0‘zbekiston milliy ensiklopediyasi: Davlat ilmiy nashriyoti Toshkent 2005
Download 0.85 Mb. Pdf ko'rish
|
|
«0‘zbekiston milliy ensiklopediyasi: Davlat ilmiy nashriyoti Toshkent - 2005 KIRISH 0„zbekiston Respublikasida amalga oshirilayotgan agrar siyosat, Respublika Oliy Majlisi tomonidan qabul qilingan bir qator muhim qonunlar va hukumat qarorlari qishloq xo„jaligi barcha sohalarining samaradorligini oshirish, jamoat hamda mulkchilikning turli shakllaridan foydalangan holda aholining qishloq xo'jaligi va oziq-ovqat mahsulotlariga, sanoatni xom ashyoga boigan talablarini qondirish ga qaratilgan. Mamlakatimizda amalga oshirilayotgan tub islohotlar qishloq xo'jaligining hamma sohalarini boshqarish tamoyillariga, xususan uzumchilik bilan shug„ullanuvchi xo'jaliklar, uzumni qayta ishlash korxonalarining tashkiliy - iqtisodiy tarkibi hamda davlat bilan o„zaro munosabatlarida ham jiddiy o„zgarishlar kiritishni taqozo etayotir. Bu esa, o„z navbatida o„rta maxsus va oliy o'quv yurtlarida boshqa sohalar qatori uzumchilik bo'yicha ham fan bilan amaliyotni qo„shib olib boradigan, xo„jalikni yuritish asoslarini yaxshi anglagan malakali mutaxassislar tayyorlash jarayonini yanada takomillashtirishni, ayniqsa, darslik, o'quv va uslubiy qoilanmalar yaratishni talab etayotir. Demak, yaratilgan adabiyotlarni ham hozirgi kun talablari asosida yangi ma‟lumotlar, o'zgarishlar bilan boyitib turish hozirgi kunning talabi boiayotir. Bu borada «Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi» da, shuningdek, davlatimiz rahbari I. A. Karimovning Oliy Majlisning IX sessiyasi (1997 yil 28 avgust)da so„zlagan nutqida ushbu masalaga alohida urg„u berilgani bejiz emas. Biroq, oliy va o„rta maxsus o„quv yurtlari uchun zamonaviy darsliklar, o'quv qo'llanmalar yaratilishiga e‟tibor ancha kuchaygan bolsada, ammo ularga bo'lgan ehtiyoj (ayniqsa aniq fanlar bo'yicha) xanuz sezilayotir. Shular qatorida Markaziy Osiyo, xususan mamlakatimiz xalq xo„jaligida katta ahamiyatga molik, xalqimizuing qadimiy va serdaromad sohasi hisoblangan uzumchilikka oid ushbu darslikka boigan ehtiyoj kattadir. O'zbek tilidagi «0„zbekiston uzumchiligi» darsligi bundari qariyb 35 yil muqaddam nashr qilingan bo'lib, u ham sobiq sho'rolar tuzumi talablari asosida yozilgan. Istiqlol mamlakatimizga xos, sohibkorlar va talabalar talablariga mos ushbu darslikni yaratishga imkon berdi. Maqsadimiz hozirgi davr uzumchiligining ahvoli, vazifa va muammolari hamda ularni hal etish yoilari bilan bevosita bogiiq bo„lgan tokni ko„paytirish va parvarish 3 qilishning zamonaviy ilg„or texnologiyasini, xo„raki uzumchilikni rivojlantirish, mayiz yetishtirishni ko'paytirish, hosilni saqlash, shuningdek, tok seleksiyasi va ampelografiyasini zarur tarzda bayon etib, talabalar- bo„lajak yetuk mutaxassislarning aniq maqsadga qaratilgan bilimlarini chuqurlashtirish, mustahkamlash va ularni ushbu sohaga bo'lgan qiziqishlar in i yanada oshirishdir. Mazkur darslikda bayon etilgan materiallar talabalami zarur bilim bilan qurollantiribgina qolmay, ularning mamlakatimizdagi islohotlar jarayonida sohani tashkillashtirish, boshqarish va rivojlantirish, uning yuqori rentabelligi va daromadliligini oshirishga qaratilgan tashkiliy-iqtisodiy mexanizmini yaratish, shuningdek, ishlab chiqarish, ilmiy tadqiqot tizimini takomillashtirishga yordam beradi degan umiddam iz . Bizning nazarimizda xalqimizning sevimli dehqonchilik sohalaridan boimish uzumchilikni yanada rivojlantirishda davlat ahamiyatiga molik dastur ishlab chiqish, «Bog'dorchilik va uzumchilik to„g„risida» 0„zbekiston Respublikasining Qonunini yaratish, fan yutuqlari va ilg„or tajribalar asosida uzum va uzum mahsulotlarini keskin oshirish, yer-suv resurslaridan samarali foydalanish, tuproq unumdorligin i oshirish kabi masalalar davr talabi boiib qolayotir. Modomiki shunday ekan, uzumchilikni rivojlantirishning asosiy tamoyillarini belgilab beruvchi direktiv xujjatlarni ishlab chiqish bilan bir qatorda uzumchilikning ishlab chiqarish, moddiy-texnika, ilmiy bazasini kuchaytirish va yuqori malakali, sohani tashkiliy, xo„jalik va iqtisodiy tomondan rivojlantira olishga qodir kadrlarni tayyorashga ahamiyat berilayotgani bejiz emas. Bularni amalga oshirishda dunyo bo„yicha katta ahamiyat berilayotgan uzumning serhosil, urug„siz, ko„rkam, noqulay tabiiy sharoitlarga, kasallik va zararkunandalarga chidamli navlarini yaratish, tokzorlarni yangi tipdagi navlar bilan toidirish, mexanizasiyalashtirilgan va avtomatlashtirilgan zamonaviy ilg„or agrotexnika usullarini joriy etish, shuningdek, zaxarli kimyoviy moddalar va mineral o„g„itlarni kamroq ishlatib tabiatni asrash, ekologik toza mahsulot yetishtirish, inson salomatligini muhofaza qilish, xalqimizni yil bo'yi yangi uzum va uzum mahsulotlari bilan jon boshiga to„g„ri keladigan fiziologik meyorda ta‟minlash, mamlakatimizning eksport imkoniyatlarini oshirish kabi masalalar va vazifalar uzumchilik oldida turgan va yechimini kutayotgan eng muhim ishlardir. Bunday vazifalarni yaxshi anglagan, fundamental va amaliy bilimga ega yetuk mutaxassis kadrlar respublikamizda uzumchilikning rivojlanishiga o'zlarining munosib xissalarin i qo„sha oladilar degan umiddamiz. 4 Ushbu darslik mutaxassis-pedagoglar, tajribali sohibkorlar, talabalar tomonidan bildirilgan istaklar, takliflar asosida yangi ma‟lumotlar, o„zgartishlar bilan boyitilgan holda Oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan na‟munaviy dastur talablari asosida qayta nashr etildi. Uning yaratilishida o„zlarining qimmatli maslahatlari, takliflari bilan bizga yaqindan yordam ko'rsatgan T oshkent Davlat agrar universiteti rahbariyatiga, boshqa bir qator o„quv va ilmiy muassasalar, olim va tajribali mutaxassislar, pedagoglarga minnatdorGhilik izhor etamiz. Download 0.85 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|