XdbhMilliy g`oyasi va milliy mafkurani

xdbhMilliy g`oyasi va milliy mafkurani

aholi, ayniqsa, yoshlar ongiga singdirishga halaqit qilayotgan sabablardan yana

biri-barcha teng ravishda bu jarayonga tortilmayapti. Jumladan, agar hozir

mamlakatimizda 500 mingdan ortiq o`g`il-qizlar maktab, kasb-hunar kollejlari,

litseylarni bitirib chiqayotgan va ularning taxminan 10 foizigina oliy o`quv

yurtlarida ta`lim olayotgan bo`lsalar, unda yoshlarning katta qismi milliy istiqlol

g`oyasini o`z ongiga tizimli ravishda va maqsadli tarzda singdirish huquqidan

mahrum bo`lib qolmoqda. Bu juda muhim muammo. Ta`lim tizimiga jalb

etilganlar, odatda, yoshlarning eng ijtimoiy faol qismi hisoblanadi. Romen Rollenning ta`kidlashicha

«Haqiqat hamma halqlar uchun yagonadir. Ammo har bir halqning o`z yolg`onlari

bor va ularni milliy mentalitet, deb ataydilar», deganida ma`lum haqiqat aholida,

ayniqsa yoshlarda tashabbusni va faollikni oshirishga, o`zining individual

qobiliyatlarini namoyon etishga qaratilgan urf-odatlarimiz, qadriyatlarimiz borki,

ularning mazmun-mohiyatini qaytadan taxlil etish payti keldi. Axir, qadriyatlar va

urf-odatlar o`zgarmas emasku! Ular yangilanishi, yangi sifatlar bilan boyishi,

boshqa davlat va xalqlarning ilg`or tajribasini ijodiy ravishda o`zlashtirilishi

mumkinligini ham esdan chiqarmaslik muhimdir

8

. sog`lom ehtiyoj insonda tafakkur islohotlarini amalga

oshirishga sharoit yaratadi. Shu nuqtai nazardan olganda milliy istiqlol g`oyasining

real kuchga aylanishi uchun sog`lom ehtiyojlarni shakllantirishga harakat qilish

lozim biz yuqorida milliy g`oyasi va mafkurani aholi ongiga singdirishga safarbar

etilgag vositasini sanab o`tdik. qayd etish lozimki, ularning har biri o`ziga xos

usul va yo`l bilan tanlangan vazifani bajarishga haqlidir. Ammo, adolat yuzasidan

aytish kerakki, ushub vositalar o`rtasida o`zaro muvofiqlikda ishlash mexanizmi

yo`q. Masalan, milliy istiqlol g`oyasini targ`ib etish va uni aholi e`tiqodiga

aylantirishda siyosiy partiyalarning o`rni va roli kattadir.

123Yurtimizda istiqomat qiluvchi barcha insonlar uchun millati, tili va dinidan qat`i

nazar, munosib qayot sharoiti yaratib berish, rivojlangan demokratik

mamlakatlardagi kafolatlanadigan turmush darajasi va erkinliklarni ta`minlash. Va

shu asosda ¡zbekistonning jahon hamjamiyatida, munosib o’rin egallashiga

erishish". Buning uchun siyosat so?asida, iqtisodiy va ma`naviy yo’nalishlarda

nimalar qilish lozim ekanligi to’g’risida ham o’sha suhbatda batafsil javoblar

berilgan

Millat o`z kuchini, taraqqiyoti zaminlarini avvalo yosh avlod orqali topadi va

rivojlanadi. Jamiyatning eng o`zgaruvchan va harakatchan qatlamini jamoaga va

jamiyatga xos qilib tarbiyalash, intelektual salohiyatini oshirish, milliy

ana`analarimiz, qadriyatlarimizni asrab-avaylashning asosiy tashuvchilari yoshlar

hisoblanadi. O`zbekistonda ular aholining 64% (17 mln.) ni tashkil qilib, juda katta

strategik kuch sifatida namoyon bo`lmoqda. Milliy g`oyani aynan shu qatlam

orasida targ`ib qilish, ularning ongiga singdirib, ishonch va e`tiqodga aylanib

borishining bir qancha o`ziga xos jihatlari mavjud. Bu jihatlar davlatimizning

kelajakdagi taraqqiyotini belgilab beruvchi asosiy manbalaridan biridir.

Birinchidan, milliy g`oya bir tomondan yoshlarni o`zini ob`ekti sifatida qarasa,

ikkinchi tomondan yoshlar milliy g`oyani asosiy tashuvchilari va bir paytning

o`zida keyingi avlodga etkazib beruvchilari hisoblanadilar. Uchinchidan, yoshlar

qanchalik darajada milliy g`oya bilan qurollangan va uning mazmun mohi yatini

anglagan bo`lsalar, bugungi kunda avj olgan ―mafkuraviy ta`sirlar‖ning oldi

olingan bo`ladi. I.A.Karimov: ―Barchamizga ayon bo`lishi kerakki, qaerdaki

beparvolik va loqaydlik hukm sursa, eng dolzarb masalalar o`zbo`larchilikka

tashlab qo`yilsa, o`sha erda ma`naviyat ojiz va zaif nuqtaga aylanadi. Va aksinchaqaerda xushyorlik va jonkuyarlik, yuksak aql-idrok va tafakkur hukmron bo`lsa,

o`sha erda ma`naviyat qudratli kuchga aylanadi‖

9

. degan edi. Aynan yuqoridagi

holatlar milliy g`oya va yoshlarni o`zaro bog`liqligini belgilab beradi. Boshqacha

qilib aytganda, milliy g`oya qanchalik mazmunli, har bir kishining uzoqqa

mo`ljallangan maqsad va manfaatlari, pirovardida esa, millatning istiqbolini

belgilashga xizmat qiladigan bo`lsa, uni yoshlar shunchalik tez qabul qiladi va

unga nisbatan ijobiy munosabati shakllandi.