& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

Imla so`zliklerinen paydalanιw
Qaraqalpaq tilinin` imla so`zliklerinde a`lipbe ta`rtibi qatan` saqlang`an halda qaraqalpaqsha so`lerdin` dizimi beriledi. So`zliklerde so`zlerdin` qatan` a`lipbe ta`rtibinde jaylastιrιlιwι so`zlikten kerekli so`zlerdi an`sat tabιwdι ta`miynleydi. Ol so`zliklerden sa`ykes so`zlerdi qarap, olardιn` durιs jazιlιwιna erisemiz. Imla so`zliginde so`zler qalay jazιlsa ku`ndelikli turmιsιmιzdag`ι jazιwda da solay jazιwιmιz kerek. Ha`mmenin` bir qιylι durιs, sawatlι jazιwιn ta`miynlewde imla so`zliklerinin` a`hmiyeti ayιrιqsha boladι. A`sirese jazιlιwι ha`r qιylι bolιp ju`rgen so`zlerdin` ha`m so`z dizbeklerinin` bir qιylι jazιlιwι usι imla so`zlikleri tiykarιnda a`melge asadι.
Qaraqalpaq tilinin` bir neshe imla so`zlikleri bar. Atap aytqanda, professor D.S. Nasιrovtιn` redaktorlιg`ιnda baspa-dan shιg`arιlg`an «Qaraqalpaq tilinin` orfografiyalιq so`zligi» (no`kis 1990) 44 mιn` so`zdi o`z ishine qamtιg`an tolιq so`zlik, M.Dawletov, E.Dawenovlardιn` avtorlιg`ιnda «Qaraqalpaq tilinin` imla so`zligi» (no`kis 1997 ) latιn a`lipbesinde baspadan shιg`ιp, ol ja`ma`tshilik ta`repinen ken`nen paydalanιlmaqta. Sonday-aq avtorlar toparι ta`repinen du`zilgen orta mektepler ushιn qollanba xιzmetin atqaratug`ιn «Qaraqalpaq tilinin` qιsqasha orfografiyalιq so`zligi» ( no`kis 1992 j) bar.
Bul so`zliklerden qaraqalpaqsha so`zlerdin` durιs jazιlιwιna erisiw maqsetinde paydalanamιz. Tiykarg`ι maqset so`zlerdi qa`tesiz jazιw bolg`anι menen imla so`zliklerinen paydalanιw usιllarι ha`r qιylι bolιwι mu`mkin. En` aldι menen jazιlιwι qιyιn, ha`r qιylι tu`rde jazιlιp ju`rgen so`zlerdin` imla so`zliginde qalay berilgenin bilip alιw kerek. Onday so`zlerdi so`zlikten terip alιp, da`pterge ko`shirip jazιw kerek. Bunι a`melge asιrιw eki tu`rli bolιwι mu`mkin. Birinshiden, ushιrasqan qιyιn so`zdi imla so`zliginen izlep tawιp, sol so`zdin` durιs jazιlιwιna isenim payda etiw. Ekinshiden, sistimalι tu`rde ha`r bir ha`rip boyιnsha so`zlerdin` dizimin oqιp baratιrg`anda jazιlιwι qιyιnshιlιq tuwdιrιwι mu`mkin dep sanalg`an so`zlerdi da`pterge ko`shirip jazιw mu`mkin. Bul jag`dayda ha`r bir adam o`zinshe a`lipbe ta`rtibinde qιyιn so`zlerdin` kishi so`zligin du`zip shιg`adι. Ha`r bir oqιwshιda bunday so`zlik da`pter bolsa kem-kem pu`tkilley qa`tesiz jazιwg`a erisiwge boladι.
. Morfologiya
Morfologiya-grammatikanιn` bir tarawι.Onda so`zler so`z shaqabι retinde u`yreniledi.Bul tarawda morfologiya menen bir qatarda so`zlerdin` durιs jazιlιwι da u`yreniledi.