01. Izomerlar tushunchasini qaysi ibora to‘gri ifodalaydi? A ayni gomologik qatorni tashkil etuvchi moddaiar

46.Alkadienlar
01. Quyidagi uglevodorodni sistematik nomenklatura bo'yicha to‘g‘ri nomlangan javobni aniqlang.

A) 1,4-geksadien
B) 1,5-geksadien
C) 3-etm buten-1
D) 3-metil 1,4-pentdien

02. Divinil va butadiyen-1,2 bir-biriga ...

A) gomolog B) tiizilish izomeri
C) bitta modda D) stereoisomer

03. Divinil kauchuk va butadien kauchuk farqi nimada?

A) Birxil,chunki divinil va bo‘tadien-1,3 bitta modda
B) divinil kauchuk 1,2 mexanizm bo‘yicha polimerlangan bo‘lsa,butadien kauchuk 1,4 mexanizm bo‘yicha polhnerlangan
C) divinil kauchuk sis,bo‘tadien kauchuk trans-izomer
D) ikkalasi gomolog bo‘lib,CH₂ -guruhga farq qiladi

04. Qaysi birikmalar bitta gomologik qatorga mansub?

1) CH₂=CH-CH=CH₂
2) CH₂=C-CH₂-CH=CH₃
3) CH₂=CH-CH=CH-CH₃
4) CH₂=C=CH-CH₂OH
5) CH₂=CH-CH=CH-CH₂-CH₃
A) 1,3,5 B) 3,4,5 C) 1,2,5 D) 1,3

05. Izoprenning to‘la gidrogenlanish mahsulotini ko‘rsating.

A) izopentan B) neopentan
C) 2-metilpentan D) izobutan

06. Tabiiy kauchuk qanday monomerdan hosil bo'lgan?

A) etilen B) propilen
C) asetilen D) izopren
07. Quyidagi uglevodorod tarkibida geometrik izomeriya paydo bo`lishiga sababchi bo‘lgan qo‘sh bog'larni toping.
CH₃ -CH = CH-CH = CH-CH = CH₂
A) en-1 va en-3 B) en-3 va en-5
C) en-1 va en-5 D) en-2 va en-4

08. Qaysi uglevodorodlarda sis- va trans- izomeriya mavjud?

1) buten-1; 2) penten-1;
3) penten-2; 4) buten-2;
5) pentadien-1,3; 6) bo‘tadien-1,3.
A) 1,2 va 4 B) 1,2 va 3
C) 3,4 va 5D) 2,3 va 5

09. Pentadienning nechta ochiq zanjirli izomerlari ma’lum?

A) 6 B) 3 C) 4 D) 5

10.Kaliy permanganat bilan oksidlanganda butandiol-2,3,vodorod bromid bilan reaksiyaga kirishganda ikkilamchi butilbromid, gidrogenlanganda butan hosil qiladigan uglevodorodni aniqlang.

A) bo‘tadien-1,2 B) buten-2
C) buten-1 D) bo‘tadien-1,3

11. Izoprenning to'liq gidrogenlani-shidan hosil bo'lgan alkanda nechta birlamchi uglerod atomi mavjud?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

12. Modda miqdoriari bir xil bo‘lgan izopren va brom­li suv orasidagi reaksiya mahsulotlarini ko‘rsating.

1) 3,4-dibrom -2-m etilbuten-1
2) l,4-dibrom-2-m etilbuten-2
3) 2,3-dibrom -3-m etilbuten-1
4) 3,4-dibrom -3-m etilbuten-1
A) 1,2,4 C) 1,2,3 D) 3,4 D) 2,3,4

13. Qaysi moddaga 1 mol brom ta ’sir ettirilganda 1,4-birikish sodir bo‘ladi?

A) CH₂=C=CH₂
B) CH₂=C-CH₂-CH=CH₂
C) CH₂=CH-CH=CH₂
D) CH=CH-CH₂CH₃

14. Qaysi modda(lar) ni gidratlash natijasida diollar ho­sil bo‘ladi?

1) CH₂=CH-CH=CH₂
2) CH₃-CH2-C=CH
3) CH₂=C=CH-CH₃
4) CH₃-CH=CH₂
A) 4 B) 1,3 C) 2 D) 1

15. 1 mol butadien-1,3 ga 2 mol vodorod bromid biri- kishidan hosil bo'lgan moddani nomlang.

