1-Amaliy ish ruda konlarini qazib olishda burg’ilash ishlari

1-Amaliy ish
RUDA KONLARINI QAZIB OLISHDA BURG’ILASH ISHLARI.


RUDA KONLARINI OCHIQ USULDA QAZIB OLISHDA BURG’ILASH ISHLARI TEXNIK VA ENERGETIK PARAMETRLARINI HISOBLASH.

f mustahkamlikka ega bo’lgan tog’ jinsida sharoshkali burg’ilash uskunasi yordamida D (mm) diametrli skvajinani burg’ilashda bir o’q bo’yicha beriladigan bosim (kN) quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi:

bunda k– dolota yirikligini hisobga olish koeffisiyenti bo’lib, k=6÷8 ga teng, bunda yirik dolota uchun katta qiymat olinadi;
_сж– tog’ jinsining bir o’q bo’yicha siqilishga pishiqlik chegarasi, MPa.
Dolotaning talab etiladigan aylanish momenti (N·m) quyidagicha aniqlanadi:

bunda: n – skvajina tozalanish sifatiga bog’liq bo’lgan ko’rsatgich, (n=1,25 – juda yaxshi tozalanganda ; n=1,5 – qoniqarli tozalanganda, n=1,75 – yomon tozalanganda);
k₁ – burg’ilanayotgan tog’ jinsi mustahkamligiga bog’liq bo’lgan koeffisient bo’lib, uning qiymati quyidagi jadvalda keltirilgan:

f	6-8	8-10	10-12	12-14	14-16	16-18	18-20	20 dan katta bo’lganda
k1	12	11	10	9	8	6	4	2

Aylantiruvchi yuritgich quvvatini (kVt) aniqlaymiz:

bunda: η_вр=0,85÷0,7 – aylantirgich transmissiyasi FIK;
ω_вр – aylantirgich burchak tezligi, rad/s.

Yuritgich uzatish quvvati (kVt) quyidagicha hisoblanadi:

bunda: _под – burg’i stavini uzatish tezligi, m/s; η_под =0,5÷0,7 – uzatish mexanizmi FIK.
Kovjoyga beriladigan siqilgan havoning talab etilgan miqdori skvajina ichidagi parchalangan tog’ jinsi bo’laklarini skvajina devoir va shtanga orasidan chiqarishning talab etilgan tezligi _в (m/min) ga bog’liq holda aniqlanadi.
Skvajina ichidagi parchalangan tog’ jinsi bo’laklarini chiqarish tezligi quyidagi qiymatlarda tavsiya etiladi:
- zich tog’ jinslari uchun - 1500 m/min dan kam emas;
- o’rtacha zichlikdagi tog’ jinslari uchun 2100 m/min dan ko’p emas.
Shunday qilib, havo uzatilishining nazariy qiymati (m³/min) quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi:

bunda: F – skvajina devorlari va shtanga orasidagi maydon, m²;

D и D_ш – mos holda dolota va shtanga diametrlari, m.
1.1-misol. Quyidagi sharoit uchun burg’ilashning texnik va energetic parametrlari aniqlansin:o’rtacha mustahkamlikka ega bo’lgan tog’ jinslarida skvajina burg’ilash uchun diametri 250 mm li dolota va diametri 243 mm li shtanga qo’llanilmoqda.