetlashgan so'z shakllarini aniqlang? U shu istiholaga borib, gapni boshqa yaqqa burdi:

– ... Shaharda dong chig'argan bir milisa oshpaz bor.
A) Yaqqa, chig'argan, milisa, oshpaz
B) Istihola
C) yaqqa
D) oshpaz

193. Buyruq, ko‘rsatma, farmoyish kabi hujjatlar xizmat mavqeyiga ko‘ra qanday hujjatlar hisoblanadi?

A) farmoyish hujjatlar
B) tashkiliy hujjatlar
C) ma’lumotsimon
D) axborot hujjatlar

194. Bosma ish qog‘oziga yoziladigan hujjatlar berilgan qatorni aniqlang.

A) ma’lumotnoma, shartnoma
B) ishonchnoma, farmoyish
C) dalolatnoma, buyruq
D) bayonnoma, xizmat yozishmalari

195. Qanday nutqni boy deyish mumkin?

A) Tilning ifoda vositalaridan foydalanilgan
B) So'zlarni o'z o'rniga qo'yishni
C) Nutq hamma vaqt aniq, ravshan bo'lishi
D) rasmiy nutqni

196. Matndagi tasviriy vositalarni aniqlang ?

Bugun erta turib tongni ko'rdim
Oq shohi ro'moli boshida
Ufq kiyintirib, go'zal falak
Sochini taraydi qoshida.

A) Oq shohi ro'moli

B) Tongni ko'rdim
C) Go'zal falak
D) Sochini taraydi

197. Matnning uslubini aniqlang? Suv molekulasi uch atomdan: bir atom kislorod va ikki atom vodoroddan iborat. Oqsil molekulasi bo'lsa, yuz minglab atomlardan tashkil topgandir.

A) Ilmiy
B) Badiiy
C) So'zlashuv
D) Publitsistik

198. «O’zbek tiliga davlat tili» maqomi qachon berilgan?

A) 1989 yil 21– oktabr
B) 1993 yil 2– sentabr
C) 1995 yil 24– avgust
D) 1995 yil 21– dekabr

199. «Davlat tili haqida»gi Qonun necha moddadan iborat?

A) 24 moddadan
B) 23 moddadan
C) 25 moddadan
D) 26 moddadan

200. Ishonchnomaning zaruriy qismlari nechta

A) 8 ta
B) 7 ta
C) 10 ta
D) 11 ta

201. Tavsiyanomaning oxirgi zaruriy qismi qaysi

A) muhr
B) imzo
C) sana
D) matn

202. Ikki yoki undan ortiq masalani o`z ichiga oladigan hujjat qaysi?

A) murakkab hujjat
B) sodda hujjat
C) tashqi hujjat
D) ichki hujjat

203. Hujjatlar mazmuniga ko`ra qaysi turlarga bo`linadi

A) sodda – murakkab
B) ichki– tashqi
C) namunaviy
D) qolibli

204. Qolibli hujjatlarga qaysi hujjat kiradi

A) hizmat safari guvohnomasi
B) ma`lumotnoma
C) dalolarnoma
D) tavsifnoma

205. Tuzishiga ko`ra hujjatlar nechiga bo`linadi?

A) 2 ga
B) 3 ga
C) 4 ga
D) 5 ga

206. Rasmiy uslubda qaysi so`z turkumidagi so`zlardan keng foydalaniladi

A) ot
B) fe`l
C) sifat
D) olmosh

207. Sharqda X– XIX asrlarda keng qo‘llangan hujjatlar qatorini belgilang.

A) yorliq, bitimlar, arznoma, vasiqa, tilxat
B) noma, tilxat, arznoma, vasiyatnoma, farmon
C) bildirgi, bitimlar, vasiqa, tilxat, vasiyatnoma
D) tilxat, arznoma, bitimlar, dalolatnoma

208. Hujjatlar matniga qo‘yiladigan eng muhim talablardan biri

A) xolislik
B) qisqalik
C) soddalik
D) mazmundorlik

209. Hujjatchilik tilining o‘ziga xos uslubi

A) aniqlik, ixchamlik, lo‘ndalik, mazmuniy to‘liqlik
B) oddiylik, xolislik, butunlik, aniqlik
C) soddalik, xolislik, butunlik, aniqlik, talabchanlik
D) xolislik, butunlik, aniqlik, mazmuniy to‘liqlik

210. Hujjatlar matnini tuzishda ... so‘z birikmalaridan ko‘proq foydalanish lozim.

A) turg‘unlashgan, qoliplashgan
B) turg‘unlashgan, so‘z birikmalaridan
C) qotib qolgan, qoliplashgan
D) qoliplashgan, erkin so‘zlardan

211. Tafakkur so’zining ma’nosi to’g’ri izohlangan qatorni toping.

A) Tafakkur – zohriy olamning inson miyasida umumlashgan, til bilan ifodalanadigan in’ikosi.
B) Tafakkur tilning borliq shakli.
C) Tafakkur fikrni ifodalash usuli.
D) Tafakkur borliqni idrok etish.