A) 1,2-dibrombutan
B) 2,3-dibrombutan
С) 1,4-dibrombutan
D) 1,3-dibrombutan

16. Qaysi to'yinmagan uglevodoroddan 2,3-dibrom-2- metilpentan olish mumkin?

A) 2-metilpentadien-l,3
B) 2-metilpenten-2
С) 2-metilpentadien-l,4
D) A va В

17. Divinilga 1 mol brom birikishidan qanday modda hosil bo‘ladi?

1) 1,1,4,4-tetrabrombutan
2) 1,2,3,4-tetrabrombutan
3) 3,4-dibrombuten-1
4) 1,1-dibrom buten-4
5) 1,4-dibrombuten-2
6) 2,3-dibrombutan
A) 1,2 B) 2,3 C) 2,4 D) 3,5

18. Tabiiy kauchukni to‘yinmagan ekanligini qaysi reak­siya orqali isbotlash mumkin ?

A) gidratlanish B) polimerlanish
C) kaliy permanganat eritmasiniva bromli suvni rangsizlanishi
D) parchalanish

19. XIoropren kauchuk qaysi monomerning polimeri hisoblanadi?

A) 2-xlor butadien-1,3
B) 2-xlor butadien-1,2
C) vinilxlorid
D) 2-xlor-5-vinilpiridin

20. Tabiiy kauchukning monomerini ko‘rsating.

A) 2-metil butadien-1,3
B) 2-metil buten-2
C) butadien-1,3
D) butadien-1,2

21. Sintetik kauchuk dastlab qaysi uglevodoroddan polimerlash orqali olingan?

A) izopren B) butadien-1,3
C) butadien-1,2 dan D) propilendan

22. Quyidagi qaysi moddalardan kauchuk hosil qilish mumkin?

1) etanal 2) etilen 3) 2-buten
4) butadien-1,3 5) benzol 6) izopren
A) 1,2 B) 2,3 C) 3,5 D) 4,6

23. 1,2-dibrometanni 1,1-dibrometanga aylantirish uchun qaysi moddalardan foydalanish mumkin?

1) KOH ning suvdagi eritmasi
2) vodorod bromid
3) KOHning spirtli eritmasi
4) brom
5) kaliy permanganat eritmasi
A) 1,2 B) 3,2 , C) 3,4 D) 1,4

24. Sxemaga asosan hosil bo'lgan A,B,C va D moddalarni aniqlang.

1,4-dixlorbutan A B
C
1) siklobutan 2) metilsiklobutan
3) 1,3-dibrombutan 4) 1,4-dibrombutan
5) butadien-1,2 6) bo‘tadiyen-1,3
7) 1,2-dibrombuten-3
8) 1,4-dibrombuten-2
A) 2,4,6,8 B) 1,3,5,7 C) 1,4,6,8 D) 1,4,6,7

25. Sxemadagi “Z” moddani aniqlang: butadien-1,3 X Y

Z
A) butadien-1,2 B) butan
C) buten-2 D) buten-1

26. Qaysi birikma tabiiy kauchukning monomeri?

А) CH₃-CH-CH=CH₂
B)CH₂=CH₂
C) СH₃-СH=СH-СH₃
D) СН₂=СН-СН=СН₂

27. Vakili izopren bo‘lgan uglevodorodlar qaysi sinfga mansub?

A) to‘yingan uglevodorodlar
B) etilen qatori uglevodorodlar
C) dien uglevodorodlar
D) asetilen qatori uglevodorodlar

28. Quyidagi usullardan qaysi biri bo‘tadienni olishning Lebedev taklif etgan usulidir?

A)СН₃СН₂СН₂СН₃ -> CH₃CH₂CH=CH₂ + H₂
B)C₂H₅OH-> CH₂CHCHCH₂ + H₂O + H₂
C) (CH₃)₂CHC₂H₅ -> CH₂C(CH₃)C₂H₅ + H₂
D) CH₃(CH₂)₄CH₃ -> CH₃CH₂CH₂CH₃ + CH₂=CH₂ + H₂

29. Pentadien-1,3 molekulasida σ bog‘larni hosil qilishda qatnashgan orbitallar turi va sonini ko‘rsating.

1) s - 10 ta 2) s - 8 ta 3) p - yo‘q
4) p - 4 ta 5) sp - 2 ta 6) sp - yo‘q
7) sp² - 9 ta 8) sp² — 12
9) sp³ - 4 10) sp³ - 0
A) 1,3,5,7,10 B) 1,4,5,7,10
C) 2,4,6,8,9 D) 2,3,6,8,9

30. C₆H₁₀ formulasiga to'gri keladigan diyenlarning nechtasida sp-gibridlangan uglerod mavjud?

A) 5 B) 4 C) 7 D) 6

31. Butadien-1,2 da uglerod atomi qanday gibridlangan holatda bo‘ladi?

A) faqat sp² B) sp³ va sp
C) sp,sp² va sp³ D) sp² va sp³

32. Izopren molekulasida qanday kimyoviy bog‘lar mavjud?

A) 8σ va2 π
B) 10 σ va 2 π
C) 12 σ va 2 π
D) 9σ va 3 π
33. Pentadien-1,4 molekulasida nechta uglerod atomi sp² gibridlangan holatda bo‘ladi?
A) 4 B) 5 C) 3 D) 2

34. 1,3-butadien molekulasidagi 2- va 3-uglerod atomlarining gibridlanish turi qanday?

