' G. P. Xomchenko, I. G. Xomchenko
Download 6.95 Mb. Pdf ko'rish
|
|
579 6 .32. E le k tro n balans usuli bilan oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining sxemalariga koeffitsiyentlar tanlang: a) R b ( N O , ) 2
-> R b 0 + N 0 2 + 0 2 b) K N 0 2 + Kl + H 2 S 0
4 -> I, + N O + K 2 S 0
4 + H 20
d) K M n 40 + N O + H 2 S 0 4
M n S 0 4+ N 0 2+ K , S 0 4 + H 20
e) C u O + N H , Cu + N , + Н лО ' j 2 2 6.33.
O k s i d l a n i s h - q a y t a r i l i s h re a k s iy a la ri s x e m a la r ig a koeffitsiyentlar tanlang. Qaytaruvchi va oksidlovchini ko'rsating. Tenglamani ionli va qisqartirilgan ionli shaklda tasvirlang: a) C l, + Br 2 + K O H -» KC1 + K B r 0 3 + H , 0 b) N H , + K M n 0 4 + K O H - 4 K N O j + K j M n 0 4+ H 20 d) T i 2
4) 3 + K C 1 0 3 + H 20 T i 0 S 0 4 + KC1 + H , S 0 4 e) F e ( N 0 3 )
+ M n 0 2 + H N 0 3 - » F e ( N 0 3 )
+ M n ( N 0 3), + H 20 0 K N C S + K 2 C r
2 0 7 + H 2 S 0 4 -> C r 2 ( S 0 4), + S 0 2 + C 0
2 +
+ N 0 2 + K 2 S 0
4 + H , 0 e) CuFeS 2 + H N 0 3 - > C u ( N 0 3)2+ F e ( N 0 3)3+ H 2 S 0
4 + N 0 + H 20 6.34. E le k tr o n b a la n s u su lid a n fo y d a la n ib o k s id la n is h - qaytarilish reaksiyalarining sxemalariga koeffitsiyentlar tanlang. Qaysi reaksiyalarda vodorod peroksid oksidlovchi, qaysinisida — qaytaruvchi rolini o'ynashini ko'rsating. a) H
2 0 2+ HI -> 1, + H 20 b) H 2
2 + H IO , -» I 2 + 0
2 + H , 0 d) H 2
4 + H N 0
3 - > M n ( N 0 , ) , + 0 2+ K N O ,+ H 20 e) H , 0 2+ C rC l, + KOH -> K , C r 0 4+ KC1 + H 20 f) H , 0 2 + H
2 S - * H , S 0 4 + H 20
O ksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining m ahsulotlari 6.35. Elektron balans usuli bilan koeffitsiyentlar tanlab, reak siyaning sxemasini davom ettirib yozing: Cu + H 2 S 0
4 ( k o n s . ) ... Yechish. M o d d alam ing aniq xossalarini va elem entlam ing eng xarakterli o k sid lan ish d arajalarin i bilgan holda o k sid la n ish - 580
qay tarilish reak siy alarinin g m a h s u lo tla rin i yozish m u m k in . Shunday ekan, mis uchun birikmalarda eng xarakterli bo'lgan oksidlanish darajasi +2; binobarin: S 0 42 ionlari ishtirok etganda mis (II) culfat C u S 0 4 hosil bo'ladi. Kuchsiz qaytaruvchi t a ’sirida ( b u n d a — m is) o l t i n g u g u r t + 6
o k s id la n is h d a r a j a s id a n + 4 oksidlanish darajasigacha qaytariladi, natijada oltingugurt (IV) oksid S 0 2 hosil bo'ladi. Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarida kislotalardagi vodorod ionlari odatda suv tarkibiga kiradi. Shunday qilib, reaksiyaning sxemasi quyidagi ko'rinishga ega bo'ladi: Su + H , S 0 4