212. Til va tafakkur ayrim– ayrim holda mavjud bo’lishi mumkinmi?

A) Til tafakkurning mevalari va ma’naviy boyliklarini zamon va makonda abadiylashtiradi
B) Ular doimo bir– birini taqazo qiladi, bir– birining yashashi va rivojlanishiga yordam beradi.
C) Til va tafakkur ayrim– ayrim holda mavjud bo’lish mumkin..
D) Til nutq vositasi.

213. Diolog qaysi uslubga xos?

A) so’zlashuv va badiiy
B) so’zlashuv va ommabop
C) so’zlashuv va ilm
D) badiiy

214. Sharqda nechanchi yildan boshlab hujjatlar bilan ishlash keng tarqalgan?

A) X– XIX asr
B) V– VII asr
C) VIII– IX
D) X asr

215. XIX asr Qo’qon xonligida keng tarqalgan hujjatning nomini ko’rsating?

A) patta
B) ariza
C) xususiy hujjat
D) hisobot

216. Hujjatlarni o’zbek tilida yuritish haqidagi qonun qachon qabul qilindi?

A) 1994-yil
B) 1991-yil
C) 1989– yil
D) 1993

217. Hujjatlar yaratilish o’rniga ko’ra qanday hujjatlarga bo’linadi?

A) ichki va tashqi hujjatlar
B) murakkab hujjatlar
C) xususiy hujjatlar
D) sodda

218. Ish yuritishning tarixdagi dastlabki nomi.

A) munshaot
B) qolipli hujjat
C) muhrdor
D) munshiy

219. Bildirishnoma yo’nalishiga qarab nechaga bo’linadi?

A) 2 ga
B) 3 ga
C) 4 ga
D) 5 ga

220. Kadrlarning shaxsiy tarkibiga oid buyruqlar qanchagacha muddatga saqlanadi?

A) 40 yil
B) 20 yil
C) 30 yil
D) 50 yil

221. «Tavsiya qilaman», «Ruxsat beraman» kabi iboralar qaysi hujjatga tegishli?

A) farmoyish
B) dalolatnoma
C) hisobot.
D) Tilxat

222. Tarjimayi holga qo‘yiladigan qaysi talablar noto‘g‘ri?

A) barcha talablar to‘g‘ri
B) hikoya uslubida bo‘lib, I shaxs tilidan yoziladi
C) ma’lumotlar xronologiya asosida, aniq sanalar bilan beriladi
D) u bilan tanishgan kishi muallifning hayot yo‘li va faoliyati haqida tasavvurga ega bo‘lishi kerak

223. Mansabdor shaxsning talabi bilan yoziladigan hujjat nima?

A) talabnoma
B) buyruq
C) ariza
D) bayonnoma

224. Qaysi hujjat turlari yozilish shakliga ko‘ra o‘xshash?

A) tavsifnoma, tavsiyanoma
B) buyruq, bayonnoma, farmoyish
C) dalolatnoma, da’vo arizasi, shartnoma
D)tilxat, ishonchnoma, ma’lumotnoma

225. Qanday hollarda nutq to'g'ri bo'lmasligi mumkin?

A) Adabiy til normalari buzilsa.
B) Talaffuz normalari buzilsa
C) Adabiy til normalariga rioya qilinganda
D) Talaffuz normalariga rioya qilinsa

226. Rasmiy uslubda qanday matnlar tuziladi?

A) Hujjatlar, ish yuritish qog'ozlari
B) Qarorlar, idora hujjatlari, dostonlar
C) E'lonlar, she'rlar, romanlar
D)E'lonlar, qarorlar, qonunlar

227. Publitsistik uslubga xos xususiyatni toping?.

A) Mantiqiylik, izchillik
B) Ilmiylik, soddalik
C) tantanavorlik, jo'shqinlik
D) badiiylik

228. Ilmiy uslubga xos xususiyatni belgilang?.

A) So'z va atamalarni ko'proq qo'llash
B) Ko'chma ma'noli so'zlarni qo'llash
C) Eskirgan so'zlarni qo'llash
D) Neologizmlarni qo'llash.

229. Ish qog‘ozlari qanday yoziladi?

A) Barcha javoblar to‘g‘ri
B) qisqa, ravon, aniq va mantiqli bayon etiladi
C) hujjatning nomi yoki sarlavha to‘lig‘icha bosh harflar bilan yoziladi
D) matn I shaxs yoki III shaxs tilidan yoziladi

230. Hujjatchilik tilining o‘ziga xos uslubi

A) aniqlik, ixchamlik, lo‘ndalik, mazmuniy to‘liqlik
B) oddiylik, xolislik, butunlik, aniqlik
C) soddalik, xolislik, butunlik, aniqlik, talabchanlik
D) xolislik, butunlik, aniqlik, mazmuniy to‘liqlik

231. Hujjatning qaysi turida ma’lum bir davr mobaynidagi faoliyat natijalari aks ettiriladi?

A) hisobot
B) ma’lumotnoma
C) bildirgi
D) majlis bayoni.

