01 умичт ўқув қул

Elektroseparator. Elektroseparatorda chaqilma elektr tok ta’sirida bo’linadi. 
Kungaboqar rushankasining tarkibiy qismlarining elektrik xususuyatlari turlicha 
bo’lib, dielektrik o’zgarmas kattalik bilan ta’riflanadi.
Mag’iz va po’choqning dielektrik ko’rsatkichlari har xil bo’ladi va namlik 
ortganda oshadi. Ularning namligi qancha yuqori bo’lsa ushbu farq shuncha katta 
bo’ladi. 
Elektroseparatorda (40-rasm) elektr maydon (A) ta’sirida luzga, moyli chang va 
mag’izning mayda zarrachalari butun urug’lar, chala chaqilgan urug’lar va yirik 
zarrachalardan ajraladi va to’rli cho’ktirish elektrodda yig’iladi. Moyli chang to’rdan 
o’tadi va mag’iz bilan aralashadi. 
Mag’iz, urug’ va yirik zarrachalar (B) bunkerga yig’iladi va qurilmadan 
chiqariladi. Luzga elektrodning qiya qismidan utib yopishib qolgan mayda 
zarrachalardan ajraladi va (D) bunkerga yig’iladi, zarrachalar esa (V) bunkerga 
tushadi. 

---

85 
 
40-rasm. Elektroseparator sxemasi. 
Ba’zi bir moyli urug‘larning qobig‘ini ajratish ancha mushkul yoki texnologik 
nuqtai nazardan mumkin emasdir. Bularga indov (raps), kanop urug‘i, kunjut, zig’ir
va boshqa о‘simlik urug‘lari kiradi. Ammo kungaboqar, paxta chigiti, yeryong‘oq, 
kanakunjut va shunga о‘xshash urug‘larni qayta ishlash jarayonida albatta, qobiqni 
yadrodan ajratish yо‘li bilan olib boriladi. Moy olish texnologiyasida bu jarayon 
bajarish uchun urug‘larni chaqish yoki kesish yо‘li bilan amalga oshiriladi. 
Soya urug‘i dastlab zarracha о‘lchamini kichraytirish uchun maydalagichda 
maydalanadi; vallar materialni yaxshi ilintirib olishi va yanchilmaning sifati yaxshi 
bо‘lishi uchun material namligi optimal holga keltiriladi. 
Tayanch so’z va iboralar: hujayra, mag’iz, qobiq, fizik-mexanik va 
biokimyoviy xususiyatlar, markazdan qochma chaqish mashinasi, deka, rushanka, 
disk, qurilma unumdorligi, pichoqli baraban, chaqilma, fraktsiya, luzga, sheluxa, 
aspiratsiya kamerasi.