C u S 0 4 + SO, + H 20 Elektron balans usuli bilan koeffitsiyentlar tanlab, oxirida quyidagini hosil qilamiz: C u + 2 H 2 S 0 4 -» C u S 0 4+ S 0 3 + H 20 6.36. Reaksiya sxemalarini davom ettirib yozing, elektron b a la n s usuli bilan k o e ffitsiy e n tla r ta n la n g , q a y ta ru v c h i va oksidlovchilarni ko'rsating: a) N a + H 20 -» ... b) F e , 0 3 + C 0 -» ... d) S 0 2 + 0 2 -> ... e) C H 4
2 -» ... f) S + H N 0 3 -> ... 6.37. Quyidagi oksidlanish-qaytarilish reaksiyasi tenglamasini tuzing: Kl + K M n 0 4 + H
2 S 0
4 -> ... Yechish. Kaliy p erm an g an at m arganes yuqori oksidlanish darajasi +7 ga ega bo'ladi, binobarin, K M n 0 4 — oksidlovchi. Uning qaytarilish mahsulotlari muhitning kislotaligiga bog'liq va uni quyidagi sxema bo'yicha tasvirlash mumkin: K M n O + qaytaruvchi +H+
> M n 2+ + H :° -> M nO , +. Bizning m iso lim iz d a reaksiya kislotali m u h itd a b o rm o q d a , b in o b a rin , kaliy p e r m a n g a n a tn i n g qaytarilish m a h s u lo ti — M n 2+ ( M n S 0 4) dir. Qaytaruvchi yodid ioni bo'lib, u molekular yodgacha 1 2 oksidlanadi. Bundan tashqari, kaliy sulfat K 2 S 0
4 hosil
bo'ladi, kislotadagi vodorod ionlari esa K M n 0 4 dagi kislorod atom lari bilan suv hosil qiladi. Reaksiya sxemasining oxirgi ko'rinishi: Kl + K M n 0 4 + H 2 S 0
4 -> M n S 0 4 + I
2 + K
2 S 0
4 + H 20 Elektron tenglamalarni tuzamiz qaytaruvchi va oksidlovchi uchun koeffitsiyentlar topamiz: -1 _
2 1 - 2 e = 1 2
5 + 7 _ + 2 M n + 5 e = M n 2 Koeffitsiyentlarni reaksiya sxemasiga qo'yamiz: 1 0 K I+ 2 K M n 0 4 + H , S 0 4
2 M n S 0 2 + 512 + K 2 S 0
4 + H 20 Qolgan koeffitsiyentlarni quyidagi tuz, kislota, suv tartibda tanlaymiz. Oxirida quyidagini hosil qilamiz: 10KT + 2 K M n O , + 8 H ,S O , - 2 M n S O , + 5L + 6 K , S 0 4 + 8 H , 0 4 2 4 4 2 2 4 2 6.38.
Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining tenglamalarini tuzing:
a) N a N O , + K M n 0 4+ H 2 S 0 4 -» ... b) N a N O , + K M n 0 4 + K O H -» ... d) N a N O , + K M n 0 4 + H 20 -> ... e) N a , S 0 3 + N a 2 C r
2 0 7 + H , S 0 4
... 0 P b 0 2+ HCI -» P b C I2+ ... g) F e S 0 4+ K M n 0 4+ ... —> M n S 0 4 + ... 6.39. Quyidagi o'zgarishlarni amalga oshirish u chun im kon beradigan reaksiyalarnig tenglamalarini tuzing. a) SO, —> N a ,S O , -» N a ,S O . 7 2 2 s 2 4 b) F e C l 2 - + F e