232. Tarjimayi hol qaysi uslubda yoziladi?

A) rasmiy uslubda
B) publitsistik uslub
C) badiiy uslubda
D) ilmiy uslubda

233. Axborot qayd etilgan hamda uni vaqt va makonda uzatish imkonini beruvchi moddiy obyekt bu– …

A) hujjat
B) guvohnoma
C) dalil
D) xat

234. Hujjatning qaysi turida hujjat nomi ko‘rsatilmaydi?

A) xat
B) majlis bayonidan ko‘chirma
C) bildirgi
D) hisobot

235. Muayyan muassasaga yoki mansabdor shaxs nomiga biror iltimos, taklif yoki shikoyat mazmunida yoziladigan rasmiy hujjat –

A) ariza
B) ma’lumotnoma
C) tavsifnoma
D) tarjimayi hol

236. Tarjimayi holda fe’llarning qaysi zamon shakli qo‘llanadi?

A) hozirgi va o‘tgan zamon
B) faqat hozirgi zamon
C) hozirgi va kelasi zamon
D) faqat o‘tgan zamon

237. Qaysi hujjatda xodimning ijobiy va salbiy xislatlari ko‘rsatiladi?

A) tavsifnoma
B) bildirgi
C) tushuntirish xati
D) tarjimayi hol

238. Xizmat sohasidagi, xizmatga aloqador masalani, uning ba’zi bir jihatlarini yozma izohlovchi va muassasa rahbariga yoki yuqori tashkilotga yo‘llanuvchi hujjat -

A) bildirgi
B) dalolatnoma
C) tushuntirish xati
D) tilxat

239. Muassasa yoki ayrim shaxslar faoliyati bian bog‘liq biron– bir sodir bo‘lgan voqea, odisa, ish– harakatni yoki mavjud holatni tasdiqlash, unga guvohlik berish maqsadida bir necha kishi tomonidan tuzilgan hujjat– bu…

A) dalolatnoma
B) tilxat
C) tushuntirish xati
D) bildirgi

240. Rasmiylashtirish so‘zining rus tilidagi muqobilini toping.

A) oformlenie
B) polnomochie
C) vizirovat
D) delovoy

241. Dalolatnoma necha nusxada tuziladi?

A) bir nusxada
B) ikki nusxada
C) uch nusxada
D) nusxa olinmaydi

242. Dalolatnoma so‘zining rus tilidagi muqobilini toping.

A) akt
B) doverennost
C) fakt
D) isk

243. Ishonchnoma so‘zining rus tilidagi muqobilini toping.

A) doverennost
B) akt
C) fakt
D) isk

244. Tavsiyanoma so‘zining rus tilidagi muqobilini toping.

A) rekomendatsiya
B) xarakteristika
C) trebovanie
D) isk

245. Da’vo so‘zining rus tilidagi muqobilini toping.

A) trebovanie
B) xarakteristika
C) rekomendatsiya
D) Претензия

246. Tashkiliy hujjatlar berilgan qatorni ko‘rsating.

A) guvohnoma, nizom, shartnoma, yo‘riqnoma
B) buyruq, farmoyish, qaror, ko‘rsatma, farmon
C) hisobot, tilxat, ariza, tavsifnoma, e’lon
D) taklifnoma, telegramma, kafolat xati, iltimos xati

247. O‘zbekiston Respublikasi davlat tilida yoki boshqa tillarga mensimay yoki xusumat bilan qarashning taqiqlanishi «Davlat tili to’g’risida»gi qonunning nechanchi moddasida aks etgan,

A) 2– moddasida
B) 1– moddasida
C) 4– moddasida
D) 24– moddasida

248. «Tavsiya qilaman», «Ruxsat beraman» kabi iboralar qaysi hujjatga tegishli?

A) farmoyish
B) dalolatnoma
C) hisobot.
D) Tilxat

249. Shaxsiy hujjatlar qaysi qatorda to‘g‘ri yozilgan?

A) shaxsiy arizalar, shikoyat arizalar
B) ilova xat, eslatma xat, axborot xat
C) Tasdiq xat, so‘rov xat, ariza
D) Ishonchnoma, so‘rov xat

250. Ish kuchini yelga berma // yerga ber // jamg’armani selga berma // elga ber// Ushbu gapda // belgisi o’rniga qanday tinish belgilari qo’yiladi?

A) vergul, nuqtali vergul, vergul, undov
B) vergul, ikki nuqta, vergul, undov
C) vegul, nuqtali vergul, vergul, nuqta
D) tire, vergul, tire, nuqta

251. Yaxshini yomon dema // olishihg bo’lsa ham // Yomonni yaxshi dema // yaqining bo’lsa ham // Ushbu gapda // belgisi o’rniga qanday tinish belgilari qo’yiladi?

