1 amaliy mashG'ulot tema: Atmosfera havosini muxofaza qilish

qo'shilgan

рН

Chrom(III)

С^о

А0, %

Эс, %

Эц, %

Eslatma

FeSO4 ml.

Ca(OH)2 ml.

oldin

keyin

oldin

keyin

Qayta ishlash

Qayta ishlash

1 2 3

3 0 20 3 20

5 4 5 10 5 7

1,29 0,5 1,29 0,24 1,29 0,165

0 74,18 75,36

61 81 87

№7 AMALIY MAShG'ULOT
Tema: Ekologik kimyo fanidan masalalar yechish.
№8 AMALIY MAShG'ULOT
Tema: Tuproq qatlami ifloslanishining normalari. Tuproqning umumiy ishqoriyligini aniqlash.Tuproqning suvli eritmalarida xloridlar miqdorini aniqlash.Tuproqning namligini aniqlash. Tuproq, o’simlik olami holatining global xarakteristikasi.


Tuproqning kimyoviy tarkibi — tuproqdagi mineral, organik, organikmineral va baʼzi kimyoviy elementlar. Tuproqning mineral kismi birlamchi (kvars, dala shpatlari, amfibollar, piroksin, slyuda va h.k.) va ikkilamchi (montmorillonit, kaolinit, gidroslyuda va h.k.) minerallardan tashkil topgan. Tuproqning organik qismi gumusdan iborat. U gumin, fulvo kislotalar hamda gumin moddalardan tarkib topgan boʻlib, elementlar tarkibi doimiy emas.
Och tusli sur tuproqlarning A gorizontidagi gumus miqdori 1 —1,5, azot 0,08—0,14% ni, tipik boʻz tuproqlarda esa 1,5—3,5 va 0,1—0,2% ni, taqirda 0,3—0,8 va 0,03—0,06% ni, sur tusli qoʻngʻir tuprokdarda 1% gacha va 0,07% dan kamroqni tashkil etadi. Tuproq eritmasida organik va mineral moddalar hamda gazlar bor. Erigan moddalar ion, molekulyar va kolloid shakllarda mavjud boʻladi. Eritmada mineral birikma anionlaridan KQ, NQ, gazlardan SO₂, O₂ va h.k., organik birikmalardan — organik kislotalar, qand, aminokislotalar, spirtlar, fermentlar, oshlovchi moddalar va boshqa, organikmineral moddalardan — gumus kislotalari, polifenollar, kichik molekulyar organik kislotalar va h.k.ning boʻlishi xarakterli. Tuproqning gazsimon qismi (hajmiy foizlarda) 78,1 N, 19—21 O₂, 0,1—1,0 SO₂ dan iborat; qoʻshimcha sifatida ammiak, gleyli va botqoqtuproqlarda esa vodorod sulfid, metan va vodorod uchraydi.
Tabiiy tuproqda doimo mavjud bo'lgan, ammo antropogen harakatlar natijasida kontsentratsiyasi oshishi mumkin bo'lgan moddalar, masalan, metallar - qo'rg'oshin, simob, kadmiy, mis va boshqalarni o'z ichiga oladi. Qo'rg'oshin miqdori avtotransport vositalaridan chiqadigan gazlar tufayli atmosferaga singib ketishiga olib kelishi mumkin, o'g'itlar, pestitsidlar va boshqalarni kiritish natijasida. Arsenik ko'plab tabiiy tuproqlarda taxminan 100 ppm konsentratsiyasida topilgan, ammo 500 ppm ga ko'tarilishi mumkin. Umumiy tuproqdagi simob tarkibida 90 dan 250 g / ga gacha; donni kiyintirish vositasi tufayli uning tarkibi yiliga 5 g/ga ko'payishi mumkin; yomg'ir bilan taxminan bir xil miqdordagi tuproqqa tushadi.
Tuproqdagi begona moddalarning olinmaydigan yoki bog'langan qoldiqlarining hosil bo'lishi, asosan, uzoq vaqt davomida uning sifatini belgilaydi.
Tuproqlar bir vaqtning o'zida bir nechta elementlar bilan ifloslanganligi sababli, ular hisoblab chiqiladi ifloslanishning umumiy ko'rsatkichi Zc elementlar guruhining ta'sirini aks ettiradi:

qaerda K ci - kontsentratsiya omili mennamunadagi th element; n - hisobga olingan elementlarning soni.
Umumiy ifloslanish indeksini bitta namunadagi barcha elementlar uchun ham, geokimyoviy namuna yordamida hududning bir qismi uchun ham aniqlash mumkin.
Indikator bo'yicha elementlarning kompleksi bilan tuproqning ifloslanish xavfini baholash Z v baholash ko'lami bo'yicha amalga oshiriladi, uning gradatsiyalari hududlarda yashovchi aholining sog'lig'i holatini o'rganish asosida ishlab chiqilgan. turli darajalar tuproqning ifloslanishi (9-jadval).