2 ( S 0
4 ) 3 - » F e ( O H ) 3
d) C u -» C u ( N 0 3) 2
—> C u ( O H ) 2
+ C u O e) K M n O ^ M n 0 2—> M n C l 2-> M nS Sh u r e a k s iy a la m in g qaysi b iri o k s i d l a n i s h - q a y t a r i l i s h reaksiyalariga kiradi. Bunday reaksiyalarga elektron balans usuli bilan koeffitsiyentlar tanlang. Yarim reaksiyalar usuli (ion-elektronli balans usuli) 6 .4 0 . Y a rim rea k s iy a la r u su li b ila n q uyidagi sxem aga koeffitsiyentlar tanlang: C r(N 0 3) 3
+ NaBi0 3 + H N 0 3 -» H
2 Cr 2 0 7 + B i(N 0 3)3+ N aN O ,+ H 20 Yechish. Reaksiya davomida oksidlanadigan va qaytariladigan zarrachalarni aniqlaymiz. Xromning uch valentli ioni dixromat ioniga aylanadi: C r 3+-> C r 2 0 72' 1 mol C r , 0 72- ionining hosil bo'lishi uchun 2 mol C r3+ ionlari va 7 mol suvdan olinishi mumkin bo'lgan 7 mol atomar kislorod kerak bo'ladi. Bunda vodorod (14 mol) ion ko'rinishida bo'ladi: C r 34
C r 2 0 72- + 14H + T e n g l a m a n in g h a r ikkala to m o n i d a g i z a r y a d la r s o n in i tenglashtirib, quyidagini hosil qilamiz: 2 C r 3+ + 7 H , 0 - 6 e~-» C r 22 0
7 + 14H+ C r3+ ionlari ushbu reaksiyada qaytaruvchi bo'lib xizmat qiladi. BiO,~ ioni Bi3+ ga aylanadi. Bunda atom ar kislorod (3 mol) vodorod ( 6
mol) ionlari bilan bog'lanib suv hosil qiladi: BiO - + 6 H + -> Bi3+ + 3 H 20 Zaryadlar sonini tenglashtirib, quyidagini hosil qilamiz: B i 0 3- + 6 H + + 2e"-> Bi3+ + 3 H 20 B i 0 3_ — ionlari oksidlovchilardir. Oksidlanish va qaytarilish reaksiyalarining tenglam alarini qo'shib reaksiyaning qisqartirilgan ionli tenglamasini tuzamiz. B u n d a h a r b ir t e n g l a m a n i s h u n d a y a n i q k o e f f it s i y e n tg a ko'paytirilishi kerakki, qaytaruvchi m odda bergan elektronlarning miqdori oksidlovchi modda qabul qilgan elektronlarning miqdoriga teng bo'lsin:
3C r3+ + 7 Н 20 - 6 е~= Сг 2 0 72- + 14Н + 1 B i 0 , - + 6 H + + 2e- = Bi3+ + 3 H 20 3 2Сг3+ + ЗВЮ^ + 7 H 20 + 1 8 H += C r 20 7~ + 3Bi3+ + 14 Н + 9 Н 20 yoki 2 C r 3+ + 3BiOj" + 4 Н += Сг 2 0 72- + 3B i3++ 2 Н 20 Tenglamaning o ‘ng va chap tomoniga moddalaming o ‘xshash io n la rid a n b ir xil m iq d o rin i yozib, reaksiyaning m o lek u ly ar shakldagi tenglamasini yozamiz: 2 C r 3+ + 3 B i 0 3- + 4 H += C r 2 0 72" + 3Bi3+ + 2 H 20 6 N 0 3- + 3 N a + + 6 N O 3 - + 2 H += 2 H + + 9 N 0 3~+ 3 N 0 3~ + 3 N a + 2C r(N 0 3 ) 3 +3N aB i0 3 + 6 H N 0 3 =H 2 Cr 2 0 7 +3B i(N 03)3+ 3 N a N 0 3 +2H 20
