Vasiylik va homiylikni o`rnatish tartibi

• Vasiylik va homiylik majburiyatlarini bevosita amalga oshirish uchun vasiylik va homiylik organi vasiy yoki homiy tayinlaydi.
• Vasiy va homiy etib voyaga yetgan har ikki jinsdagi fuqarolar ularning roziligi bilangina tayinlanishi mumkin.

Vasiylik va homiylik tayinlash lozimligi vasiylik va homiylik organlariga ma`lum bo`lgan vaqtdan boshlab bir oydan kechiktirmay vasiy yoki homiy tayinlanishi lozim.

• Vasiylik va homiylik tayinlash lozimligi vasiylik va homiylik organlariga ma`lum bo`lgan vaqtdan boshlab bir oydan kechiktirmay vasiy yoki homiy tayinlanishi lozim.
• Vasiy yoki homiyni tayinlash vaqtida uning shaxsiy fazilatlari, tegishli majburiyatlarni bajarishga qobiliyati, mazkur shaxs bilan vasiylik va homiylikka muhtoj shaxs o`rtasidagi munosabatlar, shuningdek vasiylik va homiylikka olinuvchining o`z xohishi e`tiborga olinishi lozim.
• Vasiylik va homiylik ota-onasining qaramog`idan mahrum bo`lgan bolalarga ta`minot berish, ularni tarbiyalash va ularga ta`lim berish, shuningdek, bunday bolalarning shaxsiy hamda mulkiy huquq va manfaatlarini himoya qilish uchun belgilanadi.

Vasiylik va homiylik tuman yoki shahar hokimining qarori bilan belgilanadi.

• Vasiylik va homiylik tuman yoki shahar hokimining qarori bilan belgilanadi.
• O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999 yil 12 apreldagi 171-sonli qarori bilan tasdiqlangan «O`zbekiston Respublikasida vasiylik va homiylik to`g`risidagi Nizom»ga ko`ra, vasiylik va homiylik vazifalarini amalga oshiruvchi organlar tavsiyasiga ko`ra tuman yoki shahar hokimining qarori bilan belgilanadi.
• O`n sakkiz yoshga to`lmagan ota-ona qaramog`idan mahrum bo`lgan vasiylik va homiylikka muhtoj voyaga yetmagan bolalarni aniqlash, hisobga olish, joylashtirish, ularning huquq va manfaatlarini himoya qilish singari vasiylik va homiylik vazifalarini amalga oshirish – xalq ta`lim bo`limlariga, sud tomonidan muomalaga layoqatsiz yoki muomala layoqati cheklangan deb topilgan shaxslarga nisbatan - sog`liqni saqlash bo`limlariga, sog`lig`ining yomonligi sababli homiy tayinlanishiga muhtoj muomalaga layoqatli shaxslarga nisbatan – ijtimoiy ta`minot bo`limlari zimmasiga yuklatiladi.

Vasiylik o`n to`rt yoshga to`lmagan bolalarga va sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb topilgan shaxslarga nisbatan belgilanadi.

• Vasiylik o`n to`rt yoshga to`lmagan bolalarga va sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb topilgan shaxslarga nisbatan belgilanadi.
• Homiylik o`n to`rt yoshdan o`n sakkiz yoshgacha bo`lgan voyaga yetmaganlarga, shuningdek, sud tomonidan muomala layoqati cheklangan deb topilgan shaxslarga nisbatan belgilanadi.
• Sog`lig`ining yomonligi sababli mustaqil ravishda o`z huquqlarini amalga oshira olmaydigan va majburiyatlarini bajara olmaydigan voyaga yetgan muomalaga layoqatli shaxslarga nisbatan homiylik shu shaxslarning iltimosiga binoan belgilanishi mumkin.

Vasiylik va homiylik majburiyatlarini bevosita amalga oshirish uchun vasiylik va homiylik organi vasiy yoki homiy tayinlaydi.

• Vasiylik va homiylik majburiyatlarini bevosita amalga oshirish uchun vasiylik va homiylik organi vasiy yoki homiy tayinlaydi.
• Vasiy yoki homiy etib voyaga yetgan har ikki jinsdagi fuqarolar ularning roziligi bilangina tayinlanishi mumkin.
• Vasiylik va homiylik tayinlash lozimligi vasiylik va homiylik organlariga ma`lum bo`lgan vaqtdan boshlab bir oydan kechiktirmay vasiy yoki homiy tayinlanishi lozim.
• Quyidagi shaxslar vasiy va homiy qilib tayinlanishi mumkin emas:
• ota-onalik huquqidan mahrum qilinganlar yoki ota-onalik huquqi cheklanganlar;
• qonunda belgilangan tartibda muomalaga layoqatsiz yoki muomala layoqati cheklangan deb topilganlar;
• sobiq farzandlikka oluvchilar, agar farzandlikka olganligi ushbu Kodeks 169-moddasining birinchi qismida nazarda tutilgan asoslar bo`yicha bekor qilingan bo`lsa;
• qonun bilan zimmalariga yuklatilgan majburiyatlarini lozim darajada bajarmaganliklari yoki o`z huquqlarini suiste`mol qilganliklari uchun vasiylik yoki homiylik vazifalaridan chetlatilganlar;
• qasddan sodir etgan jinoyati uchun ilgari hukm qilinganlar.

vasiy yoki vasiylikdan shaxs vafot etganda;

• vasiy yoki vasiylikdan shaxs vafot etganda;
• voyaga yetmaganlarga nisbatan – ular o`n to`rt yoshga to`lganda yoki ular ota-onasi tarbiyasiga qaytarilganda;
• qonunda belgilangan tartibda muomalaga layoqatsiz deb topilganlar uchun – ularning muomala layoqati sud tomonidan taqiqlangan taqdirda tugaydi.

Voyaga yetmagan bola o`n to`rt yoshga to`lganligi sababli vasiylik tugaganida vasiy vazifasini bajaruvchi shaxs maxsus tayinlanmasdan voyaga yetmagan shaxsning homiysi bo`lib qoladi.

• Voyaga yetmagan bola o`n to`rt yoshga to`lganligi sababli vasiylik tugaganida vasiy vazifasini bajaruvchi shaxs maxsus tayinlanmasdan voyaga yetmagan shaxsning homiysi bo`lib qoladi.
• Homiylik quyidagi hollarda tugaydi:
• homiy yoki homiylikdagi shaxs vafot etganida;
• homiylikdagi shaxs voyaga yetganda;
• homiylikdagi shaxs ota-onasiga qaytarilganida;
• homiylikdagi shaxs nikohga kirganda;
• voyaga yetmagan shaxs to`la muomalaga layoqatli deb e`lon qilinganda (emansipatsiya);
• fuqaroning muomala layoqatini cheklash haqidagi sudning hal qiluv qarori bekor qilinganda;
• homiylikdagi voyaga yetgan shaxsning sog`lig`i yaxshilanganligi tufayli u mustaqil ravishda o`z huquqlarini amalga oshirish va majburiyatlarini bajarish imkoniyatiga ega bo`lganda tugaydi.

 

•  
• Ota-ona qaramog`idan mahrum bo`lgan voyaga yetmagan bolalar, shu jumladan tarbiya va davolash muassasalarida, shuningdek, aholini ijtimoiy himoyalash muassasalaridagi bolalar oilaga tarbiyaga beriladi.