1-amaliy ish 223-21-guruh tlabasi Eshonov Shoxruxxon toshkent 2023

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
AXBOROT TEXNOLOGIYALARINI 
RIVOJLANTIRISH VAZIRLLIGI 
MUHAMMAD AL-XORAZMIY 
NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT 
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 
Fan: 
Pedagogika. Psixologiya
1-AMALIY 
ISH
223-21-guruh tlabasi
Eshonov Shoxruxxon 
TOSHKENT 2023 

---

 1.Insoniyat taraqqiyotining dastlabki bosqichlarida pedagogikaning vujudga 
kelishini o’rganish (Esse, Bumerang usullari asosida)
 Insoniyat taraqqiyotining dastlabki bosqichlarida pedagogikaning vujudga 
kelishini o'rganish uchun "Esse" va "Bumerang" usullari qo'llanilishi mumkin. 
Bu usullar o'qitish va o'rganish jarayonini o'rganishda yordam beradi. Quyidagi 
o'rniga bu usullarni qanday qo'llash mumkinligi haqida tafsilotlar berilgan: 
Esse usuli: 
"Esse" usuli (yozuvchi essey) talabalar va o'qituvchilar uchun ma'naviy 
o'zlashtirish va tushunchalarini o'rgatish uchun juda maqbul bo'lgan pedagogik 
usuldir. Bu usul o'quvchilarga o'qish va yozishni o'zlashtirish, ta'limiy 
maqsadlarni tushunish va chora-tadbirlarini musbat yo'nalishda o'tkazish 
imkoniyatini beradi. 
Maqsad: O'quvchilarning ta'limiy maqbuliyatlarini, ko'nikmalarni, izlanishlarini 
va fikrlarini yangi yozuv orqali ifodalash uchun maqbul bo'ladigan yozuvchi 
usul. 
Amaliy amallar: O'qituvchi o'quvchilarga ma'lum bir mavzuni o'rganishni, uni 
tafsilotlari bilan, yozuvchi esseyning qoidalari va strukturasini o'rganishni taklif 
qiladi. O'quvchilar esa o'zlarining fikrlarini bu esseyda ifodalaydilar. 
Bosqichlar: O'quvchilarning esseylarini yozishning bosqichlari quyidagicha 
bo'lishi mumkin: mavzu tanlash, tahlil qilish, ma'lumotlar to'plamini o'rganish, 
bozorish, to'g'ridan-to'g'ri yozish va tuzatish. 
Bumerang usuli: 
"Bumerang" usuli o'qituvchilar va o'quvchilar o'rtasidagi maslahatlarni va 
munozarani o'rgatish uchun ishlatiladi. Ushbu usulda o'quvchilar o'z fikrlarini, 

---

savollarini yozish va ta'limiy muammolar yechish uchun o'qituvchiga o'z 
fikrlarini o'rgatishadi. 
Maqsad: O'quvchilarning mustaqil o'rganish va fikrlarini ifodalashni oshirish, 
o'quvchilar o'rtasidagi munozarani va maslahatlarni o'rganish va rivojlanishini 
ta'minlash. 
Amaliy amallar: O'qituvchi o'quvchilarni o'z fikrlarini yozish, savollarini yozish 
va ta'limiy muammolar yechish uchun maqbul yordam berishni ta'lim etadi. 
Bosqichlar: Bumerang usuli uchun bosqichlar quyidagi ko'rinishda bo'lishi 
mumkin: fikrlarni yozish va ularga munozara va maslahatlar jarayonini 
boshlash, o'quvchilar o'rtasida fikrlarni o'zgartirish, ularga qarshi o'z fikrlarini 
ta'qib etish va ta'limiy muammolarni muvofiqlashtirish. 
Bu usullar pedagogik jarayonning yangi fikrlarni tushuntirish va o'quvchilarning 
mustaqil o'rganishini oshirish uchun foydalaniladi. O'qituvchilar va o'quvchilar 
o'zlarining fikrlarini o'qish, yozish va muntazam munozara o'tkazish orqali 
o'zlashtirishadi, bu esa ularning o'rganish va taraqqiyotini oshiradi. 
2.Sharq mutafakkirlarining pedagogik g'oyalari bilan tanishish (Case study, 
Kichik guruhlarda ishlash usullari asosida) 
Sharq mutafakkirlarining pedagogik g'oyalari va ularni kichik guruhlarda 
ishlash usullari o'rganish uchun tahlil qilish uchun o'qituvchi yoki tadqiqotchi 
uchun mo'ljallangan biror amaliy mashqda quyidagi ma'lumotlar va usullar 
yordam beradi: 
Sharq Mutafakkirlari haqida o'qish va o'rganish: O'qituvchilar, biror sharq 
mutafakkiri yoki uning ishlari to'g'risida ma'lumot topish, shuningdek ularga oid 
yozuvlar va kutubxonalar haqida o'qishni boshlaydilar. Ular tafsilotli tahlil va 
taqrizlar ko'rishadi. 