6.41. Quyidagi sxema bo'yicha boradigan reaksiyaga yarim reaksiyalar usuli bilan koeffitsiyentlar tanlang: N a B r + K M n 0 4 + H 20 -> Br, + M n 0 2+ N a O H + K O H Yechish. Brom ioni Br" elektron berib molekular bromga o'tadi, binobarin u qaytaruvchidir: 2 B r ~ - 2 e - = B r 2 P erm an g anat ioni — M n 0 4~ oksidlovchi bo'lib, m arganes (IV) oksidga aylanadi. Ortib qolgan 2 mol kislorod moddasi suv ( 2
mol) bilan o 'zaro bog'lanib gidroksil ionlari hosil qiladi: M n 0 4~ + 2 H 20 M n 0 2
lonlar zaryadlarini hisobga olib, quyidagini hosil qilamiz: M n 0 4" + 2 H 20 + 3e~ = M n O , + 4 0 H ~ Reaksiya tenglamasini qisqartirilgan ionli shaklda tuzamiz: 2 B r - - 2 e - = B r 2
M n 0 4" + 2 H 20 + 3e = M n 0 2+ 4 0 H - 2 6 B r ~ + 2 M n O ~ + 4 H , 0 = 3Br 2 + 2 M n O , + 8 0 H ~ Reaksiya tenglamasini molekular shaklda tuzamiz:
6 NaBr + 2 K M n 0 4 + 4H 20 = 3Br 2 + 2 M n 0 2 +
6 N aO H + 2 K 0 H 6 .42 . O k sid lan ish -q ay tarilish reaksiyalari te n g la m a la rin i yarim reaksiya usulidan foydalanib tuzing: M n O , + K C 1 0 3 + KOH K 2 M n 0 4 + KC1 + H 20 Yechish. Marganes (IV) oksid manganat — ionga aylanadi: M n O , - > M n 0 42- Bunday aylanish uchun 2 mol modda miqdoridagi kislorod kerak, uni (4 mol) gidroksil ionlaridan olish mumkin. Bunda 2 mol suv ham hosil bo'ladi: M n 0 2
Ion zaryadlari sonini hisobga olib, quyidagini hosil qilamiz: M n 0
2 + 4 0 H - - 2e~ -» M n 0 42~ + 2 H 20 Ushbu reaksiyada M n 0 2 qaytaruvchi bo'lib xizmat qiladi. Xlorat ionlari C 103" oksidlovchi bo'lib, xlor ionlariga Cl aylanadi. Bunda atom ar kislorod suv molekulalari bilan bog'lanib gidroksil ionlariga aylanadi: c i o 3- + 3 H 20 C 1
Zaryadlar sonini tenglashtirib quyidagini hosil qilamiz: C I 0 3- + 3 H 20 + 6 e - = C l- + 6 0 H - Reaksiyaning tenglamasini qisqartirilgan ionli shaklda tu zamiz:
M n 0 2 + 4 0 H - - 2e~= M n 0 42" + 2 H 20 3 C IO .- + H , 0 + 6 e- = Cl* + 6 0 H j 2 1 3 M n 0 2 + 1 2 0 H - + C I O - + 3H 20 = M n 0 42“ + C1-+ 6H 20 + 6 0 H ~ yoki 3 M n 0
2 + C I 0 3- + 6 0 H - = 3 M n 0 42- + c i - + 3 H 20 Reaksiya tenglamasini molekular shaklda tuzamiz:
3 M n 0 2 + К С 1 0 3 + 6 К 0 Н = З К М п 0 4 + KC1 + 3 H 20 6.43. Yarim reaksiyalar usuli bilan oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining sxemalariga koeffitsiyentlar tanlang: a) N I + H 2 S 0
4 - » I
2 + H 2S + H 20 b) H 2S + B r 2 + H 2 0 - > H
2 S 0 4+ H B r d) C r , 0 3 + N a N O j + K O H -> K 2 C r 0
4 + N a N 0 2 + H 20 6.44.
