& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

& Qaraqalpaq a`debiy tili ha`m onιn` rawajlanιw jollarι.
Qaraqalpaq a`debiy tili-bul qaraqalpaq xalιq tilinin` en` jetisken bolιp tabιladι. Qaraqalpaq a`debiy tili ulιwma xalιqlιq so`ylew tili tiykarιnda qa`liplesken. A`debiy tildin` payda bolιwι ha`m rawajlanιwιnda ko`rkem so`z sheberinin` , sheshenlerdin` tutqan ornι ayrιqsha boldι.
Qaraqalpaq a`debiy tilinin` payda bolιwι ha`m qa`liplesiwinde klassik shayιrlarιmιz Berdaq ha`m Ajiniyaz shιg`armalarιnιn` ahmiyeti og`ada ullι boldι.
Ulιwma xalιqlιq tilde ele ha`mmege tu`sinikli bolmag`an tek belgili bir toparg`a g`ana ma`lim so`zler jumsala beriwi smu`mkin. Bunday jag`day a`debiy til ushιn ta`n bolaydι. Sonday-aq, a`debiy til xalιqlιq tildegi belgili bir dialekt tiykarιnda qa`liplesedi ha`m rawajlanadι. Biraq a`debiy til sol stildegi barlιq diyalekt ushιn ortaq jetilisken bir til bolιp xιzmet atqaradι.Ma`selen,qaraqalpaq a`debiy tili arqa diyalekt tiykarιnda payda bolιwιna qaramastan,bul til qaraqalpaq tilinin` eki diyalektinde (arqa ha`m qubla) so`ylewshiler ushιn ten`dey xιzmet atqaradι.
Qaraqalpaq a`debiy tilinin` eki tu`ri boladι:jazba ha`m awιzsha. A`dette,a`debiy til degennen onιn` jazba tu`ri tu`siniledi.Biraq jazba tildin` birden payda bolmag`anlιg`ι belgili.Onnan aldιn a`debiy tildin` awιzsha tu`ri bolg`an.Qaraqalpaq a`debiy tilinin` awιzsha tu`ri ko`rkem xalιq do`retpelerinin` tiykarιnda payda bolg`an.A`sirese,qaraqalpaq xalqι-ko`rkem xalιq do`retpelerine,awιzeki a`debiyat u`lgilerine (ertek,da`stan,xalιq qosιqlarι,naqιl-maqallar ha`m t.b. tu`rinde ) og`ada bay xalιq.Bul xalιq do`retpelerin xalιqtιn` so`ylew tili menen salιstιrg`anda ιqshamlasqan,jetilisken ekenligi bilinip turadι.Qaraqalpaq xalqιnιn` Milley jazιwι qa`lipleskenge shekem a`debiy tildin` awιzsha tu`ri awιz a`debiyatι arqalι jasap keldi.Al,qaraqalpaq milliy jazιwιnιn` payda bolιwι menen a`debiy tildin` akwιzsha tu`ri burιng`ιg`a qarag`anda ken` mu`mkinshiliklerge iye boldι.Bul son`g`ι da`wirdegi awιzsha a`debiy til ko`pshiliktin` aldιnda shιg`ιp so`ylew,bakyanat,gu`rrin` ha`m t.b. tu`rinde ju`zege shιg`adι.
Jazba a`debiy til,jazιwdιn` payda bolιwι menen kelip shιg`adι.Qaraqalpaq jazba a`debiy til ertede payda bolg`an menen onιn` ken`nen rawajlanιwι son`g`ι da`wirlerge tuwra keledi.