A) vergul, nuqtali vergul, vergul, nuqta
B) vergul, ikki nuqta, vergul, undov
C) tire, vergul, tire, nuqta
D) vergul, nuqtali vergul, vergul, undov

252. Qaysi tinish belgisining ishlatilishi qadimgi arab manbalariga borib taqaladi?

A) nuqta
B) vergul
C) qavs
D) qo’shtirnoq

253. Quyidagilardan qaysi biri tinish belgisining nomi emas?

A) uch nuqta
B) qavs
C) so’roq
D) undov

254. Quyidagilardan qaysi biri tinish belgisining nomi emas?

A) chiziqcha
B) qavs
C) so’roq
D) undov

255. Nuqta tinish belgisi sifatida qachondan ishlatila boshlagan?

A) XIX asr ikkinchi yarmidan
B) XIV asrdan
C) XX asr boshlaridan
D) 1917-yildan keyin

256. Qaysi belgi tinish belgisi sifatida XV asrda G’arbiy Yevropada ishlatila boshlagan?

A) vergul
B) so’roq
C) ikki nuqta
D) undov

257. O’zbekcha matnlarda so’roq belgisi qachondan boshlab uchraydi?

A) 1885-yildan
B) 1985-yildan
C) XIV asrdan
D) 1900-yildan

258. Qaysi tinish belgisi o’zbek yozuvida 1885-yildan boshlab uchraydi?

A) nuqtali vergul (;)
B) ikk nuqta (:)
C) qo’shtirnoq («»)
D) tire (–)

259. O’zbek yozuvida XIX asrning oxiri va XX asrning boshlaridan e’tiboran ishlatila boshlangan tinish belgisi qaysi?

A) ikki nuqta (:)
B) so’roq belgisi (?)
C) qo’shtirnoq («»)
D) undov belgisi (!)

260. Yolg’on o’rmonga o’xshaydi // o’rmonga qanchalik kirib boraversang, undan chiqib olishing ham qiyinlashadi. Ushbu gapda // belgisi o’rniga qanday tinish belgisi qo’yiladi?

A) ikki nuqta
B) vergul
C) tire
D) nuqtali vergul

261. Farovonlik istasang, baxtli bo’lganingda ham do’st-yor orttir // dengiz to’lib-toshsa ham daryo suviga muhtojdir. Ushbu gapda // belgisi o’rniga qanday tinish belgisi qo’yiladi?

A) tire
B) ikki nuqta
C) vergul
D) nuqtali vergul

262. Nuqta tinish belgisi sifatida qachondan ishlatila boshlagan?

A) XIX asr ikkinchi yarmidan
B) XIV asrdan
C) XX asr boshlaridan
D) 1917-yildan keyin

263. Qaysi belgi tinish belgisi sifatida XV asrda G’arbiy Yevropada ishlatila boshlagan?

A) vergul
B) so’roq
C) ikki nuqta
D) undov

264. Uyushiq bo’laklar guruhlanib, o’zaro vergullar yordamida bir-biridan ajratilganda, har bir guruh anglatuvchi so’zdan keyin qanday tinish belgisi ishlatiladi?

A) nuqtali vergul
B) nuqta
C) tire
D) ikki nuqta

265. Nuqtaning ishlatilishi haqidagi qaysi qoida noto’g’ri?

A) Ko’chirma gap darak, buyruq gap bo’lsa, undan so’ng nuqta qo’yiladi.
B) Butunning qismlarini sanash uchun qo’llanilgan arab raqamlaridan so’ng ham nuqta ishlatilishi mumkin.
C) Ba’zi bir hollarda yil, oy, kunni ifodalovchi raqamlardan so’ng ham nuqta qo’yilishi kuzatiladi.
D) Hisob-kitob ishlarida nuqta belgisidan ko’paytiruv alomati sifatida ham foydalaniladi.

266. Qayli tinish belgisi G’arbiy Yevropada XV asrdan boshlab ishlatila boshlangan?

A) vergul
B) so’roq
C) undov
D) nuqta

267. Qaysi tinish belgisi o’zbek tiliga rus tilidan o’tgan?

A) undov
B) nuqta
C) so’roq
D) vergul

297. Qaysi tinish belgisi dastlab «Turkiston viloyatining gazeti»da 1873-yilda ishlatilgan?

A) qavs
B) vergul
C) so’roq
D) undov

298. So’zlovchining cheksiz his-hayajonini, beqiyos tabiat manzaralarini ifodalash uchun qanday tinish belgisi ishlatiladi?

A) ko’p nuqta
B) qavs
C) so’roq
D) undov

299. Quyidagi tinish belgilarning qaysi birlari uyishiq bo’lakli gaplarda ishlatiladi? 1) vergul 2) ikki nuqta 3) nuqtali vergul 4) tire.

A) 1, 2, 3, 4
B) 1, 2, 3
C) 1, 2, 4
D) 1, 2

300. Alloh bir meniki emas, barchamizniki, dedi chol ovozini bir parda ko‘tarib, Siz nomusulmon odamga o‘xshab so‘zlar ekansiz. (T.Malik) Ushbu ko’chirma gapli qo’shma gapda ishlatilishi zarur bo’lgan tinish belgilari sxemasi qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?