---

Insoniyat psixologiyasi va mazmuni: Sharq mutafakkirlari o'rganuvchilarning 
psixologik xususiyatlarini tushuntirish va ularning jismoniy va ma'naviy 
tajribalarini o'rganish muhimdir. Ularning insoniyatni o'zlashtirish va uning 
nafaqat jismoniy, balki ma'naviy yondashishlarini tushunish ularning 
o'rganishini ta'minlaydi. 
Veb-saytlar va maqolalar: O'qituvchilar va tadqiqotchilar, internetda mavjud 
bo'lgan maqolalardan, videolardan va boshqa resurslardan foydalanish orqali 
sharq mutafakkirlarining tafsilotlarini o'rganishadi. Masalan, ularga biror 
boshqa mavzu, so'z yoki muddat bo'yicha izohlangan veb-saytlar yoki 
maqolalar yordam berish mumkin. 
Mahalliy yo'nalishlar va tajribalar: Sharq mutafakkirlari mavjud bo'lgan o'qish 
va o'rganishni amalga oshirishga harakat qilishlari va ularning o'rganishini 
oshirish uchun mahalliy ko'nikmalar va tajribalardan foydalanishadi. Masalan, 
ularga mahalliy restoranlarda oziq-ovqat ichish, yozuv yozish, yozuvchi yozish, 
o'yinlar va musiqani o'rganish imkoniyatlarini taklif etish mumkin. 
Interaktiv darsliklar va o'quv dasturlar: O'qituvchilar va tadqiqotchilar, sharq 
mutafakkirlari uchun interaktiv darsliklar va o'quv dasturlar tuzish orqali ularni 
ma'lum bir mavzuni yaxshi o'rganishlariga yordam berishadi. Bu dasturlar 
grafiklar, videolar, testlar, vazifalar va boshqa interaktiv elementlarni o'z ichiga 
oladi. 
Ma'ruzalar va munozara: Kichik guruhlar orqali o'qituvchilar sharq 
mutafakkirlarining fikrlarini tartib borish va ularga o'qishlariga vaqti-vaqti bilan 
maslahat bermishlarining natijalarini talqin qilish uchun ma'ruzalar va 
munozaralar o'rganishadi. Bu, o'rganuvchilar o'rtasida savollar berish, 
mulohazalar qilish va aybiy nuqtalarni taklif qilish imkonini yaratadi. 
Badiiy ishlar va dasturlar: Sharq mutafakkirlari o'qish va o'rganishni badiiy 
ishlar, hikoyalar yoki dasturlar orqali o'rganishadi. Bular, o'rganuvchilarning 
ma'naviy tadqiqotlari va o'zining ma'naviy o'zlashtirishiga o'xshash ma'naviy 
tajribalarni oshirishiga yordam berishi mumkin. 

