1 amaliy mashg‘ulot

KISLOTALARNING OLINISH USULLARI

Kislotali oksidlarga suv ta’sir ettirib olinadi:

SO₃ + H₂O = H₂SO₄
N₂O₅ + H₂O = 2HNO₃
Metallmaslarga vodorod biriktirib olinadi:
H₂ + Cl₂ = 2HCl
H₂ + S = H₂S
Tuzlarga boshqa kislotalar ta’sir ettirish yo‘li bilan ham olinadi:
AgNO₃ + HCl = AgCl + HNO₃
2NaNO₃+2H₂ SO₄ = Na₂SO₄ + 2HNO₃


3.Asoslar (Gidroksidlar). Metall atomi va bir yoki bir nechta gidroksil gruppadan tashkil topgan murakkab moddalarga gidroksidlar deyiladi. Gidroksidlarda metall atomi doimo musbat oksidlanish darajasini, gidroksil gruppa esa o‘zgarmas manfiy bir oksidlanish darajasini namoyon qiladi. Gidroksil gruppaning soni metallning valentligiga teng bo‘ladi.

Na⁺ OH^-1, Mg⁺² (OH)^-2, Al⁺³ (OH)^-3

Gidroksidlar ikkiga bo‘linadi: suvda yomon eriydigan va suvda yaxshi eriydigan. Suvda yaxshi eriydiganlari ishqorlar, suvda yomon eriydiganlari esa asoslar deb ataladi. Suvda yaxshi eriydigan asoslardan ammoniy gidroksid aloxida o‘rin tutadi. Ishqoriy va ishqoriy-er metallarining gidroksidlari suvda yaxshi eriydi, shuning uchun ular ishqorlar deyiladi.

Masalan: Be(OH)_2, NaOH, LiOH, KOH, CsOH

Davriy sistemadagi I va II gruppaning yonaki gruppacha va III, IV, V, VI, VII, VIII gruppa metallarining gidroksidlari suvda yomon eriydi, bular asoslar deyiladi. Asoslarning ko‘pchiligi suvda erimaydi. Asoslarning formulasini yozishda metall belgisidan so‘ng uning valentligi nechaga teng bo‘lsa, shuncha gidroksil yoziladi.

Masalan: Cu(OH)₂, Fe(OH)₂, Hg(OH)₂
NH₄OH - ammoniy gidroksidi, metall atomi bo‘lmagan yagona gidroksid ham asoslar qatoriga kiradi.