A) «K, - M. - K».
B) «K», - M.
C) «K!» - M: «K».
D) M: «K», - M.

301. . Eh, bu yerning nimasini aytasan // xayoldagi jannatning xuddi o’zi. (H.G’.) Mazkur qo’shma gapdagi // belgisi o’rniga qanday tinish belgisi qo’yiladi?

A) tire
B) vergul
C) ikki nuqta
D) nuqtali vergul

302. Kanalning ikki qirg‘og’ida g‘uj-g‘uj bo‘lib turgan odamlar // erkaklar, ayollar va bolalar shod-xurram, suvning orqasidan, Bekbo‘taning orqasidan chopib borardilar. Ushbu gapda // belgisi o’rniga qanday tinish belgisi qo’yiladi?

A) ikki nuqta
B) vergul
C) nuqtali vergul
D) tire

303. Oldin mutaxassis-olimlar // geologlar, gidrogeologlar, geodezistlar keldilar. Ushbu gapda // belgisi o’rniga qanday tinish belgisi qo’yiladi?

A) ikki nuqta
B) vergul
C) nuqtali vergul
D) tire

304. Bir necha nafas shunday turgach, ko‘zlarini ochdi // nur yo‘qolibdi. Ushbu gapda // belgisi o’rniga qanday tinish belgisi qo’yiladi?

A) ikki nuqta
B) vergul
C) nuqtali vergul
D) tire

305. «Davlat tili haqida»gi qonunning nechanchi moddasida Respublikaning ma’muriy-hududiy birliklari, maydonlar, ko’chalar va geografik obyektlarning nomlari davlat tilida aks ettiriladi, deb yozilgan?

A) 22-moddasida
B) 7-moddasida
C) 3-moddasida
D) 23-moddasida

306. «Davlat tili rasmiy amal qiladigan doiralarda o’zbek adabiy tilining amaldagi ilmiy qoidalari va normalariga rioya etiladi» - deb «Davlat tili to’g’risida»gi qonunning nechanchi moddasida yozilgan?

A) 7-moddasida
B) 10-moddasida
C) 4-moddasida
D) 3-moddasida

307. «Davlat tili to’g’risida»gi qonun nechta moddadan iborat?

A) 24 modda
B) 19 modda
C) 14 modda
D) 26 modda

308. Eng yirik sintaktik birlik...

A) matn
B) murakkab qo’shma gap
C) qo’shma gap
D) so‘z birikmasi zanjiri

309. Matnning eng kichik birligi nima?

A) gap
B) qo’shimcha
C) so’z
D) so’z birikmasi

310. Bir necha gaplarning o’zaro grammatik va mazmuniy bog’lanishidan tashkil topgan, mazmuniy yaxlitlikka ega bo’lgan qo’shma gaplarga nisbatan yirikroq yozma va og’zaki nutq parchasi nima hisoblanadi?

A) mikromatn
B) murakkab qo’shma gap
C) makromatn
D) qismlari uyushgan murakkab qo’shma gap

311. Matn tarkibidagi gap­larni bo’glovchi vositalarni belgilang. 1) bog’lovchilar; 2) bog’lovchi vazifasidagi ayrim so’zlar; 3) takroriy bo’laklar; 4) olmoshlar; 5) sinonimlar.

A) 1, 2, 3, 4, 5
B) 1, 2
C) 1, 2, 3
D) 1
312. Qaysi nutq uslublarining ham yozma, ham og’zaki shakli mavjud? 1) so’zlashuv uslubi, 2) publitsistik uslub, 3) ilmiy uslub, 4) badiiy uslub, 5) rasmiy uslub.
A) 1, 2, 5
B) 2
C) 1, 2, 3, 4, 5
D) 1, 2, 4

313. Radioeshittirishlar, televideniye ko’rsatuvlari qanday nutq uslubida olib boriladi?

A) publitsistik uslubda
B) so’zlashuv uslubida
C) rasmiy uslubda
D) badiiy uslubda

314. Muayyan ijtimoiy masalalarga faol munosabatda bo’lishlik, hozirjavoblik, ta’sirchanlik belgilari qaysi uslub uchun xos?

A) publitsistik uslub
B) so’zlashuv uslub
C) rasmiy uslub
D) badiiy uslub

315. ...uslubning o’ziga xos xususiyati shundaki, unda adabiy tilning barcha imkoniyatlarini o’z ichiga olish bilan birga, o’zbek shevalariga, kasb-hunarga doir leksik birliklar, bugungi kundalik iste’moldan chiqib ketgan tarixiy so’zlar ham personajlar nutqi orqali ishlatila beradi.

