1- маъруза. Юкларнинг йўл сафаридаги операциялар

- техник станцияларда вагонларни қабул қилиб олиш ва топшириш;

• - техник станцияларда вагонларни қабул қилиб олиш ва топшириш;
• - поездлар ва вагонларни тижорий муносабатда кўриги;
• - юкларни темир йўл транспортидан бошқа турдаги транспортга ёки аксинча қайта юклаш;
• - юкларни кенг изли вагонлардан тор изли вагонларга ёки аксинча қайта юклаш;
• - бир темир йўл маъмуриятидан бошқа темир йўл маъмуриятига ёки бир ички темир йўлидан бошқа ички темир йўлига вагонларни, контейнерларни, юк жўнатмаларини ва тижорий масламаларни топшириш ёки қабул қилиш ҳисоби;
• - рефрижератор секцияларини экипировка қилиш;
• - ҳайвонларга сув ичириш;
• - майда жўнатмаларни ва контейнерларни саралаш;
• - тарқатиш пунктларида маршрутларни нарига адреслаш;
• - чегера станцияларида божхона назорати;
• - божхона транзитини расмийлаштириш.

1.2. Йўл сафаридаги юк ва тижорат ишларини бажариш жойлари ва тартиблари. Жўнатувчидан олувчига юкларни етказиб бериш йўл сафаридаги техник (участка ва сарашал) станцияларда поездларни қайта шакллаш, локомотивларни ва локомотив бригадаларини алмаштириш каби операциялар амалга оширилади. Бу операцияларни бажаришда поездларни техник кўриги билан бир қаторда поездлар ва вагонларни тижорий кўриги ҳам амалга ошрилади.

• 1.2. Йўл сафаридаги юк ва тижорат ишларини бажариш жойлари ва тартиблари. Жўнатувчидан олувчига юкларни етказиб бериш йўл сафаридаги техник (участка ва сарашал) станцияларда поездларни қайта шакллаш, локомотивларни ва локомотив бригадаларини алмаштириш каби операциялар амалга оширилади. Бу операцияларни бажаришда поездларни техник кўриги билан бир қаторда поездлар ва вагонларни тижорий кўриги ҳам амалга ошрилади.
• Тижорий кўрик – ташиш жараёнининг энг муҳим элементларидан бири ҳисобланиб, уни амалга оширишдан асосий мақсад поездлар ҳаракат хавфсизлигини ҳамда ташилаётган юкларни ва ҳаракатдаги составни асрашни таъминлашдан иборат. Ҳаракат хавфсизлигига ёки юкларни асрашга таҳдид соладиган вагоннинг ёки юкнинг ҳолати тижорий нуқсонлилик деб аталади. Бу ҳолатлар қуйидагилардан иборат:
• - вагон ва контейнерлардаги тамбалаш - пломбалаш мосламасини (запорни - пломбировочных устройства, қуйида ЗПУ деб юритилади) шикастланиши ёки уларда ЗПУ ни мавжуд эмаслиги (агар улар ҳақида ташиш хужжатларида белгилар бўлса);