1 – ish. Suvarak /Blatta orientali ning tashqi tuzilishi. Kerakli jihozlar

 
 
2 – ish. Turli xil guruh hashoratlarning ba’zi bir morfologik belgilarini 
o‘zaro taqqoslab o‘rganish. 
Kerakli jihozlar: Har xil guruhlarga (plastinka mo‘ylovli qo‘ng’izlar, 
ninachilar va kapalaklar) mansub bo‘lgan hashoratlarning vaqillaridan. Go‘ng 
qo‘ngizlari, 
beshiktebratarlar, 
chigirtka 
yoki 
temirchaklardan 
tarqatma 
materiallar. 
Hashoratlarning har xil shakldagi mo‘ylovlarini, oyoqlarini va qanotlarining 
tuzilishini aks ettiruvchi jadvallar, kichik qisqichlar, o‘tkir uchli kichik qaychilar, ok 
qog‘oz bo‘laklari, qo‘l lupasi, buyum oynalari. 
Hashoratlarning kimyoviy hid bilish va sezgi organlari mo‘ylovlari turli tuman 
bo‘lishiga qaramasdan ularni ma’lum darajada ayrim guruhlarga ajratish mumkin. 
Bir turga mansub bo‘lgan hashoratlarning urg‘ochi va erkaklari mo‘ylovlarining 
uzun yoki qisqaligi va shakliga ko‘ra farq qilishi mumkin. Hashoratlarning 
turkumlari va oilalarini bir–biridan farqlashda ularning mo‘ylovlarining shakli 
muhim sistematik belgi bo‘lib xizmat qiladi. Shakliga ko‘ra hashoratlarning 
mo‘ylovlari qilsimon – xivchinsimon (suvaraklar, ninachilar), ipsimon (suv 

---

qo‘ngizlari), patsimon (kapalaklar, chivinlar va tukli arilar), plastinkasimon (go‘ng 
qo‘ngizlari, mart, iyun, qo‘ngizlari va boshqa plastinka mo‘ylovli qo‘ngizlar), 
arrasimon (qirsildoq qo‘ngizlar), taroksimon (ayrim qirsildoq qo‘ngizlarda), 
to‘g‘nag‘ichsimon (oq kapalaklar) va boshqa tuzilishda bo‘lishi mumkin. 
Hashoratlarning mo‘ylovlari qanday shaklda bo‘lishidan qa’tiy nazar, ular 
bo‘g‘imlarga bo‘lingan. Bo’g’imlarning soni har xil 2–3 tadan tortib, bir necha 
o’ntaga yetishi mumkin. Lekin ularning uzunligi har xil. Ba’zi hashoratlarning 
mo‘ylovlari ularning tana uzunligidan ikki va undan ham ortiqroq uzun bo‘ladi 
(mo‘ylovdor qo‘ngizlar, temirchaklar).