A) publitsistik
B) badiiy
C) so’zlashuv
D) ilmiy

316. Adabiy tilning ijtimoiy hayotning ma’lum sohasi doirasida qo’llaniladigan bir necha ko’rinishlari nima hisoblanadi?

A) nutq uslublari
B) nutq shakllari
C) yozma nutq
D) nutq turlari

317. Qaysi nutq uslubi faqat og’zaki nutqqa xos?

A) so’zlashuv uslubi
B) badiiy uslub
C) rasmiy uslub
D) barcha nutq uslublari og’zaki nutqqa ham xos bo’ladi

318. So’zlashuv uslubining o’zi qanday turga bo’linadi?

A) adabiy so’zlashuv uslubi va oddiy so’zlashuv us­lubi
B) adabiy so’zlashuv uslubi va erkin so’zlashuv uslubi
C) badiiy so’zlashuv uslubi va oddiy so’zlashuv uslubi
D) adabiy so’zlashuv uslubi va og’zaki so’zlashuv uslubi

319. Otasi yoki u tengi boshqa kishiga «paxan», «boboy», onalariga «babulya», «babushka», «kampirsho», aka-ukalariga nisbatan «brat», «bratan», «bratishka» deb murojaat qilish qaysi nutq uslubiga xoslikni bildiradi?

A) so’zlashuv uslubi
B) ilmiy uslub
C) rasmiy uslub
D) publitistik uslub

320. Sof qonunchilik uslubiga kirmaydiganini aniqlang.

A) dalolatnoma
B) farmon
C) fuqarolik va jinoiy aktlar
D) qonun

321. Idoraviy – devonxona uslubiga oid hujjatni aniqlang.

A) ishonchnoma
B) bitim
C) konvensiya
D) bayonotnoma

322. . Rasmiy uslubga mansub qaysi hujjatda birinchi gapning kesimi gap boshida keladi?

A) ma’lumotnoma
B) talabnoma
C) bildirgi
D) tavsifnoma

323. Qaysi uslub tilning ikki vazifasi – axborot uzatish va da’vat etish, buyurish vazifasini amalga oshiradi?

A) rasmiy uslub
B) publitsistik uslub
C) ilmiy uslub
D) badiiy uslub

324. Shevaga xos so‘zlar deb nimaga aytiladi?

A) bir tilning ma’lum hududiga xos bo‘lib, boshqa joylarda o‘zgacha nom bilan yuritiladigan so‘zlarga
B) ma’lum bir hududdagina ishlatilib, olimlar tomonidan qayta ishlab turiladigan so‘zlarga
C) ma’lum bir hududdagina ishlatilib, ular uchun tushunarli bo‘lgan va sayqallangan so‘zlarga
D) yuqoridagilarning barchasi to‘g‘ri

325. Shevaga xos so‘zlardan nechtasi adabiy til uchun me’yor sifatida qabul qilinadi?

A) faqat bittasi
B) ikkatasi
C) ma’nosiga ko‘ra qaysisi to‘g‘ri kelsa o‘shanisi
D) me’yor sifatida qabul qilinmaydi

326. Quyidagi qaysi qatorda shevaga xos so‘z ishtirok etgan gap berilgan?

A) U bolishni yoniga qo‘yib, unga yonboshlab xayol surardi.
B) Qisqa vaqt ichida gimnaziyaga zamonaviy kompyuterlar keltirildi.
C) Qozi gunohkorni tutib kelishni mirshablariga buyurdi.
D) U bilan gaplashish uchun, albatta, tilmoch kerak bo‘ladi.

327. Inak, uy kabi shevaga xos so‘zlar adabiy tilda qanday nomlanadi?

A) sigir
B) buzoq
C) novvos
D) ho‘kiz

328. Kallapo‘sh, qalpoq, do‘ppi, takya – ushbu shevaga xos so‘zlarning qaysi biri adabiy tilga qabul qilingan?

A) do‘ppi
B) qalpoq
C) kallapo‘sh
D) takya

329. Xorazm shevasida ishlatiladigan yumurta so‘zining adabiy tildagi muqobili qaysi?

A) tuxum
B) umurtqa
C) mayak
D) qovurg‘a

330. Buxoro shevasida – mo‘rcha, Xorazmda – qarindja deb nomlanadigan so‘zning adabiy tildagi muqobili qaysi?

A) chumoli
B) mo‘rcha
C) chigirtka
D) chivin

331. Quyidagi qatorda shevaga xos so‘z va variantdoshi bo‘lgan adabiy so‘z to‘g‘ri berilgan qatorni aniqlang?

A) barchasi to‘g‘ri
B) shoti - narvon
C) mo‘rcha - chumoli
D) uchak - tom

332. Jamiyatdan uzilgan, insonlarning o‘zaro aloqasiga xizmat qilmaydigan til…?

A) o‘lik til
B) eskirgan til
C) noadabiy til
D) buzilgan til

333. Og‘zaki nutqda nima to‘g‘ri tallaffuz me’yori sanaladi?

A) yuqoridagilarning barchasi to‘g‘ri
B) bir necha talaffuz qilinuvchi qo‘shimchalardan adabiy tilga qabul qilingan bittasi to‘g‘ri talaffuz me’yori sanaladi
C) bir necha talaffuz qilinuvchi so‘zlarlardan adabiy tilga qabul qilingan bittasi to‘g‘ri talaffuz me’yori sanaladi
D) bir necha talaffuz qilinuvchi tovushlardan adabiy tilga qabul qilingan bittasi to‘g‘ri talaffuz me’yori sanaladi

