1. Alohida predmetlarni chizish. Syujetli rasm chizish. Dekorativ rasm chizish

Birinchi kichik guruhda o’rgatishning mazmuni va vazifalari. Ikki yoshli bola qalam, mo’yqalamni to’g’ri ushlashi mumkin, lekin uning tajribalari kam, bajara olish va bilish qobliyatlari yo’q, qo’l harakatlari yetarlicha rivojlanmagan. Shuning uchun asosiy vazifalar bolalarga umumiy tarbiyaviy ta’sir qilish bilan bog’liqdir. Birinchi kichik guruhda o’rgatishning vazifalari quyidagilar:

• 
  Rasm chizish protsessiga natija beruvchi jamoat ishi deb qiziqishni o’yg’otish.
  
• 
  Rasm chizishni materiallari “qalam, bo’yoqlar” va ulardan foydalanish usullari bilan tanishtirish.
  
• 
  Katta yoshli odam chizgan rasmni, predmetning tasviri deb tuShunishni o’rgatish.
  
• 
  To’g’ri va egri chiziqlarni hamma yosh berk shakllarni chizish printsiplarini o’rgatish.
  

Bu guruhning dasturi keyingi guruhlarning dasturidan boskichma- boskich murakkablashib borishi bilan farqlanadi. Rasm chizishning birinchi mashg’uloti qog’oz va qalam bilan tanishtirishdan boshlanadi. Bu materiallarning o’yinchoqlardan bolalarga ma’lum bo’lgan turli xil predmetlardan farq qilishini pedagog bolalarga tuShuntiradi. Qalamlar bilan turli faoliyat turlarini bajarish mumkin. Qog’oz toza edi, qalamning harakatlanishidan unda izlar paydo bo’ldi. Qalamning ochilgan uchi qog’ozda iz qoldiradi. Ikki uchi esa iz qoldirmaydi. Agar sekin bosilsa, qog’ozda uning izlari ko’rinmaydi. Agar qattiq bosilsa, qog’oz yirtilib ketishi mumkin. Bunday tuShuntirishni va harakatlarni ko’rsatib berish bolalarda rasm chizishga qiziqishni uyo’otadi. Bulardan tashqari oddiy texnik ko’nikmalarni qalam, mo’yqalamni to’g’ri ushlash, ulardan tartibli foydalanish. Bo’yoqni mo’yqalamning uchiga olshni bilish kabilarni o’rgatishni dastur o’z ichiga olgan.
Ikkinchi-kichik guruhda rasm chizishga o’rgatish. Bu guruh bolalar (3 yoshli bolalar) psixolog jixatdan rivojlanadi, turmush tajribalari o’sadi. Tarbiyachi bu yoshdagi bolalar bilan rasm bo’yicha mashg’ulot olib borganda bolalarning rasmga nisbatan qiziqishlarini orttiradi. Bu guruhda bolalarning rasm ishining sifati emas, balki ish protsessi qiziqtiradi. Rasm bo’yicha barcha guruh bolalari tarbiyachining og’zaki ko’rsatmalarini tinglashga, tarbiyachining ko’rsatib bergan usullarini bajarishga o’rganib boradilar. Bu yoshdagi bolalar rasm faoliyatida tezda o’yin faoliyatiga o’tish bilan ajralib turadi. Masalan: doirachalar chizib, uni ichini qalam bilan urib chiqib, uni qush don cho’qiyapti deb ifodalaydi. Bunda yosh bolalarning rang tanlash malakasi shakllanadi. Bolaning diqqatini ularga yoqqan ranglar tortadi. Bolalar tasviriy jarayonida so’z bilan ifodalashga o’rganadilar. Rasmda tasvirlay olmagan voqealarni so’z bilan to’ldiradi. Bolalarda mustaqillik, aktivlik o’sadi. Tarbiyachi bolalarga mashg’ulotda olgan bilim va ko’nikmalardan mustaqil foydalanish imkoniyatini tug’diradi. Agarda 1 kichik guruxda bolalarni nimanidir tasviriyga o’rgatilsa, 2 kichik guruhda bolalarni narsalarni tasviriy usullariga o’rgatib boriladi. Bolalar turli shakldagi predmetlarni tasviriyga o’rgatiladi, doira, to’g’ri to’rtburchak, uchburchak va turli yo’nalishdagi chiziqlar to’plamidan iborat narsalarni chizadilar. Predmetlarni shaklini to’g’ri tasvirlashga o’rgatish uchun bolalarni qo’llarini shakliy harakat qilishga o’rgatish lozim. Bolalarni predmet shakli bilan qo’lning shakl harakatlari o’rtasidagi bog’liqlikni o’rgatish lozim. Tarbiyachi predmetni tasvirlashga o’rgatishdan oldin, uni mashg’ulot oldidan ko’rib chiqadi.(ya’ni ko’zatish olib boradi). Bolalar jonu-dili bilan turli rangdagi koptoklar, sharlar va archa munchoqlarni tasvirlaydilar. To’g’ri to’rtburchak shaklini tasviriyga bolalar bu guruh.da qiynaladilar, Shuning uchun bu shakl yilning 2 yarmida beriladi. Bolalar archa, daraxt tursa yiqilmas qo’g’irchoq, aravachani tasvirlaydi. Ranglarni qizil, sariq, ko’k, yashil, qora, oqlarni bilishga o’rgatiladi. Shuningdek, rang aralashtirishlarni (pushti, havo rang va zarg’aldoq, jigarrang) tavsiya etish mumkin. Bu guruh.bolalarini ranglarni to’g’ri atash va tasviriy aniq talab etilmaydi, ammo tarbiyachi asta-sekin predmetlarni rang tusini real tasviriyga o’rgatib borishi kerak. Masalan:Ko’m-ko’k o’tlar o’smoqda, o’tlarda sap-sariq jo’jalar o’tlab yurishibdi va hokazo. Bu guruxda bolalarning mazmun jixatidan juda kambag’al bo’ladi, ya’ni ishlar mazmuni asosan so’zda ifodalaniladi. Masalan: mashina chizib, so’z bilan mazmun beradi, u bu mashina yurib ketdi yoki yuk olib kelyapti. Mashg’ulot davomida bolalar bir turdagi predmetlarni bir necha marta tasvirlashni o’rganadilar. Bu esa bolalarni texnik ko’nikmalarini mustaxkamlaydi. Rasm davomida ishni tezda tugatgan bolalarga tarbiyachi rasm mazmunini kengaytirish maqsadida yangi vazifalar berishi mumkin. Masalan: o’t ustida yurgan jo’jalar yonida don yoki turli chuvalchanglarni solishni tavsiya etish mumkin va bu bilan bolalar chizgan ishlarini mazmunan boyitib borish va bolalarni ham Shunga o’rgatib borish lozim.