£ з б е к и с т о н р е с п у б л и к а с и о л и й в а

mazmunini chuqur o’zgartirish to’g’risidagi g’oyalar amaliyotda puch bo’lib 

chiqdi. Xalq ommasining o’n yillar davomida to’kkan peshona teri, amalga oshirgan 

tinimsiz mehnati, chekkan zahmati, fidokorligi unga farovonlik keltirmadi.  

 

3. 

 O’zbekistonda er-suv islohoti va dehqon xo’jaliklarini jamoalashtirish, 

uning oqibatlari 

 

Azaldan sun’iy sug’orishga asoslangan dehqonchilik  madaniyati  maskani  

hisoblangan hamda aholisining mutloq ko’pchiligi qishloq xo’jaligida band bo’lgan 

Turkiston xalqlari uchun er-suv, undan foydalanish masalasi favqulodda ahamiyat kasb 

etardi. Negaki, o’lka aholisining anchagina qismi ersiz edi. Bir parcha erga muhtoj 

bo’lganlar boylar, zamindorlarning mulkida chorakorlik bilan hayot kechirib, oila tebratib 

kelardi. Buning ustiga ko’plab serhosil, unumdor erlar Rossiyadan ko’chirib kelingan rus 

oilalari foydasiga majburan olib berilgan edi. Chorizmning Turkistondagi bu 

mustamlakachilik siyosati ersiz, batrak dehqonlarning ahvolini tanglashtirib yuborgan edi. 

Shu bois ham mahalliy erli aholi yangi sovet hokimiyatining «Er dehqonlarga» degan 

va’dalari, da’vatlariga umid bog’lab, uning er to’g’risidagi dastlabki dekretining amalga 

oshuviga ko’z tikib kelayotgandi.  

Sovet hukumati ko’p sonli dehqon aholisini o’z tomoniga qaratib olishni ko’zlab er 

to’g’risidagi dekretni qabul qilgan bo’lsa-da, ammo uni amalga oshirishdan kuzatgan 

maqsadlari boshqacha edi. Sovetlarning er-suv islohoti masalasida tutgan siyosatining 

pirovard maqsadi xususiy er-mulklarni musodara qilish, milliylashtirish orqali ularni 

tugatib, jamoalar ixtiyoriga bera borib, asta-sekinlik bilan yirik  sotsialistik xo’jaliklarni 

qaror toptirish edi. Turkistonda shu maqsadlarni ko’zlab er-suv islohotini o’tkazishga 

kirishildi.