1 1512-yilda Oʻrta Osiyoda yana bir davlat Xiva xonligi vujudga keldi

Tashqi siyosat
Bunday kengayish muqarrar ravishda qo‘shni davlatlar – Buxoro va Eron amirliklari, shuningdek, ko‘chmanchi turkman qabilalari bilan to‘qnashuvlarga olib keldi. Bu xonlik farovonligini sezilarli darajada pasaytirdi. 18-asr boshlarida Xon Shaxniyoz xonlikni Rossiya himoyasiga olish iltimosi bilan Pyotr I huzuriga yashirincha elchilar yuboradi.
Pyotr iltimosni qondirdi, ammo bu xivonliklarning 1717 yilda Kaspiy dengizining sharqiy qirg'oqlariga A. Bekovich-Cherkasskiy boshchiligidagi rus ekspeditsiyasini yo'q qilishiga to'sqinlik qilmadi. 1726-yilda Xiva xonligi Eron shohi Nodir tomonidan bosib olindi va 1747-yilda vafotidan keyingina mustaqillikka erishdi.
17-asrning ikkinchi yarmi ichki kurash va hududlarning boʻlinishi bilan kechdi. Hokimiyat qabila boshliqlari qoʻliga oʻtdi va faqat Qoʻngʻirotlar sulolasidan boʻlgan Inoq Eltuzar (1804-1806) davrida, 1920-yilda xonlik boʻlinib ketgunga qadar u yana markazlashtirildi. Inoq oʻrniga zukko va isteʼdodli hukmdor Muhammad Rahimxon (1806-1825) tayinlandi. Uning qoʻl ostida Xiva xonligi Qoraqalpogʻistonning baʼzi yerlarini oʻz nazoratiga olib, oʻzining eng katta hajmiga yetdi.

Xonlikning ichki tuzilishi
Qo‘shni davlatlar bilan munosabatlar yaxshilanib, bir qator muhim ichki islohotlar, ayniqsa, soliq va ma’muriyatchilik sohasida amalga oshirildi. Bu esa barqarorlikning oshishiga olib keldi, bu esa o‘z navbatida iqtisodiy taraqqiyotga xizmat qildi.
Iqtisodiyotning asosiy qismi Rossiyaga qishloq xoʻjaligi mahsulotlari (paxta, teri, jun va quritilgan mevalar) eksportiga asoslangan edi. Qo'shni mamlakatlarga bosqinlar paytida qo'lga olingan qullar bilan juda daromadli savdo ham mavjud edi.
19-asrning ikkinchi yarmi farovonlik davri boʻlib, bu davrda qurilgan muhtasham, bezakli binolarda oʻz aksini topdi.
Chag‘atoy (eski o‘zbek) tilida yozilgan adabiyot, xususan, tarixiy yilnomalar janri rivojlandi.
Rossiya uzoq vaqtdan beri Markaziy Osiyoni rivojlantirish rejalarini ishlab chiqdi. XVIII-XIX asrlarda u yerga bir necha harbiy ekspeditsiya jo‘natilgan bo‘lsa-da, hech biri muvaffaqiyatli bo‘lmagan (1839-yilda Xiva xonligiga qarshi general Perovskiy boshchiligidagi yurishning taqdiri ayniqsa ayanchli edi).