1. Agar funktsiya a ni b ga turli qiymatli akslantirish bo‘lsa, u holda funktsiya a va b to‘plamlarning o‘zaro bir qiymatli mosligi


Download 0.85 Mb.
bet8/53
Sana10.08.2023
Hajmi0.85 Mb.
#1666230
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   53
Bog'liq
disker sessiya

2. Mulohaza va uning qiymatlari. Matematik mantiqning boshlang‘ich tushunchalaridan biri mulohaza tushunchasidir. “Mulohaza” deganda biz rost yoki yolg‘onligi haqida fikr yuritishi mumkin bo‘lgan darak gapni tushunamiz. Har qanday mulohaza yo rost yoki yolg‘on bo‘ladi. Hech bir mulohaza bir vaqtning o‘zida ham rost ham yolg‘on bo‘la olmaydi. Masalan, “ ”, “ ”, “5 son tub son”, “1 son tub son”, “o‘g‘limning yoshi otasining yoshidan katta” mulohazalarining birinchisi – rost, ikkinchisi yolg‘on, uchinchisi – rost, 4 chi va 5 chilari esa yolg‘on mulohazalardir.
Rost yoki yolg‘onligi aniq bo‘lgan darak gap mulohaza deyiladi. So`roq va undov gaplar mulohaza hisoblanmaydi, ya`ni: “Bugun kinoga kiramizmi?” yoki “Kitobga tegma!” Ta’rif . Agar A mulohazaning o‘zi bir tasdiq bo‘lib, ma’nosi bo’yicha u bilan ustma - ust tushmaydigan bir qismini ajratib ko‘rsatish mumkin bo‘lmasa, u holda A mulohazaga sodda mulohaza deyiladi.Misol. A: ”0 soni 1 sonidan kichik”B: “Bugun havo iliq”.
Ta’rif . Sodda mulohazalardan mantiqiy bog`lovchilar yoki mantiqiy amallar yordamida hosil qilingan mulohazaga murakkab mulohaza deyiladi.
Misol. C: “7 tub son va 6 toq son” D: “Oy Yer atrofida aylanadi yoki O`zbekiston Yevropada joylashgan”Mulohaza ikkita qiymatdan birini “rost”, ya`ni “1” yoki “yolg‘on”, ya`ni “0” ni qabul qiladi. Bu qiymatlarga mulohazaning rostlik qiymatlari deyiladi. Ta’rif. Mulohazaning rostlik qiymatlaridan tuzilgan jadvalga rostlik jadvali deyiladi.
3. Mantiq qonunlari.Bizga biror α, β, γ mantiqiy formulalar berilgan bo’lsin. Ushbu formulalar uchun quyidagi mantiq qonunlari har doim o’rinli bo’ladi: Ikkilangan rad etish qonuni: ¬ ¬ α≡α Kon`yunktsiya va diz`yunktsiya amallarining idempotentlik qonuni:
α&α≡α, α\/α≡αKon`yunktsiya va diz`yunktsiya amallarining kommutativlik qonuni: α&β≡β&α α\/β= β\/α Kon`yunktsiya va diz`yunktsiya amallarining assotsiativlik qonuni: α&(β&γ)≡(α&β)&γ, α\/(β\/γ)=(α\/ β)\/γ)  Kon`yunktsiya va diz`yunktsiya amallarining bir-biriga nisbatan distributivlik qonuni: α&(β\/γ)≡(α&β)\/(α&γ) α\/(β&γ)≡(α\/β)&(α\/γ) Yutilish qonunlari: α&(α\/β)≡α, α\/(α&β)≡ De Morgan qonunlari: ¬ (α\/β)≡ ⌐ α & ⌐β Tavtologiya qonuni: Ziddiyat qonuni: α & ⌐ α≡0 10. 0 va 1 qonunlari: α&1≡α, α&0≡0

Download 0.85 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling