1 -бөлім психодиагностикаға кіріспе

Бақылау күнделігінің үлгісі мынадай:

1. 
   Баланың аты жөні
   
2. 
   Бақылау кезіндегі жағдайлар
   
3. 
   Баланың мінез-құлық жағдайына сипаттама
   
4. 
   Педагогикалық психикалық қорытынды
   

Бақылау нәтижелі шығу үшін мынадай шарт қажет.

1. 
   Бақылау ұзақ уақыт жүргізіліп бір факт өзі бірнеше қайта тексеріледі.
   
2. 
   Зерттелетін обьектін ойланып бақылау жүргізбес бұрын, мақсат қойып, мақсат мәнін түсініп жоспар құру керек. Мысалы: Байқау обьектісіне нашар оқитын баланы алсақ, байқау мақсаты сабаққа дайындық кездегі ойлау жұмысының кейбір ерекшелігін білу.
   
3. 
   Байқаған фактілерді сол сәтте жазып алып, зертелуші сөзін магнитафонге стенографиллап кейін мұқият талдап, фактілерді реттеп отыру қажет. Кейде бақылау әдісінің көңілсіз жері де бар:
   

а) зерттеуші өзіне тән қажетті құбылысты керек уақытта зерттей алмай уақыт өткізіп алады.
б) байқауды ойдағыдай өткізуге мүмкідік болмайды, яғни зерттеп жүрген бала келмей қалады немесе зерттелуші іс тәжірибесі жетіспеушілігінін нәтижелі қорытынды шығара алмайды. Кейінгі кезде байқаудың ғылыми түрінде ұйықтап жүргізеді. Мысалы: зерттелуші обьектіні суретке түсіреду, зерттейтін адамның сөзін жазу үшін магнитафон қолданылады, пленкаға түсіреді. Бақылаудан кейінгі көп қолданылатын әдіс-эксперементтік әдіс. Бақылауға қарағанда біраз артықшылығы бар. Эксперименттік зерттеу адамның психикалық әрекетін бірнеше құбылтып, өзгертіп кейде жасанды, жағдайда зерттеулерді айтамыз. Эксперименттік әдістін 2 түрі бар.
1) Табиғи эксперимент
2) лабараториялық эксперимент
Арнайы лабараториялық апараттармен жабдықталған қабинетте өтілетін зерттеу лабараториялық эксперимент делінеді. Лабараториялық эксперименттің ерекшелігі – тек онда адам сөзі қимыл қозғалысы, сыртқы ым-ишарасы байқалып қана қоймайды, адам ішіндегі көрінбей тұрған жастын физиологиялық ерекшеліктерін айтады.Мысалы: күрделі эмоциялық өзгерісте қан тамырының соғуы, жүрегінің жұмысы, арнайы апараттармен жазылып отырады.
Табиғи эксперимент-зерттейтін адам өзін күнделікті дағдылы жағдайда балалардың арасында оқу, ойын, еңбек, әрекет үстінде зерттеп біледі. Бала өзін зерттеп жататын білмегендіктен, табиғи жағдай көреді. Өйткені бала өзінің сөзін жазып жататын біледі. Немесе зерттеуші мен зерттелуші ортада қабырға айнана тәрізді. Эксперименттің мынандай тиімді жерлері бар зерттеуші өзіне қажетті құбылысты қашан пайда болған деп сырттан бақылауын күтпейді. Қажет процесті өзіне қажет уақыт арасында жасауды қолданатының тудырыды. Мысалы: математикадан бала есіне түсіру үшін жеке сұрақ қолданады немесе белгілі қысқа мерзімде есеп шығартады, тақпақ жаттатқызады, оны қайта айтады. Зерттеуші зерттеу барысында психологиялық процестер үстінде мақсатты түрде жағдайларды өзгертеді. Балаға практика жүзінде ортаға тапсырма береді. Зерттеу мен бетпе-бет әрекет жасайды. Бір эксперимент өзін бірнеше қайталынады. Ал эксперименттің тиімді жері- бала өзінің зерттеп жататын біледі де жасанды қылық көрсетеді. Эксперимент жүргізудің өзі үш түрде жүзеге асады.