& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

Irkilis belgilerinin` qabatlasιp qollanιlιwι.
Ha`zirgi jazιwda to`mendegi irkilis belgileri qabatlasιp qollanιladι:
1. U`ndew ha`m soraw-u`ndew belgileri qabatlasιp qollanιladι.
Eger ga`p ku`shshli buyrιq yaki tuyg`ι sezim itonatsiyasι menen aytιlsa, ga`ptin` ga`ptin` aqιrιna eki yamasa u`sh u`ndew belgisi qoyιladι: ishinde qanshama shoq g`ιjlasa da, o`zin` o`rtenip, o`zin` pis! Ha`rgiz sιrtqa shιg`arma!!! Jora bolmas is bolιp qaldι !! sag`an tilim barιp aytιw tu`ye, ju`zin`e qarawdιn` o`zine qιsιnaman.
Ga`ptin` mazmunι soraw ha`m tuyg`ι sezimlik ma`nige iye bolιp kelgende, soraw ha`m u`ndew belgileri qabatlasιp qollanιladι. Bul irkilis belgilerinin` qabatlasιp qollanιlιwι eki tu`rli o`zgeshelikke iye boladι:
A) Soraw ha`m tuyg`ι sezm ma`nisinde aytιlιp, biraq onιn` sorawlιq ma`nisi basιm bolιp kelgende soraw- u`ndew (?!) belgileri qabatlasιp qoyιladι. Bunday ga`plerde, ko`binese soraw ga`plerdi du`ziwshi grammatikalιq qurallar qatnasadι: Adamnιn` adamnnan usι jaqsι ga`pten basqa ne demesi bar?! Usιlar bolmag`an sonshama arnalar qalay qazιlar edi?!
B) Eger ga`ptin` mazmunιnda tuyg`ι- sezm basιm bolιp kelse, onda u`ndew soraw ( !?) tu`rinde qoyιladι: Ba`lkim, a`rmanιn` oylag`anιn`nan beter bolιp iske asarma edi!?
2. Ko`p noqat, tiykarιnan, soraw, u`ndew, sιzιqsha, qawιs ha`m tιrnaqsha menen qabatlasιp qollanιladι.
Sιzιqsha menen qabatlasιp qollanιlg`anda eki tu`rli o`zgeshelikke iye boladι:
A) Eger ga`ptin` basιnda ko`p noqat ha`m sιzιqsha qabatlasιp qollanιlg`an bolsa, da`slep sιzιqsha, son`ιnan ko`p noqat qoyιladι. Mιsalι: -… sonnι taza qaladan u`yine alιp qayttιm. -… endi bul jag`ιn qιsqartιp ayta qoyιn`.
B) Ga`ptin` son`ιnda yaki tuwra ga`ptin` bo`lingen ornιnda ko`p noqat ha`m sιzιqsha qbatlasιp qollanιlg`an bolsa, bunday jag`dayda a`dep ko`p noqat, son`ιnan sιzιqsha qoyιladι. Mιsalι: Bas bolsa juwιlar dag`ι qιzιm, Bu`ginnin` erten`i bar. Baratug`ιn jerin` bolsa …-dedim. Qalay desem eken, avariya bolg`an joq dag`ι, biraq basqa jag`day boldι… -dedi ol.
3. Ko`p noqat tιrnaqsha menen birge qabatlasιp qollanιlsa, ga`ptin` ma`nisine qaray ko`p noqat birde tιrnaqshadan burιn, birde tιrnaqshadan son` qoyιladι:
Zer ko`ylek qoz shashιp janar u`stinde,
Sen ayttιn`: «a`piw et, mazam joq… « dedin`.
4. Ga`ptin` son`ιnda dara qollanιlg`an soraw ha`m u`ndew, sonday-aq qabatlasιp qollanιlg`an soraw-u`ndew (?!), u`ndew soraw (!?) belgilerinen keyin ko`p noqat qoyιladι. Bul jag`day sol ma`nilerdegi ga`plerdin` dawamιnιn` bar ekenin bildiredi.