334. Yozma nutqda nima imlo me’yori sanaladi?

A) yuqoridagilarning barchasi to‘g‘ri
B) bir necha xil yoziluvchi qo‘shimchalardan adabiy tilga qabul qilingan bittasi imlo me’yori sanaladi
C) bir necha xil yoziluvchi so‘zlardan adabiy tilga qabul qilingan bittasi imlo me’yori sanaladi
D) bir necha xil yoziluvchi tovushlardan adabiy tilga qabul qilingan bittasi imlo me’yori sanaladi
335. Qaysi qatordagi so‘zlar imloviy jihatdan to‘g‘ri yozilmagan?
A) kulgu, shovillamoq
B) uyqu, uchun
C) butun, supirmoq
D) quvir, kulgi

336. Qaysi gapda imloviy xatoga yo‘l qo‘yilgan?

A) O‘zga elda shox bo‘lguncha, o‘z yurtingda gado bo‘l.
B) O‘ziga boqma, so‘ziga boq.
C) O‘zini bilmagan o‘zgani bilmas.
D) O‘zingni er bilsang, o‘zgani sher bil.

337. Qaysi qatorda berilgan juftlik so‘zlarning biri imlo qoidasiga ko‘ra xato yozilgan?

A) barchasi to‘g‘ri yozilgan
B) bob – bop
C) dur – tur
D) eg – ek

338. Qaysi gapda imloviy xatoga yo‘l qo‘yilgan?

A) Daraxtni yer kukartiradi, odamni – el.
B) Obod va ozod Vatan bizniki.
C) Do‘stsiz boshim- tuzsiz oshim.
D) Sog‘lom tanda sog‘ aql.

339. Qaysi gapda imloviy xatoga yo‘l qo‘yilgan?

A) Kattaga xurmatda bo‘l, kichikka izzatda bo‘l.
B) Do‘stsiz boshim – tuzsiz oshim.
C) Sayoq yursang, tayoq yeysan.
D) O‘zbekiston – yer yuzining jannati.

340. Qaysi qatordagi so‘z to‘g‘ri yozilgan?

A) mahsulot
B) hayol
C) saxna
D) sahiy

341. Imlo lug‘ati deb qanaqa lug‘atga aytiladi?

A) so‘zlarning to‘g‘ri yozilishini ko‘rsatuvchi lug‘at
B) tildagi barcha so‘zlarning qanday ma’nolarini bildirishini tanishtiruvchi lug‘at
C) bir tildagi so‘z ikkinchi tilda qanday so‘zga teng kelishini ko‘rsatuvchi lug‘at
D) so‘zlarning to‘g‘ri talaffuz qilinishini ko‘rsatuvchi lug‘at

342. Quyidagi qaysi qatordagi so‘zlar imlosida xato mavjud?

A) xarf, xalol, xavaskor, suxbat
B) ogox, xarf, xalol, shaxta
C) uhlamoq, xayvonot, shoh
D) no‘hat, shahta, hatar, paxta

343. Punktuatsiyada nima o‘rganiladi?

A) Tinish belgilari va ularni yozma nutqda to‘g‘ri qo‘llash
B) Gaplarda undov va so‘roq belgilarining to‘g‘ri qo‘llanishi
C) Iboralar va turg‘un birikmalar
D) Juft va takroriy so‘zlarda tirening qo‘llanilishi

344. His-hayajon gaplar so‘roq gaplardan yasalsa qanday tinish belgisi qo‘yiladi?

A) avval so‘roq, keyin undov belgisi
B) avval undov, keyin so‘roq belgisi
C) faqat undov belgisi
D) faqat so‘roq belgisi

345. Umumlashtiruvchi so‘z uyushiq bo‘laklaridan oldin va keyin kelsa tinish belgilari qanday holatda bo‘ladi?

A) oldin kelsa ikki nuqta, keyin kelsa undan oldin tire
B) oldin kelsa tire, keyin kelsa undan oldin ikki nuqta
C) uyushiq bo‘laklarning har ikki tarafidan tire
D) A va B

346. Undalmali gaplarda tinish belgilar qanaqa qo‘llaniladi?

*A) qayerda kelishidan qat’iy nazar gapdan vergul bilan ajratiladi
B) boshida va oxirida kelib, tinish belgilari bilan gapdan ajratiladi
C) o‘rtasida kelib, tinish belgilari bilan gapdan ajratiladi
D) faqat oxirida kelib, tinish belgilari bilan gapdan ajratiladi

348. Undalmalardan so‘ng qachon undov belgisi qo‘yiladi?

A) his-hayajon bilan aytilsa
B) gapning oxirida kelsa
C) gapning boshida kelsa
D) A va B

349. Yurt tinch // sen tinch. Ushbu qo‘shma gapdagi // belgisi o‘rnida qanday tinish belgisi qo‘yiladi?

A) tire
B) vergul
C) nuqtali vergul
D) hech qanday tinish belgisi qo‘yilmaydi

350. Ko‘chirma gap muallif gapining o‘rtasida kelsa tinish belgisi qanday qo‘yiladi?

A) M: «K», - m.
B) M: «K»? – m.
C) M: «K»! – m.
D) M, «K», -m.