Yarim reaksiyalar usulidan foydalanib, reaksiyalar tenglamalarini qisqartirilgan ionli shaklda tuzing: a) K l + K B rO . + H CI - » I, + K B r + KC1 + H , 0 -> 2
2 b) F e S 0 4 + K
2 C r
2 0 7 + H , S 0 4 -» F e 2 ( S 0
4) 3 + C r , ( S 0 4) 3 +
+ K 2 S 0 4 + H 20
d) C r + 0 2 + H 2 S 0 4 -> C r 2 ( S 0
4) 3 + H
2 + H 20
e) C a ( C 1 0 ) 2
+ N a 2S + H 20 -» C a C l 2 + S + N a O H 6.45. Yarim reaksiyalar usuli bilan oksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining sxemalariga koeffitsiyentlar tanlang. Tenglamalarni qisqartirilgan ionli va molekular shakllarda yozing: a) K l + K N O , + H 2 S 0 4
I 2 + N O + K 2 S 0
4 + H 20 b) N a 2
4 + K B r 0 3+ H 20 -> C O , + K Br + N a O H d) K M n 0 4 + K N 0 2 + H 20 -> M n O , + N a N 0 3 + K O H e) A g N 0 3+ P H 3+ H , 0 Ag + H
3 P 0
4 + H N 0 3 O ksidlanish-qaytarilish reaksiyalarining tenglam alari b o ‘yicha hisoblashlar 6.46.
Texnik natriy sulfitning massasi 9 g b o ‘lgan namunasi bilan boradigan reaksiyaga kaliy permanganatning K M n 0 4 massa
ulushi 7,9% bo'lgan 40 g massali eritmasi sarf qilindi. Texnik sulfitdagi N a , S 0 3 ning massa ulushini aniqlang. Kaliy permanganat bilan natriy sulfit orasidagi reaksiya sulfat kislota ishtirokida boradi. Yechish. Reaksiyaning tenglamasini tuzamiz: 5NajS0 3 + 2KM n0 4 + 3H
2 S 0
4 - 5Na,S0 4 + 2 M n S 0 4 + K ,S0 4 + 3H20
S+4- 2 e - = S +6
5 M n
+7 + 5e~ = M n +2
Kaliy permanganatning massasini va modda miqdorini aniqlaymiz: m ( K M n 0 4) = /ж о (К М п 0 4); m = 40,0 • 0,079 g = 3,16 g; m(KMnO ) 3 16
/?(КМп 0 4) = -Щ м п Ь ' ') ; " ( K M n 0 4) = mol =
0 , 0 2 mol.
Reaksiya tenglamasidan quyidagi kelib chiqadi: «(K M n O ,}) 7 = - ; bundan «(Na^SOj) 5 /?(Na 2 SO.) = I « ( K M n 0 4); w(Na 2 S 0 3) = mol = 0,05 mol. N am una tarkibidagi Na,SO, massasi: k-'
j m ( N a , S 0 3) = « (N a ,S O ,) • A/(Na 2 S 0 3);
/n(Na 2 S 0 3) = 0,05 • 126 g = 6,3 g ni tashkil qiladi. Texnik sulfitdagi N a , S 0 3 ning massa ulushini hisoblaymiz: m ( N a , S O , ) , J co(Na 2 S 0 3) = f = 0,7 yoki 70%. 6.47. Massasi 8 g bo'lgan kaliy sulfitni neytral eritm ada oksidlash uchun, kaliy permanganatning qanday massasi kerak b o ‘ladi? Javobi: 5,33 g. 6.48. Massa ulushi 3 % bo'lgan natriy sulfitning 50 g massali eritmasini (eritma tarkibida kaliy gidroksid h am bor) oksidlash uchun massa ulushi 4% bo'lgan kaliy permanganatning 120 g massali eritmasi yetadimi? Javobi: yetmaydi. 6.49.
J 2 ning massa ulushi 2% bo'lgan 150 g massali molekular yod eritm asi bilan reaksiyaga kirishadigan n o rm al sharoitda o'lchangan qancha hajm vodorod suifid kerak bo'ladi? 6.50. Molekular yod eritmasini to 'la rangsizlantirish uchun tem ir (II) sulfatning massa ulushi 10% b o 'lg a n 76 g massali eritmasi sarf qilindi. Dastlabki eritmada yodning qanday massasi bo'lgan? Javobi: 6,35 g.
Elektroliz vaqtida elektrodlarda boradigan jaray o n lar 7.1.
