1. Analitik ximiya páni hám oniń metodlari. Analitik ximiya pániniń awil xojaliq pánleri menen baylanisliǵi
Download 1.6 Mb.
|
Tema 1
- Bu sahifa navigatsiya:
- 2. Ammoniy oksalat tásiri
- 2. Eriwsheń karbonatlar tásiri
- Kationlariniń III gruppasina uliwma xarakteristika.
- Gruppa reagentiniń tásiri.
- 1. Silti l e r tásiri.
- 2. Ammoniy gidroksid tásiri.
- 2. Sari qan duzi dep ataliwshi kaliy ferrotsianid
|
Ba2+ kationina tán reaktsiyalar
Reaktsiyalardi BaC12 yamasa Ba(NO3)2 eritpeleri menen ótkeziledi. 1. Kaliy bixromat K2Cr2O7 tásiri Cr2O72- ionlari suw molekulalari menen tásirlesip Cr O42- ionlarin payda qilǵani ushin Ba2+ ionlar K2Cr2O7 menen kutilgendey BaCr2O7 emes, bálki sari shókpe BaCrO4 halinda Cr2O72-+ HOH Cr O42- + 2H+ 2BaC12 + K2Cr2O7 + 2H2O = 2BaCrO4 + 2HCl + 2KC1 2Ba2++ Cr2O72- + H2O =2BaCrO4 + 2H+ BaCrO4 shókpesi kushli kislotada eriydi. Reaktsiyaniń orinlaniwi: 2 - mI BaC12 eritpesine 2 - ml CH3COONa, 1 - 2n K2Cr2O7 eritpeleri qosilǵanda sari shókpe payda boladi. 2. Sulfatlar tásiri Ba2+ ionlari SO42- ionlari qatnasiwinda aq shókpe BaSO4 ni payda etedi. BaC12 + Na2SO4 = BaSO4 + 2NaC1 Ba2++ SO42-= BaSO4 Reaktsiyaniń orinlaniwi: 2-ml BaCl2 eritpesine 2-mI Na2SO4 eritpesi qosilǵanda aq shókpe payda boladi. Shókpe suwda, HC1, HNO3, H2SO4 larda erimeydi, lekin Na2CO3 tiń toyinǵan eritpesinen qosip qizdirilsa kislotalarda eriwsheń BaCO3 payda bóladi. BaSO4 + Na2CO3 = BaCO3 + Na2SO4 BaCO3 + 2CH3COOH = Ba(CH3COO)2+ CO2 + H2O Ca2+ kationina tán reaktsiyalar Reaktsiyalardi CaC12 yamasa Ca(NO3)2 eritpeleri menen ótkeziledi. 1. Kaliy ferrotsianid K4[Fe(CN)6] tásiri Kaliy ferrotsianid duzi, ammoniyli bufer eritpe qatnasiwinda Ca2+- kationi menen aq shókpe - kaltsiy, ammoniy ferrotsianidti payda etedi. CaC12 + 2NH4CI + K4[Fe(CN)6] = Ca(NH4)2[Fe(CN)6] + 4KC1 Ca2+ + 2NH4+ + [Fe(CN)6]4 -= Ca(NH4)2[Fe(CN)6] 2. Ammoniy oksalat tásiri Ammoniy oksalat duzi Ca2+ ioni menen mineral kislotalarda eriytuǵin aq shókpe kaltsiy oksalat payda etedi. CaCl2 + (NH4)2C2O4 = CaC2O4 + 2NH4CI Ca2++ C2O42- = CaC2O4 Mg2 + kationina tán reaktsiyalar Reaktsiyalardi MgCl2 yamasa MgSO4 eritpelari menen ótkeziledi. 1.Siltiler (NaOH yamasa KOH) tásiri Kuydiriwshi siltiler NaOH yamasa KOH Mg2+ kationi menen aq amorf shókpe Mg(OH)2 di payda etedi. MgC12 + 2KOH = Mg(OH)2 + 2KC1 Mg2++2(OH)- = Mg(OH)2 Usi reaktsiya járdeminde Mg2+ kationin Na+, K+, NH4+ kationlarinan ajratiladi. Mg(OH)2 shókpesi kislotalarda hám ammoniy duzlarinda eriydi. Mg(OH)2+2HNO3 = Mg(NO3)2+2H2O Mg(OH)2 + 2NH4CI = MgC12 + 2NH4OH Natriy gidrofosfat Na2HPO4 tásiri Magniy duzlari NH4OH hám NH4CI eritpesi qatnasiwinda Na2HPO4 eritpesi menen, mineral kislotalarda hám CH3COOH da eriytuǵin qos duz ammoniy magniy fosfattiń aq kristall shókpesin payda etedi. 