1-§. Adabiyot – so‘z san’ati (Darslikda 3–8 betlar)

4-§. EZOP
EZOP MASALLARI VA ULARNING IBRATLARI HAQIDA.
YOVVOYI ECHKILAR BILAN CHO‘PON.
KIYIK BILAN TOKZOR.
BO‘RI BILAN LAYLAK.
ESHAK BILAN BAQALAR.
USTIGA TUZ ORTILGAN ESHAK.
BURGUT, ZAG‘CHA VA CHO‘PON.
MASAL HAQIDA TUSHUNCHA.
(Darslikda 33–44 betlar)
1. Quyidagi fikrlar muallifini toping.
« ... maqol-matallar bejiz paydo bo‘lmagan, ular ham ma’lum
bir haqiqatning ifodasi»;
A) Fitrat B) Cho‘lpon C) A. Qahhor D) I. Karimov
2. «Ezop tilida so‘zlash», «ezopona til» deb qanday so‘zlashga
aytiladi?
A) notiqlik qoidalariga rioya qilgan holda so‘zlash
B) hissiy bo‘yoqdor so‘zlardan foydalangan holda so‘zlash
C) oddiy va sodda xalqona so‘zlash
D) maqol, matallar va hikmatli so‘zlar bilan so‘zlash
3. Ezop aql-u farosati, topqirligi bilan oxir-oqibat o‘zini qullikdan
xalos etib, qaysi darajalargacha ko‘tarilgan?
A) Vavilon shohi Likurgning saroyida xizmatchi, Lidiya shohi
Krezning xazinachi
B) Lidiya shohi Likurg saroyida xizmatchi, Vavilon shohi Krez
saltanatida xazinachisi
C) Lidiya shohi Krez saroyida xizmatchi, Vavilon shohi Likurg
saltanatida xazinachi
D) Vavilon shohi Krez saroyida xizmatchi, Lidiya shohi Likurgning
xazinachisi
4. Qadim davrlardayoq «Ezop masallari» nomi ostida jamlangan
kitobda Ezopning qancha masali yig‘ilgan edi?
A) 50 ga yaqin B) 300 dan ortiq
C) 500 ga yaqin D) 600 dan ortiq
5. U zoq safarga otlanganda Ezop yengilroq yuk sifatida nimani
ko‘tarib oladi?
A) to‘rt kishi zo‘rg‘a ko‘taradigan non solingan qutini
B) to‘rt kishi zo‘rg‘a ko‘taradigan tuz solingan xaltani
C) besh kishi zo‘rg‘a ko‘taradigan ovqat solingan qutini
D) uch kishi zo‘rg‘a ko‘taradigan ovqat solingan qutini
6. Ezopni sotib olgan o‘ta yengiltak, kaltafahm odam bo‘lgan Ksanf
qayerda yashardi?
A) Samos orolida B) Delfa shahrida
C) Lidiyada D) Frigiyada
7. Nuqtalar o‘rniga mos javobni tanlang.
Alisher Navoiyning «Mahbub ul-qulub», ya’ni «Qalblarning
sevgani» – … asar.
A) ijtimoiy-siyosiy B) ma’rifiy-axloqiy
C) ma’naviy-ma’rifiy D) ma’naviy-axloqiy
8. «Og‘irning ostidan, yengilning ustidan o‘tma» matali Ezopning
qaysi masali mazmuniga mos keladi?
A) «Eshak bilan baqalar»
B) «Burgut, zag‘cha va cho‘pon»
C) «Yovvoyi echkilar va cho‘pon»
D) «Ustiga tuz yuklangan eshak»
9. «Do‘stlikka sadoqatli bo‘lish, yangi do‘st orttirganda eskilarini
esdan chiqarib yubormaslik» g‘oyasi Ezopning qaysi masalida
ilgari suriladi?
A) «Yovvoyi echkilar va cho‘pon» B) «Kiyik bilan tokzor»
C) «Burgut, zag‘cha va cho‘pon» D) «Eshak bilan baqalar»
10. Ezop qaysi masalida yaxshilikka yomonlik qilish muqarrar jazo
bilan yakunlanadi, deyish barobarida insonlarni nafs balosidan ham
asranishga, hamma narsaga bir paytning o‘zida erishaman deb,
ochko‘zlik qilmaslikka da’vat etadi?
A) «Yovvoyi echkilar va cho‘pon» B) «Kiyik bilan tokzor»
C) «Burgut, zag‘cha va cho‘pon» D) «Eshak bilan baqalar»
11. Quyidagi fikrlar kimning qaysi asaridan olingan?
«Do‘st uldurki, o‘ziga ravo ko‘rmagan narsani, do‘stiga ham
ravo ko‘rmaydi».
A) Navoiy «Hayrat ul-abror» B) Navoiy «Mahbub ul-qulub»
C) Huvaydo «Rohati dil» D) Gulxaniy «Zarbulmasal»
12 . «Kimki o‘ziga yaxshilik qilganlarga yomonlik sog‘insa, u albatta
Xudoning qahriga yo‘liqqay», – degan hikmatni Ezop qaysi
masalida ilgari surgan?
A) «Yovvoyi echkilar va cho‘pon» B) «Kiyik bilan tokzor»
C) «Burgut, zag‘cha va cho‘pon» D) «Eshak bilan baqalar»
13. «Ko‘rpangga qarab oyoq uzatgin» maqoli Ezopning qaysi
masali mazmuniga mos keladi?
A) «Yovvoyi echkilar va cho‘pon» B) «Eshak bilan baqalar»
C) «Burgut, zag‘cha va cho‘pon» D) «Kiyik bilan tokzor»
14. «Birni ko‘rib shukur qil, birni ko‘rib fikr qil», – degan maqol
Ezopning qaysi masali mazmuniga mos keladi?
A) «Yovvoyi echkilar va cho‘pon» B) «Eshak bilan baqalar»
C) «Burgut, zag‘cha va cho‘pon» D) «Kiyik bilan tokzor»
15. Ezop masallarini she’riy yo‘l bilan lotin tiliga tarjima qilgan
masalchi kim?
A) Fyodr B) Babriy
C) Fedr D) Lafonten
16. Ezopning davomchilari bo‘lgan eramizning birinchi va ikkinchi
asrlarida yashab o‘tgan grek masalchilari kimlar?
A) Gellert, Babriy B) Babriy, Lessing
C) Lessing, Gellert D) Fedr, Babriy
17. Ezop masallarini qayta ishlab, ijodiy boyitib, o‘z davri
xususiyatlariga ko‘ra to‘ldirib, rivojlantirgan, o‘zlari ham ulardan
ilhomlanib, yangi masallar yaratgan fransuz va rus adiblari kimlar?
A) Lafonten, Krilov B) Fyodr, Babriy
C) Lessing, Gellert D) Fedr, Babriy
18. Masal janrida barakali ijod qilgan adiblarni toping.
1) XVII asrda Fransiyada Lafonten; 2) XVIII asrda Germaniyada
Lessing; 3) XVIII asrda Germaniyada Gellert; 4) XVIII-XIX asrlarda
Rossiyada I. Krilov; 5) XVI asrda Fransiyada Lafonten; 6) XVII
asrda Germaniyada Lessing va Gellert.
A) 1, 2, 3, 4 B) 1, 3, 5, 6
C) 2, 3, 4, 5 D) 1, 4, 5, 6
19. «Panchatantra», «Kalila va Dimna» asarlari qaysi adabiyot
namunalari hisoblanadi?
A) turk B) arab
C) hind D) fors
20. Nuqtalar o‘rniga mos javoblarni tanlang.