---

Bu pedagogik usullar kichik guruhlar uchun amalda oshirilganida, sharq 
mutafakkirlari o'rganishini yaxshi tashkil etish uchun yordam berishi mumkin. 
O'qituvchilar va tadqiqotchilar bu usullardan bir yoki bir qanchasini tanlab, o'z 
guruhlarining va o'quvchilarining talablariga moslashishi mumkin. 
3.
Shaxs rivojlanishining yoshga bog’lik xususiyatlari haqida ma’lumot olish 
(Kichik gurhlarda ishlash, B.B.B. usullari asosida) 
Shaxs rivojlanishining yoshga bog'lik xususiyatlari va boshqa jihatlari, kichik 
guruhlarda ishlovchi o'qituvchilar uchun juda muhimdir. Bunday guruhlar, 
talabalar o'rtasida harakat qilish, o'rganish va rivojlanishni ta'minlashni 
o'rganish uchun B.B.B. (Bilim, Bepul va Boshqarish) usullari bilan muvofiq 
tashkil etishadi. Quyidagi muhim tushunchalarni tushuntirish va ularni 
amaliyotga o'tkazish orqali, o'qituvchilar talabalarni o'rganish va rivojlanish 
jarayonlarini yaxshi tashkil etishlari mumkin: 
Jismoniy rivojlanish: Yosh kichik talabalar jismoniy rivojlanish davomida, 
ularning uning shaxsni tanish va uni boshqarishni o'rganishlari muhimdir. 
O'qituvchilar bu bosqichda uchun g'oyavi mashqlar va faoliyatlar tashkil 
etishadi, masalan, sport mashg'ulotlari, g'ayrioddiy jog'ozaklar, qo'shiq va raqs. 
Bu faoliyatlar o'rganuvchilarning jismoniy va energiya rivojlanishini oshiradi. 
Ishbilarmonlik: B.B.B. usuli o'rganuvchilarni biror ishni o'rganishga tashkil 
etishga olib keladi. Ular uchun maqbul bo'lgan o'quv mashg'ulotlari va loyihalar 
o'rganishni oshirishadi. Talabalar biror vazifani bajarish, boshqarish va 
natijalarni ko'rsatish orqali o'z ishbilarmonliklarini oshirishadi. 
Fikrlar va g'oyalar: Yosh talabalarning fikrlarini ifodalash, yaratish va 
g'oyalarni bajarishlarini o'rganishning muhim qismi hisoblanadi. B.B.B. usuli 
o'rganuvchilarning o'zlarini izohlash va o'z fikrlarini boshqalar bilan bo'lishadi. 
O'qituvchilar boshqarishda, o'quvchilarning fikrlariga ta'lim berish orqali ularni 
o'rganishlarini oshirishadi. 

---

Qadriyatlar va qiymatlar: Kichik guruhlarda o'rganuvchilarning qadriyatlarini 
va qiymatlarini shakllantirish o'qituvchilar uchun muhimdir. B.B.B. usuli 
o'rganuvchilarni boshqarishda, uning qadriyatlarini o'rganish va ularga muvofiq 
qadriyatlar bilan qarashlarni oshirishadi. 
Bepul ta'lim resurslari: B.B.B. usuli o'rganuvchilarni o'qitish uchun bepul ta'lim 
resurslaridan foydalanishni maslahat beradi. Bu, internetdagi veb-saytlar, 
kutubxonalar, o'quv dasturlar, elektron pochta, ijodiy materiallar va boshqa 
resurslardan foydalanishni o'z ichiga oladi. 
B.B.B. usuli kichik guruhlarda o'rganuvchilarni o'rganish va rivojlanish 
jarayonini yaxshi tashkil etishning juda samarali usuli bo'lib, ularning kichik 
yoshlaridan boshlab uning keyingi bosqichlariga qaraganda ta'lim olishlari va 
yaxshi qanday shaxslar bo'lishlari uchun muhim asoslar yaratadi. 

---