0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi S. J. R a z z o q o V yog‘och va plastmassa konstruksiyalari

12 
12
To'sin nishabli bo'lgani uchun kesimni o'zgaruvchanligini hisobga oladigan 
koefTitsiyent:
K = 0,15 + 0,85
■ — == 
0,15
+
0.85 ■ — = 0,57. 
K .
1
Siljish deformatsiyasini hisobga oladigan koeffitsiyenti;
K 
0 5 
C
=
15,4 + 3,8 — = 15,4 + 3,8- — = 17,3 
K .
1
Kesimning o'zgaruvchanligi va siljish deformatsiyasini hisobga olinmagan- 
dagi egilish:
384 E l
3 8 4 10*-0.014

---

Nisbiy egilish,
/ _ / o
1
+c
^h'
2'
/ _ 0,019
1+17,3
'
1
>
2
‘
h 2 = 0,0 0 Z U
/
k
/
0,57
-
12
J
1
1
300
T o 'sinning defoim atsiyalanishidagi ustuvorUgini tekshiramiz. To‘sin ustiga 
m ahkam lanadigan sarrovning qadami * /^ =
1
,
2
m ga teng.
, 
7 0 -6 ^
7 0 -0 ,1 7 ^
Iq <
--------- -- --------------- -- 2,023 
m
’
/
1
To'sinning ko'ndalang kesimi, yelimlangan yog'ochni yorilish shartidan kelib 
chiqqan holda aniqlanadi va u nonnal kudilanishlar bo'yidia hamda bikrlik bo‘yicha 
qo'shimcha mustahkamlikka egadir.
IS-misol. IM m hgi 
1=3,5m
bo‘Igan tarkibh, uchlari shamirli mahkamlangan us* 
tunningkesimi tanlansin va tekshirilsin. Berilgan: 
N=200kN=0,2MN '\x>y\m\h
siqu­
vchi kuch; 
l=3,5m
-u stu n balandligi; 
-siqihshdagi hisobiy qarshilik.
Yechihshi;
................................ ............... .. 
»...,>>• X = 90boisin, ya’ni 
X<120.
Ustuvoriik koeffitsiyenti.

3000 
3000
= 0,37.
/
1
* 
9 0 ’
U stun en i 
-b=20sm
bo'lsin. U holda ustun kesimi balandligi, 
/
350
h,
=
= 13,4jm
0,29 A
0,2 9 -90 
K o'ndalang kesim ini ikkita, o 'ld iam lari 
b x h - 2 0 x 7sm
bo'lgan to'rtqirrali 
yog'ochlardan iborat deb qabul qilamiz.
A = 2 - b h = 2 - 2 0 - 7 -
ko'ndalang kesimining yuzasi;
r,
— 
0 ,2 9 • b
=
0 ,2 9 2 0
=
5 ,8 sm •
inersiya radiusi;
, 
I 
3 5 0
_
A -----------
— 60,3 < 7 0 .
egiluvchanlik;
r, 
J ,o
>.100
J
K uchlanish - cr =
=
1
-
0,8
N
f6 0 ,3
\2
u o o
= 0 ,7 1 - ustuvoriik koeffitsiyenti.
0,2
= 10,06
t p , A
0,71-0,028
y -
o 'q ig a nisbatan ustunning birikm adagi moyilligini hisobga olgan holda 
mustahkamligi va ustuvorligini tdc^iram iz.

---

Bitta to'rtqirra yog'ochning k o 'n d alan g kesimi va inersiya m om enti,
4
= b - h = 2 0 - 7 = 140sn^; 
a=7l2=3,5;
J = 2(b -h ^l¡2 + A r a ^ ) ^ 2 ( 2 0 - r i ¡ 2 + ¡ 4 0 - S , y = 4573sm- 
Inersiya radiusi - 
r
,
r, = 4
j
]
a
= ^4573/140 = ^32,66 = 5,72sm.
Birikmadagi moyillikni hisobga olmagan holatdagi ustunning egiluvchanligi,
^ = 1 =
í
£ ^ = < 5 / ,
z
-
n
5.72
Dckita to'rtqirra yog'ochni tár-biriga diametri 
bo'lg an boltlar yorda­
mida biriktiramiz,