2. Eriwsheń karbonatlar tásiri Mg2+ duzlari Na2CO3 yamasa K2CO3 eritpesi tásirinen tiykarli duzlar payda etip shókpege tusedi. 2MgC12 + 2Na2CO3 + H2O = (MgOH)2CO3 + CO2 + 4NaCl 2Mg2+ + 2CO32- + H2O = (MgOH)2CO3 + CO2 Kationlariniń III gruppasina uliwma xarakteristika. III gruppa analitik kationlarina A13+, Cr3+, Fe2+, Fe3+, Mn2+, Zn2+, Ni2+ hám Co2+ kationlari kiredi. Olardiń kópshiligi reńli kationlar. III gruppa kationlariniń sulfidleri suwda erimeydi, lekin mineral kislotalarda eriydi. (NH4)2S III gruppa kationlari ushin gruppaliq reagent esaplanadi. A13+ hám Cr3+ ionlariniń sulfidleri gidrolizlenip A1(OH)3 hám Cr(OH)3 turinde shókpe, qalǵan kationlar bolsa (NH4)2S tásirinen sulfidler turinde shógedi. III gruppa kationlariniń eki gruppaǵa ajratiliwiniń tiykarǵi sebebi sonda kationlardan A13+, Cr3+, Fe3+ , NH4 ortaliqta NH4OH tásirlesip A1(OH)3, Cr(OH)3, Fe(OH)3 aq irigen kóriniste shókpege tusedi. Ekinshi gruppaǵa Fe2+, Mn2+, Zn2+, So2+, Ni2+ kationlari kiredi. Olar kushsiz siltili ortaliqta (NH4)2S tásirinen sulfidler turinde shókpege tusedi. Ortaliq pH=5-5.5 ten kishi bólǵan boz topiraqlarda kóp muǵdarda A13+ kationi boladi. Kópshilik mádeniy ósimlikler sonday topiraqlarda ásten ósedi, sebebi alyuminiy duzlariniń gidrolizleniwi sebepli, topiraq eritpesinde H+ ionlari artip ketedi. Temir ionlari ósimlik toqimalarinda bar. Eger topiraqta temir ionlari kem bolsa xloroz keselligi payda boladi, yaǵniy ósimliklerdegi xlorofil bóleksheleri kem bolip, japiraqlariniń jasil reńi joǵaladi. Marganets, tsink, nikel, kobalt hám xrom mikroelementler qatarina kirip, ósimlikler normal ósiwine, miywe beriwine úlken tásir kórsetedi. Gruppa reagentiniń tásiri. III-gruppa kationlari ushin (NH4)2S gruppa reagenti esaplanadi. Reagent járdeminde shóktiriwde tómendegilerge ámel qiliw kerek, sebebi Fe3+, Fe2+, Zn2+, Mn2+, So2+, Ni2+ kationlari sulfidler turinde, A13+, Cr3+ kationlari bolsa gidroksidler turinde shókpege tusedi. Misali: 1) 2FeC13 + 3(NH4)2S = Fe2S3 + 6NH4Cl 2Fe3+ + 3(NH4)2S = Fe2S3 + 6NH4+ 2) ZnC12 + (NH4)2S = ZnS + 2NH4Cl Zn2+ + (NH4)2S = ZnS + 2NH4+ NiS hám Co tan basqa hámme sulfidler kislotalarda eriydi, FeS + 2HC1 = FeC12 + H2S MnS + 2HCI = MnC12 + H2S A1(OH)3, Cr(OH)3 Gidroksidlerdiń payda boliwi tómendegi teńleme menen aniqlanadi. 