San’at - estetik tarbiyaning muhim vositasi. Bugungi kunda jamiyatimizda inson faoliyatini boshqarib borishdan ko’ra, ushbu jarayonni insonning o’zi tashkil etishi kerakligi bot-bot uqtirilmoqda. Bu jarayonda san’at mohiyatan shaxsning xis-tuyg’ulariga ta’sir ko’rsatishga qodir bo’lgan muhim vosita sifatida insonni doimo o’ziga jalb etib kelgan. San’at insonning ehtiroslar va tuyg’ular olamiga singib borib ularni yig’latadi, kuldiradi, o’ylashga majbur qiladi. Shuning uchun bo’lsa kerak san’at barcha davrlarda insonga hamroh bo’lib kelgan.
Ma’lumki, ehtiroslar, tuyg’ular, kechinmalar insonning tirikligidan dalolat beradi. Chunonchi, ijobiy fazilatlar, badiiy-estetik ideallar inson hayotining mazmuniga ko’rk bag’ishlaydi. Tarbiyada ayniqsa, axloqiy va estetik tarbiyada hayotning mazmuni va maqsadi muhim ahamiyat kasb etadi. Gohida maqsad mavhum tushunchaga aylanib shaxsning tabiatiga mutlaqo zid bo’lgan holatlarni keltirib chiqaradi. Pirovardida inson bunday maqsadlarning ta’siridan zarar ko’radi. San’at shu ma’noda zamonaviy insonni estetik jihatdan tarbiyalashdagi asosiy vositaki, u insonning estetik tuyg’ularini maqsadli, ijobiy tomonga yo’naltiradi, uning kelajakda buyuk ishlarni amalga oshirishiga ko’mak beradi. Biroq, tuyg’ulari xali shakllanib ulgurmagan, estetik didi risoladagidek darajaga ko’tarilmagan odam mavjud hayotiy qiyinchilik va tashvishlar qarshisida ojizlik qiladi va natijada yot g’oyalar ta’siriga tushib qoladi. Ana shunday salbiy holatlarning paydo bo’lmasligi uchun ham san’at o’zini tobora insonga yaqinlashtirib boradi.
Chinakam san’at insonni bu xolatdan qutqarishga qodir bo’lgan estetik tarbi vositasidir. Shuningdek, shaxsning estetik tarbiyasini san’at vositasida amalga oshirishning afzal tomonini ikki xususiyat bilan ifodalash mumkin. Birinchidan, san’at ijtimoiy anglashning boshqa shakllariga qaraganda insonga birmuncha yaqinroq hamda tezroq ta’sir ko’rsata olish imkoniga ega. Ikkinchidan, san’at insonni estetik jihatdan kamolotga yetkazish jarayoniga muayyan mafkuraviy mazmun bag’ishlashi bilan birga inson ma’naviy qadriyatlarini ro’yobga chiqarishda yaqindan yordam ko’rsatadi.
65
|
1
|
1
|
12
|
Estetik uyg‘unlik deganda nimani tushunasiz ?
|
66
|
1
|
1
|
5
|
Rivojlanish va uning turlarini sanab bering ?
|
67
|
3
|
1
|
6
|
Germenivtika nima ?
|
68
|
2
|
1
|
2
|
Mashrab va Bedilning ijtimoiy qarashlarining xususiyati nimada?
|
69
|
2
|
1
|
3
|
Evropada uyg‘onish davri va undagi falsafiy tafakkur tamoyili.
|
70
|
2
|
1
|
3
|
Fransuz falsafasi va uning g‘oyalarini ta’riflab bering ?
|
71
|
1
|
1
|
2
|
Ilk o‘rta asrlar falsafasining o‘ziga xos xususiyatlarini izohlab bering ?
|
72
|
1
|
1
|
2
|
Zardushtiylikning tushunchasini izohlab bering ?
|
73
|
2
|
1
|
3
|
Qadimgi Misr falsafasiga xos xususiyatlarni sanab bering ?
|
74
|
1
|
1
|
2
|
Zardushtiylikning mohiyati nimadan iborat ?
|
75
|
2
|
1
|
9
|
Informatsion portlash nimani anglatadi ?
|
76
|
1
|
1
|
7
|
Qadriyatlarning qaysi shakllarini bilasiz ?
|
77
|
1
|
1
|
8
|
Barkamol inson shaxsini shakllavntirishda ilm-fan qanday ahamiyat kasb etadi ?
|
78
|
2
|
1
|
6
|
Fan metodologiyasi va uning turlari .
|
79
|
2
|
1
|
7
|
Jahon sivilizatsiyasining hozirgi davrdagi xususiyatlariga ta’rif bering ?
|
80
|
2
|
1
|
|
Ekzistensializm falsafasi va uning mazmun-mohiyatini so‘zlab bering ?
|
81
|
2
|
1
|
6
|
Falsafiy ongni yangilanish zaruriyati
|
82
|
3
|
1
|
10
|
Paralogizm, sofizm va paradoks nima ?
|
83
|
1
|
1
|
12
|
Kasb estetikasining kategoriyalariga ta’rif bering ?