351. Ko‘chirma gap muallif gapining oxirida kelsa tinish belgisi qanday qo‘yiladi?

A) M: «K».
B) M: «K»?
C) M, «K».
D) M: «K»!

352. Muallif gapi ko‘chirma gapning boshida kelsa tinish belgisi qanday qo‘yiladi?

A) M: «K».
B) M: «K»?
C) M, «K».
D) M: «K»!

353. Muallif gapi ko‘chirma gapning o‘rtasida kelsa tinish belgisi qanday qo‘yiladi?

A) «K, - M, - k».
B) «K: M, - k».
C) «K, -M, -k»!
D) «K, -M: k».

354. Muallif gapi ko‘chirma gapning oxirida kelsa tinish belgisi qanday qo‘yiladi?

A) «K», - m.
B) «K»! – m.
C) «K» - m.
D) «K»? - m.

355. Monolog deb nimaga aytiladi?

A) bir kishining nutqi
B) ikki kishining nutqi
C) uch kishining nutqi
D) ko‘p kishining nutqi

356. Dialogda tinish belgilari qanday qo‘yiladi?

A) har bir gap tire bilan boshlanadi
B) har bir gap qo‘shtirnoqqa olinadi
C) ko‘chirma gapli qo‘shma gap tinish belgilaridek qo‘yilaveradi
D) to‘g‘ridan to‘g‘ri yozib ketilaveradi

357. Og’zaki nutqdan qayerlarda foydalaniladi?

A) barchasi to‘g‘ri
B) radio va telefonda
C) uy-oila muomalasida
D) o‘zaro suhbatlarda va ma‘ruzalarda

358. Har qanday nutqning bosh fazilati to’g’ri ko’rsatilgan javobni toping.

A) B, C
B) jumlaning to‘g‘ri, ravon hamda ta‘sirli tuzilishi
C) fikrning aniq va tushunarli bo‘lishi
D) qisqa va ixcham bo’lishi

359. O’zbek tilida keng qo’llanadigan inglizcha so’zlarning to’g’ri yozilishini qaysi lug’at orqali bilishimiz mumkin?

A) O‘zbek tilining izohli lug‘ati
B) "Ingliz tilning imlo lug’ati"
C) "Inglizcha-o’zbekcha lug’at"
D) "O’zbek tilining imlo lug’alt"

360. Qaysi qatorda h tovushi noto’g’ri ishlatilgan?

A) Barcha javoblarda noto‘g‘ri qo‘llangan.
B) sahiy, hislat, xavf
C) xazon, hislat, sahiy
D) hislat, xursand, xurofot

361. Qaysi qatordagi so’zlarning bo’sh o’rinlari h harfi bilan to’ldirilishi kerak?

A) de…qon, ze...n, e...rom
B) i...roj, si..., i...tiyor
C) i…los, mi..., i...cham
D) ri...ta, so’...ta, i...tilof

362. Qaysi qatordagi so’zlarning bo’sh o’rinlari e harfi bilan to’ldirilishi kerak?

A) …’tibor, z...hn, m...‘roj
B) ...htiros, …htirom, f...qh
C) b...hush, b...hi, m...x
D) …‘zoz, r...xta, om...xti

363. Xato yozilgan so’zlar qatorini toping.

A) qo‘qisdan, shaxanshoh
B) qaytadan, hoynahoy
C) qiymatbaho, hoy-u havas
D) qaytatdan, xushta‘b

364. Qaysi qatordagi so’z imlo qoidalariga ko’ra xato yozilgan?

A) hatti-harakat
B) hayhot
C) xushhol
D) xohlovchi

365. Qaysi so’zda tutuq (‘) belgisi noo’rin qo’llangan?

A) ta‘ma qilmoq
B) ta‘m bilmoq
C) ta‘zirini bermoq
D) ta‘riflamoq

366. Quyida berilgan so’zlarning qaysi biri imlo qoidasiga ko’ra xato yozilgan? 1) taqsim; 2) taxsim; 3) taxlit; 4) taqlid; 5) ta‘qirlamoq; 6) taqazo etmoq.

A) 2, 5, 6
B) 1, 4, 5, 6
C) 2, 3, 5, 6
D) 1, 3, 5, 6

367. Qaysi so’z imlo qoidasiga ko’ra noto’g’ri yozilgan?

A) istehzomuz
B) bazo‘r
C) bazur
D) berkinish

368. Imlo qoidasiga ko’ra xato yozilgan so’zni toping.

A) hazil-huzil
B) quvalamoq
C) qavm-qarindosh
D) shosupa

369. Qaysi juftlikda so’zlar xato yozilgan?

A) mo’‘tadil, mo’‘tabar
B) tana, ta’na
C) nasha, nash’a
D) surat, sur‘at