Kaliy brom id suyuqlanm asining elektrolizi reaksiyasi tenglamasini yozing. Yechish. K aliy b r o m id su y u q la n m a s i q uyidagi io n larg a dissotsilanadi: K B r
K + + B r' Hosil b o ‘layotgan kationlar elektr toki ta ’sirida manfiy elek trod tomoniga (katodga) harakatlanadi va undan elektronlar qabul qiladi (qaytariladi): katod (-) K+ + ё = К Manfiy zaryadlangan ionlar — brom ionlari elektr maydoni t a ’siri ostida musbat elektrod tomonga (anodga) harakatlanadi va elektronlar beradi (oksidlanadi): a n o d (+ ) 2Br~ — 2e~ = Br 2 Oksidlanish va qaytarilish jarayonlarining tenglamalaridan har qaysisini katoddagi va anoddagi jarayonlarda ishtirok etadigan elektronlar sonini tenglashtirish u ch u n tegishli koeffitsiyentga ko'paytirib, so'ngra bu tenglamalarni qo'shish mumkin: K + + e “ = К 2 B r - 2 e ~ = Bn 2 2 K + + 2 В Г elcktroliz >2 K + Br 2 yoki molekular shaklda: 2KBr elektroliz >2K + Br 2 7.2.
Quyidagi birikmalar suyuqlanmasining elektroliz tengla malarini tuzing: a) NaCl; b) K 2 S; d) BaCl,. 7.3. Sulfat kislotaning suvli eritmasini inert elektrodda b o ra digan elektroliz reaksiyasining tenglamasini yozing.
Suvli eritmada sulfat kislota ikki bosqich bo'yicha ion larga deyarli to'la dissotsilanadi: I b o s q i c h h 2 s o ; <=± H + + SO; Eritma orqali doimiy elektr toki o'tkazilganda katod tom onga vodorod ionlari harakatlanadi va ular qaytariladi: katod (-) 2 H + + 2e = H 2 A nod y aqinida sulfat ionlari t o ‘p lan ad i, lekin ular suvli eritmalarda oksidlanmaydi, chunki suv oson oksidlanadi: anod (+ ) 2 H , 0 - 4e~ = 4 H + + 0 2 Elektroliz reaksiyalarining yig'indi tenglamasini tuzamiz: 2 H + + 2e~ = H 2
2 2 H , 0 - 4 e - = 4 H + + O, 4 H + + 2 H 2 0 - - - e---l- - - - - - > 2 H 2 + 4 H 1 + 0 2 O 'ng va chap tomondagi o'xshash ionlarni (ular tagiga chizilsin) bir xil miqdorda chiqarib yuborib quyidagini hosil qilamiz: Л 1 1 r-v ele ktro liz л и _i_ / л 2 H 20 ---------------- >2H 2 + 0
2 7.4.
Mis (II) xloridning suvli eritmasi inert elektrodda elektroliz qilinganda elektrodlarda qanday jarayonlar sodir bo'ladi? Yechish. Eritmada mis (II) xlorid ionlarga dissotsilanadi: C u C l 2
C u 2+ + 2 С Г Mis elektrodning standart elektrod potensialining qiymati musbat (0,34V), binobarin mis (II) ionlari suvli eritmalarda oson qaytariladi: katod (—) 2 C u 2+ + 2e~ = Cu Xlor-anionlari kislorodsiz kislotalarning ko'pchilik anionlari kabi suvli eritmalarda oksidlanadi: anod (+ ) 2 С Г — 2e“ = C l 2 Jarayonning yig'indi tenglamasi: C u 2+ + 2e~ = C u 1 2 С Г - 2 е - = С 1 , C u 2+ + 2 С Г ele-ktroli7:-^ Cu + CU yoki 7.5. M is (I I ) sulfat suvli eritm asin in g mis elek tro d d ag i elektrolizi reaksiyalarining tenglamalarini yozing.