A) sp³ B) sp² C) sp D) sp³d

35. Butadien-1,3 da gibrid orbitallar sonini ko‘rsating.

A) 8 B) 9 C )10 D) 12

36. Butadien-1,3 molekulasidagi σ vaπ bog`larni ho­sil qilishda qatnashgan

s-,p-,sp³-,sp²- va sp-orbitallar sonini ko‘rsating.
1) s - 6 ta; 2) p - 2 ta; 3) p - 4 ta
4) sp - 2 ta; 5) sp - yo‘q; 6) sp — 12 ta; 7)sp² -1 2 ta ; 8) sp² - 10 ta;
9) sp² - 6 ta; 10) sp² - yo‘q;
11) s p³ - y o ‘q;
12) sp3 - 4 ta
A) 1,2,4,7,11
B) 1,3,4,8,12
C) 1,3,5,7,11
D) 1,2,5,9,12

37. Butadien-1,2 da uglerod atomlarining gibridlanish turi ko'rsatilgan qatorni toping.

A) sp² ,sp² ,sp² ,sp²
B) sp²,sp,sp²,sp³
C) sp,sp³,sp²,sp²
D) sp³,sp²,sp,sp²

38. 2-metilbo‘tadien-l,3 molekulasidagi sp³-,sp²- va sp- gibridlangan uglerod atomlari va bog‘ hosil qilishda qatnashgan s va p orbitallar sonini ko'rsating.

1) s - 2 ta 2) s - 6 ta 3) s — 8 ta 4) p - 2 ta 5) p - 4 ta6) sp - 1 ta 7) sp - 2 ta
8) sp - yo‘q , 9) sp² - 9 ta
10) sp² - 10 11) s p ² -1 2 12) sp³ - 4
A) 1,2,4,7,11 B) 1,3,4,8,12
C) 3,5,8,11,12 D) 1,2,5,9,11

39. N.sh.da 22,4 l bo‘tadien-1,3 bilan 320 g brom o'zaro reaksiyaga kirishganda necha gramni va qanday modda hosil bo`ladi?

A) 214 g 3,4-dibrombuten-1
B) 214 g l,2-dibrombuten-2
C) 214 g l,4-dibrombuten-2
D) 374 g 1,2,3,4-tetrabrombutan

40. 48 g brom bilan 10,8 g 1,3-bo‘tadienning o‘zaro ta’sirlashuvidan massasi (g) qanday bo'lgan moddalar ho­sil bo‘ladi?

A) 21,4 g l,2-dibrombuten-3 va 28,2g 1,2,3,4-tetra­brombutan
B) 28,2 g 1,2-dibrombuten-1 va 21,4 g 1,2,3;4-tetra-brom butan
C) 21,4 g l,4-dibrombuten-2 va 37,4 g 1,2,3,4-tetra­brombutan
D) 37,4 g l,4-dibrombuten-2 va 21,4 g 1,2,3,4-t.etra-brombutan

41. N.sh.da 22,4 l bo ‘tadien-1,3 bilan 160 g brom o‘zaro reaksiyaga kirishganda,necha (g) va qanday modda hosil bo‘ladi?

A) 274 g; 3,4-dibrombuten-1
B) 214 g; 1,2-dibrombuten-2
C) 214 g; l,4-dibrombuten-2
D) 107 g; 2,3-dibrombuten-l

42. 2-metilbo‘tadien-1,3 va kislorod aralashmasi yonishidan 70,4 g CO2 hosil bo'ldi. Ortib qolgan alkadiyenni to ‘liq gidrogenlash uchun 2,4 g vodorod sarf bo‘lsa, boshlang`ich uglevodorodning umumiy miqdorini (mol) toping.

A) 0,45 B) 1,25 C) 0,92 D) 0,48

43. 2-metilbo‘tadien-l,3 va kislorod aralashmasi yonishidan 132 g CO₂ hosil bo'ldi. Ortib qolgan alkadiyenni to‘liq gidrogenlash uchun 4,4 g vodorod sarf bo‘lsa, boshlang‘ich uglevodorodning umumiy miqdorini (mol) toping.

A) 1,7 B) 1,25 C) 1,8 D) 1,1

44. 6 litr (n.sh.) 2-metilbo‘tadien-l,3 unga nisbatan mo‘I miqdorda olingan kislorodda yondirildi. Hosil bo‘lgan suv bug‘i kondetsatsiyatandi. Qolgan gazlar aralash­masi 45 litr (n.sh.) ni tashkil qilsa,reaksiya uchun olingan kislorodning umumiy hajmini (litr) toping.

