” 2020 yil Elektr stantsiya va podstantsiyalarni elektr asbob uskunalari fanidan Olot-2020

Электр машинали уйғотгичлар
Қўзғатиш тизимлари 2 гуруҳга бўлинади:
1). Мустақил қўзғатишли,
2). Ўз–ўзидан қўзғатишли.
Биринчи гуруҳга ўзгарувчан ва ўзгармас токда ишловчи барча электр машинали қўзғатгичлар киради. Иккинчи гуруҳга бевосита генератор чиқишларига махсус пасайтирувчи трансформатор орқали уланган қўзғатиш тизимлари киради.
Ишлаши тармоқ ҳолатига боғлиқ бўлмаганлиги учун мустақил қўзғатишли қўзғатиш тизимлари кенг тарқалган.
Ҳозирги пайтда генераторларда қуйидаги қўзғатиш тизимлари қўлланилади:
1). Ўзгармас ток электр машинали;
2). Ююқори давртезликли;
3). Тиристорли;
4). Чўткасиз қ.с.
Ўзгармас ток машинали қўзғатиш тизимлари 150 МВт қувватгача бўлган генераторларда ишлатилади. Бу қўзғатиш тизимларининг камчилиги уларнинг қўзғатиш токини ўсиб бориш тезлигини юқори эмаслиги.
Катта қувватли генераторларда ярим ўтказгичли тўғрилагичли қўзғатиш тизимларидан фойдаланилади. Бунда генератор билан битта валга қўшимча генератор уланган булиб, унинг кучланиши тўғрилагичлар орқали ротор чўлғамларига узатилади.
Бу ерда энергия манбаи бўлиб ИГ хизмат қилади.
Қ
ўзғатиш тизимларида қўзғатиш токини ўсиб бориш тезлигини ошириш учун жадаллаштиришдан (яъни қўзғатиш токини кескин ошириш, форсировкалаш) фойдаланилади.

НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ:

1.Электр станцияси тушунчасини таърифланг.
2.Электр станциясини жойлашувида хом ашё омили.
3.Номинал кучланиш нима?
4.Электр қурилмаларининг тоифасини изоҳланг?
5.Электр энергиясини ишлаб чиқаришдаги асосий муаммоларни кўрсатинг?


Nazariy o'quv mashg’ulotining o'qitish texnologiyasi.


10-Mavzu: Sinxron generator turlari va parametrlari.
O’quv mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi modeli

Vaqt: 80 daqiqa	O’quvchilar soni
O’quv mashg’ulotining shakli va turi	Amaliy-Nazariy bilimlarni chuqurlashtirish va mustahkamlashga qaratilgan mashg’ulot.
O’quv mashg’uloti rejasi	1. Синхрон компенсаторларнинг вазифаси ва тузилиши. 2.Синхрон генераторларни ишга тушириш.
O’quv mashg’uloti maqsadi:.O’quvchilarga mavzu to’g’risida bilim ko’nikmаlаrni shаkillаntirish mustаhkаmlаsh.
O`qitish natijasi		Ushbu mаvzuni o’zlаshtirish nаtijаsidа o’quvchidа shаkillаnаdigаn аsosiy bilim, ko’nikmа yoki kompitensiyаlаr.