2A1C13 + 3(NH4)2S + 6H2O = 2A1(OH)3 + 6NH4C1 + H2S 2A1Cl3 + 3(NH4)2S = A12S3 + 6NH4CI A12S3 + 6H2O = 2A1(OH)3 + 3H2S Juwmaq etip aytqanda III gruppa kationlari (NH4OH + NH4Cl) ammoniyli bufer eritpe ortaliǵinda (pH=9) ammoniy sulfid penen shóktiriledi. Al3+ Kationina tán reaktsiyalar . Reaktsiyalardi A1C13 yamasa Al2(SO4)3 eritpesi menen ótkeziledi 1. Siltiler tásiri. Alyuminiy duzlari NaOH menen tásirlesip, A1(OH)3 tiń aq amorf shókpesin payda etedi. A1C13 + 3NaOH = A1(OH)3 + 3NaC1 A13+ + 3(OH) - = A1(OH)3 Reaktsiyaniń orinlaniwi: 5 - ml AlCl3 eritpesine 1 ml NaOH eritpesi qosilǵanda aq amorf shókpe payda boladi. Payda bolǵan shókpeni eki probirkaǵa bólip, birine 2 ml NaOH, ekinshisine 2 - ml HC1 eritpesinen qosilǵanda eki jaǵdayda hám shókpeniń eriwi A1(OH)3 ti amfoter gidroksid ekenligin kórsetedi. Al(OH)3 + NaOH = NaAlO3 + 2H2O A1(OH)3 + 3HC1 = A1C13 + 3H2O 2. Ammoniy gidroksid tásiri. A13+ kationi NH4OH menen qizdirilǵanda Al(OH)3 shókpesin payda etedi. A1Cl3 + 3NH4OH = A1(OH)3 + 3NH4CI A13+ + 3(OH) - = A1(OH)3 Reaktsiyaniń orinlaniwi: 2 - ml A1Cl3 eritpesine 5 - ml NH4OH eritpesinen qosip probirka suw baniyasinda qizdirilsa shókpe payda boladi. Fe3+ kationina tán reaktsiyalar Reaktsiyalardi FeC13 yamasa Fe2(SO4)3 eritpesi menen alip bariladi. 1. Siltiler tásiri. NaOH hám NH4OH Fe3+ ionlari menen kislotalarda eriytuǵin, jáne mol muǵdardaǵi siltilerde eriytuǵin, qizil - qońir tusli Fe(OH)3 di payda etedi. FeC13 + 3NaOH = Fe(OH)3 + 3NaC1 Fe3+ + 3(OH)- = Fe(OH)3 Reaktsiyaniń orinlaniwi: 2 - ml FeCl3 eritpesine, 2 - ml NaOH eritpesinen qosilǵanda qizil - qońir shókpe payda boladi. Shókpe mineral kislotalarda eriydi. 2. Sari qan duzi dep ataliwshi kaliy ferrotsianid K4[Fe(CN)6] tásiri. Kaliy ferrotsianid Fe3+ ionlari menen toq kók reńli «Berlin lazuri» shókpesin payda etedi. 4FeC13 + 3K4[Fe(CN)6] = Fe4[Fe (CN)6]3 + 12KCl 4Fe3+3[Fe(CN)6] 4- = Fe4[Fe(CN)6]3 Reaktsiyaniń orinlaniwi: 1 ml FeC13 eritpesine 1-ml K4[Fe(CN)6] eritpesinen qosilǵanda kislotalarda erimeytuǵin, lekin siltilerde eriytuǵin «Berlin lazuri» shókpesi payda boladi. 4. Fe3+ioniniń Fe2+ ionina qaytariliwi. 2KJ + 2FeC13 = 2FeC12 + J2 Fe3++ 1e = Fe2+ / oksidleshi (kushsiz) 2J- -2∙1e = J2° qaytariwshi Reaktsiyaniń orinlaniwi: 4 ml KJ eritpesine 2 - 3ml HCl eritpesi hám 3 - ml FeC13 eritpesin qosip probirka shayqatilǵanda eritpeni reńiniń ózgeriwi erkin yod ajralǵanligin kórsetedi. Eger probirkaǵa 2 - 3ml C6H6 eritiwshisinen qosilsa ajralip shiqqan yod benzolda erip qizil xalqani payda etedi. Download 1.6 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|