1- бўлим Қадимги дунёда жисмоний тарбия

XXVIII Олимпиада ўйинлари
 
 
 
 
(Токло (Япония) 10-24 октябр 1964 йил) 
Аслида, Япония давлатининг пойтахти ТОкиода 1940 йилга XII Олимпия 
ўйинлари ўтказилиши лозим эди. Бироқ авж олган иккнчи жаҳон уруши 
спортчиларнинг йирик анжуманининг ўтказилиши имконини бермади. Орада йигирма 
йил ўтгача, Токио яна номзодлар рўйхатидан ўрин олди. Бу сафар эса, халқаро 
Олимпия қўмитаси Римга “ён босди”. Японияликлар барибир ниятларига эришишди. 

---

169 
1964 йили Олимпия ўйинларини ўтказиш шарафи уларга насиб этди. Осиё қитаъсига 
илк бор Олимпиада ўйинлари ташриф буюрди.
XXVIII Олимпиада ўйинлари 1964 йил 10 октябргача Японияни Токио шаҳрида 
ўтказилди.
Токиога 93 мамлакатдан 5140 та спортчи келди. Шунси эътиборга лойиқки 
Олимпиада ҳамдўстлиги мустамлакачилик зулмидан холос бўлган кўплаб давлат 
ҳисобига бойиди: Алжир, Фил суяги қирғоғи, Камерди, Конго Малагасия (хозирги 
Мадагаскар) республикаси, Мали, Нигер, Сенегал танганика ва занзибор (хозирги 
Танзания), Тринидат ва Тобаго, Чат шунингдек, Монология халқ республикаси, 
Даминикан республикаси ва Неапал спортчилари биринчи марта старт олишди.
Олимпия ўйинларини, Япония императори Хиро Хито “XXVIII” Олимпиада 
ўйинлари очиқ деб эълон қилди. Шу дам ўйингоҳнинг югуриш йўлангансида қўлида 
маҳшал ушлаган ёки йигит пайдо бўлди. У оддий бир Япон талабаси Иосипори Сакан 
эканлигини ҳеч ким билмасди. Маъшалани унга топширганлигининг ўзига хос 
сабаблари бор, албатта. Сакаи 1945 йили Японияга ато бомбаси ташланган пайтда 
дунё юзини кўрганди. Бугунги кунда у японияликларнинг ҳаёт тимсолига айланган 
эди. Иосинори олим маъшал ёқиш учун 163 поғанадан иборат зинопаядаги кўтарилар 
экан, ўйингоҳга йиғилган мухлислар ўрниларидан туриб олқишлар билан ҳамроҳлик 
қилишиларди унга.
Олимпиада байроғи кўтарилган, анъанага кўра қонунларига содиқликка 
билдирувчи ҳасамед ўқиб эшттирилди. Уни Япониялик машҳур гимнастикачи Такаси 
Она ижро этди.
Олимпия ўйинлари дастури қачонгиданда кенг канровли бўлди. Ўйинлар аёллар 
ва эркаклар ўртасидаги валейбол ва дюздо билан кенгайди. Шу ўринда айтиб ўтиш 
жоизки, барча спорт турларида рақобатчилик кучайганлиги кузга топди. Натижада 776 
марта Олимпиада ва 35 марта жаҳон рекордлари ўрнатилди.
Нарсамни жамоа биринчилигида яна собиқ иттифоқ (СССР) вакиллари ғалаба 
қозонишди 607,0 очко. Иккинчи ўрин соҳиби АҚШ жамоаси. Учинчи ўрин Бирлашган 
Герман командаси эгаллади.
Енгил атлетика мусобақаларида 83 давлатининг 1086 нафар енгил атлетикачиси 
куч синашди. Ушбу “спорт маликаси” беллашувларида 2 марта жаҳон ва 71 бор 
Олимпиада рекордларига асос солишди. Энг асосийси, шуниси қувончлики. Токиодан 
3 хамюртимиз олимпиала медаллари билан қайтишди. Н.Установа ва С.Бабониналар 
сузиш бахсларида бронза медалларини қўлга киртишган бўлса, гимнастикачи 
С.Диамидов командада кумуш медал билан тақдирланди. Шахсий ҳисобда-4 ўринни 
олди.