1-amaliy mashg’ulot: detalga qo’yilgan texnik talablarni hisobga olgan xolda texnologik bazani tanlash bo’yicha misol va masalalar yechish

Dastgox stoliga urnatish. Bu usul donali va kichik seriyali ishlab chikarish sharoitida kullaniladi. Bu usulni kullashning asosiy sababi maxsus moslama tayyorlashni iktisodiy jixatdan maksadga muvofik emasligida.

Avvaldan belgilab olish usuli bilan Detalning dastgox stoliga urnatish. Avvaldan belgilab olishda ishlov beriladigan yuzalarning xolatini belgilovchi uk va boshka chiziklarni xomashyo yuzasida xosil kilinadi.

Buning uchun xomashyo yuzasi buyok bilan buyab olinadi. Chiziklar shtangensirkullar, shtangenreysmuslar, burchaklilar, parraklar yordamida utkaziladi.
Avvaldan belgilab olish yukori malakali ishchining kup vaktini talab kiladi. Bu usl yordamida yukori aniklikka erishish kiyin. Shuning uchun bu usuldan katta ulchamdagi murakkab kuyma detallarga ishlov berishda foydalaniladi.

3. 
   Detallarni maxsus moslamalarga urnatib ishlov berish. Bu usuldan foydalanilganda maxsus moslama yordamida detalga kesuvchi asbobga nisbatan anik xolatda beriladi. Maxsus moslamalardan foydalanilganda xomashyo avvaldan chiziklar utkazish uni dastgoxga urnatishda sozlash ishlarini bajarish kerak emas.
   

Maxsus moslamalar yordamida Detalning dastgoxga urnatish tez va oson bajariladi. Moslamalardan foydalanishning maksadga muvofikligi donali va kichik seriyali ishlab chikarish sharoitida kurib chikilishi mumkin. Kup seriyali va yalpi ishlab chikarish sharoitida moslamalardan foydalanish majburiy kurinishga ega. Aks xolda ishlab chikarish samaradorligini oshirishga erishish mumkin emas. Bu ishlab chikarish sharoitlarida xar-bir amalni bajarish uchun aloxida moslama loyixalash takozo etiladi.
Maxsus moslamalarda detallarni bazalash uchun urnatish yuzalari nazarda tutiladi.
Kattik jismlar mexanikasidan maolumki, ular fazoda oltita erkinlik darajasiga ega. Bu ixtiyoriy tanlangan uchta uzaro perpendikulyar X,Y,Z uklar buyicha ilgarilanma-kaytma va shu uklar atrofida aylanma xarakatlardan iborat (2-rasm).
Detalning xar bir erkinlik darajasini yukotish uchun uni maolum bir kuzFalmas nuktaga kisish (jipslash) kerak. Bu nuktalar uz navbatida moslama yoki dastgox stolining kuzFalmas nuktalari bulishi mumkin. Xar bir kuzFalmas bir nuktali tayanch Detalning bitta erkinlik darajasini yukotadi. Detalning barcha oltita erkinlik darajasini yukotish uchun uni