|
84
|
1
|
1
|
12
|
Estetik tarbiyada mehnatning roli ?
|
85
|
1
|
1
|
11
|
Yaxshilik va yomonlikni qanday tushunasiz ?
|
86
|
1
|
1
|
11
|
Ahloqiy kasbiy buzilishlarni keltirib chiqaruvchi subektiv sabablarni sanab bering ?
|
87
|
3
|
1
|
8
|
Inson va bioetika muammolarini ta’riflab bering ?
|
88
|
1
|
1
|
8
|
Insonning biologik evolyusiyasi konsepsiyasini izohlab bering ?
|
89
|
2
|
1
|
11
|
Kasb sohasi xodimlarining kasb ahloqining adolat prinsipi deb nimaga aytiladi?
|
90
|
3
|
1
|
7
|
Tarix ma’nosining idealistik konsepsiyasini izoxlab bering ?
|
91
|
2
|
1
|
10
|
Xukm deb nimaga aytiladi?
|
92
|
3
|
1
|
10
|
Sillogizmning figuralari va moduslarini ta’riflab bering ?
|
93
|
2
|
1
|
4
|
Juft kategoriyalar mazmunidagi ichki birlikning asosi nimada ?
|
94
|
2
|
1
|
3
|
Xristianlik va Evropada ijtimoiy tafakkur.
|
95
|
2
|
1
|
5
|
Pragmatizm falsafasi va uning mazmun mohiyatini tushuntirib bering ?
|
96
|
3
|
1
|
6
|
Falsafaning metodologik ahamiyatini tushuntirib bering?
|
97
|
2
|
1
|
6
|
Bilish darajalari va shakllarini izog‘lab bering?
|
98
|
3
|
1
|
6
|
Etnometodologiya nima ?
|
99
|
2
|
1
|
5
|
Qarama –qarshiliklar birligi va kurashi qonunni izohlab bering ?
|
100
|
2
|
1
|
4
|
Biosfera va Noosfera nima ?
|
101
|
3
|
1
|
10
|
Formal mantiqning asosiy qonun-qoidalarini izoxlab bering?
|
102
|
2
|
1
|
5
|
O‘zgarish va rivojlanish jarayonida o‘z- o‘zini inkor etish tamoyili .Vorislik va yangilanish.
|
103
|
3
|
1
|
8
|
Erdagi hayot va biosotsiol evolyusiya.
|
104
|
2
|
1
|
1
|
Falsafaning asosiy funksiyalari
|
105
|
1
|
1
|
3
|
Konfutsiychilik va daosizm falsafasi.
|
106
|
3
|
1
|
4
|
Pozitivizm falsafasi va uning G‘arb mamlakatlarii hayoti va fuqarolari turmush –tarzida namoyon bo‘lishi.
|
107
|
3
|
1
|
|
Ontologiya –borliq falsafasi
|
108
|
2
|
1
|
5
|
Olamning mavjudligi va o‘zaro aloqadorligining alohida,hususiy va umumiy jihatlari.
|
109
|
2
|
1
|
6
|
Bilish tushunchasi gnoseologiyaning asosiy kategoriyasi.
|
110
|
2
|
1
|
9
|
Mantiqiy tafakkur shakllari va ularning xususiyatlari.
|
111
|
2
|
1
|
10
|
Xulosa chiqarishning umumiy tavsifi.
|
112
|
3
|
1
|
10
|
Mantiqiy fikrlar tarixida isbotlashning asoslanishi.
|
113
|
1
|
1
|
7
|
Jamiyat mavjudligining moddiy va ma’naviy omillari.
|
114
|
1
|
1
|
7
|
Milliy istiqlol mafkurasining shakllantirilishi va fuqarolar ongiga singdirishning usul va vositalari .
|
115
|
1
|
1
|
8
|
O‘zbekistonda inson qadri va erkinliklari.
|
116
|
1
|
1
|
7
|
Jamiyat falsafasini o‘rganishning tarixiy ahamiyati.
|
117
|
2
|
1
|
4
|
Materiya nima uning yashash usullarini nimalar tashkil qiladi.
Materiya» atamasi lotincha materia so‘zidan kelib chiqqan bo‘lib, modda degan ma'noni anglatadi. Shunga qaramay, falsafa tarixida «materiya» tushunchasining mazmuni, tabiatshunoslik va falsafaning rivojlanishiga muvofiq bir necha marta o‘zgargan. Qadimgi yunon falsafasida materiyaning etimologik talqinidan keng foydalanilgan. «Materiya» tushunchasini asosiy falsafiy kategoriya sifatida ilk bor Platon ishlatgan. U hyle atamasini muomalaga kiritgan va u bilan kattaligi va shakl-shamoyili har xil jismlar paydo bo‘lishiga asos bo‘lib xizmat qiladigan sifatlardan mahrum substrat (material)ni ifodalagan. Platon talqinida materiya shaklsiz va nomuayyan bo‘lib, har qanday geometrik shakl ko‘rinishini kasb etishi mumkin bo‘lgan makon bilan tenglashtiriladi. |