A) 60 B) 57 C) 40 D) 25

45. 15 litr (n.sh.) 2-metilbo‘tadien-1,3 unga nisbatan mofl miqdorda olingan kislorodda yondirildi. Hosil bo'lgan suv bug‘i kondetsatsiyalandi. Qolgan gazlar aralash­masi 90 litr (n.sh.) ni tashkil qilsa,reaksiya uchun olingan kislorodning umumiy hajmini (litr) toping.

A) 120 B)130 C) 150 D) 140

46. (2020) Bo‘tadiyen-1,3 tarkibidagi to'rtinqhi uglerod atomning oksidlanish darajasini aniqlang.

A) -1 B) +2 C) 0 D) -2
47. (2020) Propadiyen,argon va neondan iborat aralashmada neonning moi ulushi 40% bo‘lsa aralashmaning metanga nisbatan zichligini aniqlang.
A) 2 B) 15 C ) 2,5 D) 3

48. (2019) 2 mol pentandan ikki bosqichda 54,4 g izopren olindi. Agar birinchi bosqichda reaksiya unumi 80 % bo‘lsa,ikkinchi bosqich reaksiya unummi (%) hisoblang.

A) 75 B) 85 C) 60 D) 50

49. (2019) Tarkibi C₅H₈ bo'lgan asosiy zanjirda beshta uglerod atomi tutgan ochiq zanjirli diyen uglevodorod­ning barcha izomerlari tarkibida nechta uglerod atomi sp³ - gibridlangan bo'ladi? (Fazoviy izomerlar hisobga olinmasin) A) 5 B) 12 C) 10 D) 6

50. (2019) Geksadiyen molekulasida nechta sp³-s bog'lanish bo'lishi mumkin? A ) 4 yoki 5 yoki 6 yoki 7 yoki 9

B ) 2 yoki 3 yoki 4 yoki 5 yoki 6
C) 2 yoki 3 yoki 5 yoki 6
D) 4 yoki 5 yoki 6 yoki 7 yoki 8

51. (2019) Bo‘tadiyen -1,3 molekulasi uchun xos bo'lgan javoblarni tanlang.

1) gibridlangan orbitallar soni 12 ta
2) gibridlamnagan orbitallar soni 10 ta 3) qutbli bogdar soni 6 ta
4) qutbsiz bog'lar soni 6 ta
5) sp²-s qoplanishlar soni 6 ta
6) sp²- sp² qoplanishlar soni 4 ta
A) 1,2,5 B) 1,3,5
C) 2,3,6 D) 2,4,6

52. (2019) Alkadiyenlar tarkibidagi σ bog‘lar soni qaysi formula orqali hisoblab topiladi?

A )3 o -1 B )3 n + 2 C) 3 n-2 D) 3 n-3

53. (2017) 0,075 mol bo‘tadiyen-1,3 ni gidrogenlash natijasida olingan buten va butan aralashmasi brom eritmasi orqali o‘tkazilganda 5,4 g 1,2-dibrombutan

ho­sil bo‘lsa,olingan aralashmadagi buten va butanning massalarini (g) aniqlang.
A) 1,4;2,9 B) 1,4:1,45
C) 2,1;2,9 D) 0,7;2,9

54. (2014) Propadiyen molekulasi tarkibidagi σ va π bog'lar sonini toping.

A) 3 va 3 B) 2 va 6 C) 5 va 3 D) 6 va 2

55. (2014) Alkadiyenlar gomologik qatorining umumiy formulasini (1,2,3,4) va kislorodda oksidlanish reaksiyasi tenglamasidagi karbonat angidridning koeffitsiyentini (a,b,c,d) toping (reaksiya mahsuloti sifatida CO₂ va H₂O hosil bo‘Idi deb hisoblang).

1) C_nH_2n+2
2)C_nH_2n-2
3)C_nH_2n
4) C_nH_2n+1
a) n; b) 1,5 n+0,5; c) 1,5 n-0,5; d) n-1
A) 4; с В) 1; a C) 2; a D) 2;c

56. (2010) Noma’lum uglevodorod bromlanganda 1,4- dibrom-2-metilbuten-2,to‘la gidrogenlanganda izopentan hosil qilsa,uning nomini aniqlang.

A) 3-metilbo‘tadien-1,2
B) 2,3-dimetilbuten-2
C) 3-metilbutin-1
D) 2-metilbo‘tadien-l,3

57. (2010) 7 l (n.sh.) izopren va unga nisbatan mo‘I miqdorda olingan kislorod aralashmasi portlatilgandan so‘ng hosil bo'lgan suv bug'i kondensatsiyalandi. Qolgan gazlar aralashmasi 48 l (n.sh.) ni tash­kil etsa reaksiya uchun olingan kislorodning hajmini (l,n.sh.) toping.

A) 49 B) 55 C) 6 D) 62