1-9 Adabiyot 9-sinf

b)tarbiyaviy-o’quvchilarda ma’rifatparvarlik,Vatan sog’inchi,adabiyotga ishtiyoq tuyg’ularini tarbiyalash;
d)rivojlantiruvchi-o’quvcihilarning dunyoqarashi va fikrlash salohiyatini oshirish.
Darsning turi:mustahkamlash;
Darsning uslubi:bahs,ifodali o’qish,tahlil ,matn ustida ishlash,nazariy ma’lumot;
Darsning jihozi:darslik,Furqat siymosi,qo’shimcha badiiy adabiyotlar,tarqatmalar.
Darsning borishi:
Tashkiliy ishlar:
Darsning chaqiriq bosqichida:
a)salomlashish,navbatchi axboroti;
b)kitob-daftarlar nazorati;
d)o’quvchilar diqqatini darsga jalb qilish;
O’tgan mavzu va uyga vazifani so’rash:
1.Tarqatmalar asosida Zokirjon Xolmuhammad o’g’li Furqat hayoti va ijodi yuzasidan savol-javob;
2.Furqat g’azallaridan yod so’rash va tahlil qlish.
Darsning mohiyatini anglash bosqichida:
I.Zokirjon Xolmuhammad o’g’li Furqatning darslikda berilgan muxammasini ifodali o’qish va muxammasni g’oyaviy-badiiy tahlil qilish:
Kishi holimni bilmas mehribonidin adashganman,
Vatan ovoradurmen,do’stonidin adashganman,
Vatansiz benavodurmen,makonidin adashganman,
G’aribi ko’yi g’urbat xonumonidin adashganman,
Vayo bir murg’I vahshiy oshiyonidin adahganman…
Bu muxammasda Vatandan ayrilgan,ayriliq azoblaridan qiynalgan,mehribonlarini qo’msagan ,sog’inchda o’rtanayotgan insonning ichki kechinmalari kuylanadi..
II.Savol-topshiriqlar ustida ishlash
Darsning mustahkamlsh bosqichida:
I.Darslikda berilgan shoir musaddasi matni ustida ishlash:
Sayding qo’yaber sayyod,sayyora ekan mendek,
Ol domini bo’ynidin,bechora ekan mendek,
O’z yorini topmasdan ovora ekan mendek,
Iqboli nigun,baxti ham qora ekan mendek,
Hijron o’qidin jismi ko’p yora ekan mendek,
Kuygan jigari-bag’ri sadpora ekan mendek…
Bu she’riy asar ham muxammas kabi ayriliq azoblari,sog’inch azoblari bilan ifoda etilgan.Bunda shoir sayd-ohuni o’ziga o’xshatyapti.Chunki sayd(ohu)sayyod(ovchi)ning qo’lida,tutqunda.Shoir ohuni erkinlikda qo’yib yuborishga,erkinlikda ,o’z go’shasida sayr etishga imkon berishga chorlamoqda.Ohuni taqdirini o’zining taqdiri bilan o’xshatib,ayriliq azoblarini ichi kechinmalari orqali kuylaydi…
II.G’azal haqida nazariy ma’lumot:
G’azal arabcha so’z bo’lib,oshiqona so’z,ayollarga xushomad ma’nolarini anglatadi.G’azal ilk marotaba arab adabiyotida paydo bo’lgan.Turkiy adabiyotda ilk g’azal “Qissasi Rabg’uziy”,”Muhabbatnoma”da uchraydi.G’zal baytlardan iborat bo’lib,bayt ikki misradan iborat.Bayt arabcha “uy”degani.G’azalning birinchi bayti-matla’(boshlanma),oxirgi bayti-maqta’(tugallanma).Qofiyalanishi-a-a,b-a,c-a…G’azal 3baytdan 19 baytgacha bo’lishi kuzatilgan…
II.Darslikda berilgan g’azal haqidagi nazariy ma’lumotlarni o’zlashtirish va matn ustida ishlash.
III.Test sinovi
1.Muxammas nima?
A.Har bayti 5 misradan iborat she’riy janr
B.Har bayti 6 misradan iborat she’riy janr
C.Har bayti 7 misradan iborat she’riy janr
D.Har bandi 8 misradan iborat she’riy janr
2.Har bayti 6 misradan iborat she’riy janr
A.Muxammas B.Mustazod D.Murabba’ D.Musabba’
A.Parcha,bo’lak,qism
B.Ayolga xushomad,oshiqona so’z
C.Quyosh nurlarining tarqalishi
D.Madh etish,ta’riflash
4.Mumtoz adabiyotda ikki misradan iborat shakl qanday nomlanadi?
A.Band B.Bayt C.Matla’ D.Maqta’
5.Musaddasda shoir o’zining taqdirini qaysi qush bilan qiyoslaydi?
A.Kakku B.Bulbul C.Ohu D.Oqqush