Katodda mis kationlari qaytariladi: katod (—) C u 2+ + 2e“ = Cu Mis elektrod b o ‘lgani u ch u n an o d jarayoni elektrodning oksidlanishi bilan boradi: anod (+ ) С Г — 2e- = Cl2+ Shunday qilib, jarayon natijasida mis anodda eriydi, lekin mis m o d d a sin in g s h u n c h a m iq d o ri (o zg ina y o ‘q o tish n i hisobga olmaganda) katodda ajralib chiqadi. Elektroliz reaksiyalarining yig'indi tenglamalarini eruvchan anod bilan yozib bo'lmaydi. 7.6. Nikel (II) nitratning suvli eritmasi inert elektrod yordamida elektroliz qilinganda elektrodlarda qanday reaksiyalar sodir bo'ladi? Yechish. Nikel (II) nitrat eritmasida quyidagi ionlar bo'ladi: N i ( N 0 3 ) 2
N i
2 + +2NC>3
Elektroliz vaqtida katod yaqinida nikel kationlari va suv bo'ladi. Nikel elektrodning standart elektrod potensiali — 0,25 V ga teng bo'lgani sababli, katodda parallel holda ikkita jarayon boradi: nikel (II) kationlarining va suvning qaytarilishi: katod (—) Ni2+ + 2e_ = N i a) 2H 20 + 2e~ — H 2 + 2 0 H - b) N itra t ionlari a n o d y aq in id a to 'p la n a d i: lekin suv oson oksidlanadi: an od (+ ) 2 H 20 - 4 e - = 4 H + + 0 2 Elektrodlarning birida boradigan bir nechta parallel j a r a y o n la r reak siy alarin in g y ig 'in d i te n g lam a larin i yozish kerak emas: ushbu misolda, masalan, (a) reaksiyaga qancha miqdorda va (b) reaksiyasiga q a n c h a m iq d o rd a elek tr toki sarflanganligi n o m a ’lum. 7.7. Kaliy yodid va natriy sulfatning suvli eritmalarini inert elektrod biln boradigan elektroliz reaksiyalarining tenglamalarini yozing. 7.8. Quyidagi tuzlarning suvli eritmalari inert elektrod yorda- mida elektroliz qilinganda qanday mahsulotlar hosil b o ‘ladi? a) A g N 0 3; b ) Z n S 0 4; d)A uClv 7.9. HCI va H N O ; suvli eritmalarini inert elektrod ishtirokidagi elektroliz reaksiyalarining tenglamalarini yozing. 7.10.
Inert elektrod yordamida natriy xloridning suvli eritmasi elektroliz qilinganda qanday moddalar olish mumkin? 7.11. Inert elektrod va kobalt (eruvchan) anod bilan kobalt ( I I ) n itr a tn in g suvli e ritm a s i e lek tro liz q ilin g a n d a q a n d a y jarayonlar sodir bo'ladi? 7.12. N atriy gidroksidning suyuqlanmasi va suvli eritmasi elektroliz qilinganda sodir bo'ladigan jarayonlarning tenglamalarini yozing.
7.13. Quyidagi moddalaming suvli eritmalarining elektroliz reak siyalari tenglamalarini tuzing: a) A uCl3; b) K 3 P 0 4; d) P t ( N 0 3)r Elektroliz inert elektrodlar bilan olib boriladi. H isoblashga doir m asalalar 7.14. Anodda massasi 762 g bo'lgan yod ajralib chiqsa, natriy yodid suyuqlanmasi elektroliz qilinganda katodda qancha massa natriy ajralib chiqadi? Yechish. Elektroliz reaksiyasi tenglamasini tuzamiz. Suyuq lanmada tuz quyidagi ionlarga dissotsilanadi: NaJ p i N a + + 1" Elektrodlarda boradigan jarayonlar: katod (—) N a + + e- = N a 2 anod (+) 2J“ — 2e‘ = 1, 1 2 N a + + 2 Г — clcKtrol'z - > 2 N a ++ I, yoki 2N aI
clcktroliz > 2N a + I 2 Ajralib chiqqan yod moddasining miqdorini aniqlaymiz: n ( Ч ) = З ь ) ; « ( ^ ) = Щ m o 1
= 3 mo1- Elektroliz reaksiyasining tenglamasidan Download 6.95 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|