1-amaliy mashg’ulot. Tibbiyotda qo‘llanadigan sensor vositalarning majmuasi bilan tanishish Eshitish sezgilari va eshitish sezuvchanligi

Maskalash effektlari
Shovqin va shovqin bilan eshitish tizimining sezgirligi pasayadi. Ushbu hodisa niqob effekti sifatida tanilgan. Shovqin va shovqin bu holda maskalanuvchining bir turi sifatida qaraladi. Shovqinni niqoblash intensivlik va chastota spektri bilan belgilanadi. Yuqori chastotali maskalar faqat nisbatan tor chastota diapazonidagi tovushlarni samarali niqoblaydi, past chastotali maskalar esa juda keng chastota diapazonidagi tovushlarni samarali niqoblaydi. Maskalash darajasi chiziqli ravishda oshadi, chunki niqoblash tovushining intensivligi oshadi.(M.A. Sapojnikov, 1978, S.A. Gelfand, 1984). Masker intensivligining etarlicha yuqori darajalarida (60-80 dB), eshitish sezgirligi chegarasining siljishi pastki chastotalar hududida ham sodir bo'ladi. Ushbu hodisa masofani maskalash deb ataladi, chunki chegara siljishi niqoblangan tovush chastotasidan sezilarli darajada past bo'lgan chastotalarda topiladi. Umuman olganda, maskalanuvchi shovqinning chastota diapazoni oshishi va uning intensivligi oshishi bilan masofani maskalash darajasi ortadi.
Akustik signallar va tovush ko'rsatkichlarini chiqaradigan qurilmalarni ishlab chiqish va loyihalashda maskalash effektiga qarshi kurashish va foydali signal intensivligining shovqin (fon) intensivligiga optimal nisbatini topish vazifasi eng muhimlaridan biridir.
Eshitish sezgirligining yosh va jins xususiyatlari
Yuqorida aytib o'tilganidek, kattalar tomonidan qabul qilinadigan chastota diapazoni odatda 16-20 Gts dan 16-0 kHz gacha. Yosh va o'rta yoshdagi odamlarga xos bo'lgan bu diapazon, taxminan 40 yoshga etgandan so'ng, asosan yuqori chastotali qismi tufayli pasayishni boshlaydi. Ba'zi mualliflar tomonidan berilgan ma'lumotlarga ko'ra (I.A.Vartanyan 1981), 40 yildan so'ng, eshitiladigan tovushlarning yuqori chastotasi har olti oyda 80 Gts ga kamayadi. Ikkinchisi timpanik membrananing qalinlashishi va eshitish suyaklari bo'g'imlarining harakatchanligining o'zgarishi bilan bog'liq.
Erkaklar va ayollarning eshitish sezuvchanligining farqi haqidagi savol tadqiqotchilarning jiddiy e'tiborini tortmadi. Ekologik nuqtai nazardan, erkaklar va ayollarning eshitish sezgirligi sezilarli darajada farq qilishi mumkinligiga ishonish uchun hech qanday aprior asos yo'q va eshitish sezgirligida sezilarli individual farqlar mavjudligi sababli, gender farqlarini aniqlash uchun etarlicha keng ko'lamli tadqiqotlar talab etiladi. Faqat bir nechta ishlar erkaklar va ayollarning eshitish sezgirligi chegaralarida gender farqlari yo'qligi haqida ma'lumot beradi (Yu.M. Zabrodin va boshqalar, 1981, muhandislik psixologiyasi bo'yicha ma'lumotnoma).